Publicystyka - ngo.pl

Wszyscy pochodzą z rodzin o niskim statusie materialnym; Trzy czwarte uczestników pochodzi z rodzin niepełnych, a w prawie połowie rodzin występuje problem alkoholowy. 90 proc. uczestników eksperymentowało z różnego rodzaju używkami. Często sprawiają problemy w szkole (średnia ocen w szkole wynosi 2,4). Jedna trzecia z nich weszła w konflikt z prawem, z czego połowa ma kuratora. Większość z nich postrzegana jest jako młodzież bez szans, w którą nie warto inwestować. Praca z taką młodzieżą była dużym wyzwaniem dla TPD i po prawie trzech latach pracy można powiedzieć, że prowadzona jest z sukcesem. Nie znaczy to jednak, że w odniesieniu do każdego uczestnika odnieśli sukces, bo były też porażki.

Podczas wakacyjnych wyjazdów zaobserwowano, że młodzież „problemową” nie interesują zajęcia dla „grzecznych dzieci”, jak to sami określali. Żadne rysowanie, śpiewanie, zajęcia edukacyjne nie wchodziły w grę. Atrakcyjne były dla nich zajęcia wymagające wysiłku, kreatywności i wyzwalające energię. Spacer po Krupówkach nie był interesujący, ale wejście na Babią Górę owszem; poznawanie historii danego regionu – nie, ale już przygotowywanie własnej interpretacji legendy – tak. Widać było, iż motywuje ich pragnienie bycia ważnym, zdobycie prestiżu, a w rezultacie osiągnięcia pozytywnego wizerunku samego siebie.

Na bazie doświadczeń z obozów opracowano ofertę ciekawych zajęć, która miała przyciągnąć do Klubu młodzież sprawiającą problemy opiekuńczo-wychowawcze. Zajęcia zupełnie różniły się od tych, jakie dotychczas dostępne były w mieście. Zaproponowano im między innymi warsztaty tańca z ogniem, gry na bębnach afrykańskich, zajęcia multimedialne.

Nie wszyscy chętnie i od razu dołączyli do Klubu. Zaczęło się od grupy młodzieży, która wyjeżdżała z TPD na kolonie i obozy. Za nimi przyszli ich koledzy. Czasami było tak, że kolega uczestnika potrzebował roku czasu na wejście do Klubu; czekał pod drzwiami na znajomego, aż ten skończy zajęcia, ale nie wszedł do środka uważając, że to „nie dla niego”.

Każdy z uczestników Klubu ma opracowany przez zespół Klubu indywidualny plan pracy. Zawiera on diagnozę oraz określa ilość zajęć z poszczególnymi specjalistami, a także formy i metody pracy z uczestnikiem. Dla młodzieży najważniejsze są zajęcia dodatkowe oraz te w kołach zainteresowań. Jednak, aby móc brać w nich udział, młodzież musi uczęszczać na zajęcia ze specjalistami.

Istotną rolę w modelu odgrywają pracownicy MKIS-u. Są to osoby wykształcone, mające teoretyczne przygotowanie do pełnionych funkcji, a przede wszystkim posiadający pasję oraz umiejętności do pracy z młodzieżą trudną. W takiej pracy nie jest możliwe wyznaczenie granic pracy (jej rozpoczęcia ani zakończenia).

Największym zainteresowaniem cieszą się zajęcia tańca z ogniem. Początkowo młodzież zajmowały tylko kwestie techniczne związane z obracaniem poikami, wachlarzami, kijami i iskrownikami. Z czasem zaczęli łączyć pokazy ogniowe z elementami tańca, akrobatyki i teatru, i opracowywać całe układy choreograficzne. Pokazy przygotowywane przez młodzież stawały się coraz bardziej doskonałe. Z czasem zaczęły przedstawiać konkretną historię i zmuszały do zamiany dotychczasowych czarnych „służbowych” strojów na starannie dobrane do granej postaci kostiumy. Młodzież zapragnęła więcej i założyła grupę tańca z ogniem FIRE PROUD. Zajęcia traktowane przez młodzież jako forma zabawy bezwiednie wyrobiły w nich pożądane społecznie cechy, takie jak cierpliwość, dokładność, systematyczność, odpowiedzialność, zdolność kontaktowania się i wczuwania się, poczucie własnej wartości i pewności siebie oraz umiejętność samooceny i samokontroli. Czasem aż trudno było uwierzyć podczas treningu, że to ta sama osoba, której trudno na lekcji wytrzymać 45 minut. Wyjazdy na występy poza Morąg, do miejscowości, w których nie są znani, znacznie podniosły poczucie ich własnej wartości. Młodzież czuła się w takich momentach ważna i znacząca.

Obserwując pozytywne efekty uczestnictwa młodzieży w pokazach tańca z ogniem, animator Klubu zaczął włączać ich w działalność animacyjną. To był strzał w dziesiątkę. Młodzież całkowicie przyjęła tę formę aktywności i zaczęła organizować wyjazdy animacyjne.

Podczas organizacji takiego wyjazdu pierwszym krokiem jest wspólny wybór miejscowości, poznawanie jej zasobów, rozkładu, znaczących postaci (np. sołtys, świetlicowa). Następnie przedstawiana jest propozycja przebiegu animacji i pozyskiwana zgoda na przygotowanie akcji animacyjnej w konkretnym miejscu. W oparciu o uzyskane dane o mieszkańcach, młodzież przygotowuje program wyjazdu oraz ulotki i plakaty. W dniu wydarzenia młodzi zaczynają od przemarszu po wsi, rozwieszenia plakatów i rozdawania ulotek zapraszających dużych i małych mieszkańców.

Reakcja mieszkańców jest różna, jednak najczęściej z ciekawości wychodzą z domów. Z początku w zabawę dają się wciągnąć tylko dzieci, potem coraz starsi, aż w końcu wszyscy dobrze się bawią. Zawsze na koniec jest pytanie: kiedy znowu przyjedziecie? Obserwując młodzież podczas wyjazdów animacyjnych można zauważyć, że w środowisku, gdzie nie ciąży na nich etykieta rozrabiaki i chuligana, młodzi ludzie czują się bardzo dobrze. Zachowują się jak młodzież dobrze ułożona, niesprawiająca problemów. Są podziwiani za umiejętności, czują się ważni i dowartościowani. – Dopiero po takich wyjazdach, gdy już są pewni siebie, decydują się na ich występ w swoim środowisku. Wiemy, że poradzą sobie nie tylko z pokazem, ale także z ciążącymi nad nimi etykietami – mówi Krystyna Sałak.

Model pracy proponowany przez TPD w Morągu stanowi dobrą praktykę w pracy z młodzieżą z trudnymi doświadczeniami. Owoce współpracy z podopiecznymi można było zaobserwować w listopadzie 2012 r. podczas Zlotu ATOMów w Morągu. Wychowankowie MKIS zorganizowali wówczas Szkołę Magii i Czarodziejstwa: przygotowali odpowiedni wystrój (wraz z elementami wizualno-dźwiękowymi), opracowali zajęcia, a nawet zajęli się organizacją posiłków. Sami stali się animatorami, z których wiedzy mogą czerpać inni członkowie Sieci. – Model pracy z młodzieżą dotkniętą szeregiem deficytów rozwojowych, emocjonalnych i zaburzeń zachowania, a przy tym nierzadko zagubioną we współczesnym, szybko zmieniającym się świecie, stosowany przez TPD jest być może niedoskonały, ale myślę, że na pewno godny uwagi i powielenia – mówi Krystyna Sałak.