Publicystyka - ngo.pl

Respondenci internetowego badania Monitor Rynku Pracy rzadziej niż w poprzednim kwartale zmieniali pracę w okresie pół roku przed terminem badania – podczas gdy w poprzedniej fali badania było to ponad 27% ankietowanych, w maju odsetek ten spadł do 21%. Ponadto, podobnie jak w poprzedniej edycji badania, w 1/3 przypadków za zmianę pracy odpowiadały czynniki po stronie pracodawcy (redukcje, restrukturyzacja), a dopiero kolejna niespełna 1/3 respondentów zmieniała pracodawcę w pogoni za lepszymi warunkami pracy.

Dane te odzwierciedlają zimowy i wiosenny okres wstrzymywania się od ważnych decyzji co do transferu zawodowego lub podejmowanie ich w wypadku wcześniejszego dokładnego zaplanowania zmiany. Związane jest to zarówno z sezonowym spowolnieniem na rynku pracy, jak i z niezbyt optymistycznymi wskaźnikami koniunktury w wielu sektorach (przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel detaliczny i usługi), gdzie pomimo niewielkiej poprawy w marcu i kwietniu wciąż utrzymują się problemy ze spłatą należności, a koszty zatrudnienia wciąż pozostają w pierwszej piątce barier rozwoju. Pomimo stopniowego wzrostu wskaźników do czerwca br. nadal wiele przedsiębiorstw wyczekuje na zmiany na rynku i wciąż umiarkowanie negatywnie oceniając swoją sytuację finansową, wstrzymuje się od naborów pracowników na podstawie umów na czas nieokreślony.

Spadkowi indeksu mobilności zawodowej, ze 117 punktów w lutym do 108 punktów w maju, towarzyszył również spadek liczby pracujących (o 1,2% tj. o 200 tys. osób do poziomu 15,875 mln.) i wskaźnika aktywności zawodowej mierzonych wg BAEL (por. definicja pracujących wg BAEL) w I kwartale 2011r. Jednocześnie badanie popytu na pracę w tym samym okresie wykazało, że o ok. 0,7% (tj. o prawie 75 tys. osób) spadła względem IV kwartału 2010 r. liczba pracujących w podmiotach zatrudniających 1 lub więcej osób. Ze względu na to, że spadki te mają charakter sezonowy, a trend zazwyczaj odwraca się w sezonie letnim, oczekuje się, że w następnej, sierpniowej fali badania, indeks mobilności zawodowej wzrośnie. Poziom wzrostu będzie zależał zarówno od rotacji na rynku pracy deklarowanej przez respondentów, jak poziomu ich przekonania o możliwości znalezienia pracy porównywalnej lub jakiejkolwiek w okresie 6 miesięcy następujących po badaniu.

Według danych BAEL wciąż rośnie liczba czasowych umów o pracę, w tym umów na czas określony oraz umów cywilno-prawnych, jak również trwa względne ożywienie na rynku pracy tymczasowej. Wciąż także rosną koszty pracy, ich wzrost dla Polski, jak podaje Eurostat, już po odsezonowaniu danych za I kwartał 2011 r., wyniósł 3,5% o 0,8 punktu procentowego więcej, niż wyniosła średnia dla 27 krajów UE.Okazuje się jednak ponownie, że polskim respondentom badania nie straszne są te statystyki, pomimo niewielkiego spadku względem poprzedniej fali badania. Trzech na czterech respondentów wierzy, że znalazłoby jakąkolwiek pracę w ciągu najbliższych 6 miesięcy, a dwie trzecie zapytanych twierdzi, że znalazłoby pracę porównywalną do obecnej. Wyniki te plasują Polskę w pierwszej trójce wśród wszystkich krajów, w których przeprowadza się badanie. Respondenci, wśród których znajdują się przede wszystkim osoby o wykształceniu przynajmniej średnim i którzy pracują przynajmniej 24 godziny w tygodniu, czują się pewnie na rynku pracy. Ci, którzy zmienili pracę ze względu na zmiany struktury firmy u poprzedniego pracodawcy, potwierdzili już swoje możliwości szybkiego transferu zawodowego i podejrzewamy, że tym bardziej nie boją się przyszłych zmian. Ci, którzy zmienili pracę szukając lepszych warunków, w tym finansowych, mogą mieć podobne, pozytywne odczucia. Co ciekawe, pewność zmiany pracy jest również wysoka wśród pozostałej grupy polskich ankietowanych, i jak wskazują badania Randstad, nie mają na nią wyraźnego wpływu ani koniunktura w gospodarce, ani sezon na rynku pracy. Raczej zatem można by ją wiązać ze specyfiką grupy, do jakiej dociera badanie.

Dwóch na trzech respondentów jest bardzo zadowolonych lub zadowolonych ze swojej pracy, co pomimo spadku względem wyników lutowej fali badania, wciąż stawia Polskę w połowie rankingu krajów biorących udział w ankiecie. Wśród wyników wszystkich edycji badania w Polsce powtarzalne jest to, że satysfakcję z pracy potwierdza więcej kobiet niż mężczyzn. Pamiętajmy, że kobiety są od ponad roku w trudniejszej sytuacji na polskim rynku pracy i że ich średnie realne płace wciąż pozostają niższe, nawet w przypadku porównania wynagrodzeń na tych samych stanowiskach. Wysuwamy tezę, że respondentki badania mogą być bardziej skłonne do akceptowania swojej sytuacji zawodowej niż mężczyźni. Wciąż także satysfakcję z pracy deklaruje więcej pracowników instytucji publicznych niż pracowników sektora prywatnego, co wiąże się z większą (pomimo zapowiadanych redukcji) stabilnością zatrudnienia w tym sektorze.

Starzejące się społeczeństwo i relatywnie niski poziom aktywności zawodowej w synergii mogą prowadzić do znacznego obciążenia pracowników i pracodawców składkami z których finansowane będą świadczenia emerytalne, rentowe i zasiłki. Jak wielokrotnie zwracał uwagę szef Zespołu Doradców Strategicznych, minister Michał Boni, nawiązując do założeń strategii Polska 2030, w latach 2011–2015 w odpowiedzi na wyzwania demograficzne uruchomione powinny zostać programy aktywizacji zawodowej kobiet, niepełnosprawnych, osób w wieku 50+ i 60+ oraz powinny rozpocząć się przygotowania do zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Działania te są konieczne, by uniknąć na rynku pracy sytuacji, w której jedna osoba pracująca będzie utrzymywać 1,9 osoby korzystającej z pomocy publicznej. Według prognoz do takiej bowiem sytuacji dojdzie przy utrzymaniu obecnych trendów na polskim rynku pracy.Strategia Polska 2030 zakłada konieczność podniesienia współczynnika aktywności zawodowej i zwiększenia grupy zatrudnionych o ok. 750 tys. osób. Zwiększy się długość okresu pracy w latach, a prawdopodobnie wzrośnie również realne (nie ustawowe) obciążenie pracą liczone w godzinach przepracowanych tygodniowo przez statystycznego Kowalskiego. Na tym tle fakt, że niewiele ponad połowa respondentów, przypominamy – dobrze wykształconych – zdaje sobie sprawę z wpływu zmian demograficznych na ich karierę zawodową, jest wynikiem poniżej oczekiwań.

Więcej o wynikach majowej fali badań Monitor Rynku Pracy Randstad Polska w prezentacji >

Więcej informacji również w informacji prasowej, komentującej najnowsze wyniki badania >