Molestowanie seksualne to stały punkt w zawodowym życiu kobiet
Ponad 80 procent uczących się lub pracujących kobiet doświadczyło molestowania seksualnego – wynika z raportu Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego. Blisko 20 procent kobiet była ofiarami molestowania więcej niż dziesięć razy, co pokazuje, że zjawisko jest integralną częścią ich kariery.
Molestowanie seksualne kobiet – zarówno werbalne jak i fizyczne jest powszechne, a sprawcami są głównie mężczyźni. Z najnowszego raportu „Molestowanie seksualne w obszarach kształcenia zawodowego, zatrudnienia i usług”, poprzedzonego badaniem ilościowym i jakościowym, dowiadujemy się, że spotyka kobiety w każdym wieku, niezależnie od branży. Zaczyna się już w czasie ich edukacji, a potem przybiera na sile w miejscu pracy – w tym w usługach.
Z każdym rokiem doświadczenia zawodowego kobiet ten bagaż doświadczeń związanych z molestowaniem jest coraz cięższy – najwięcej na ten temat skarżą się kobiety powyżej 44 lat, co wiąże się z dłuższą obecnością na rynku pracy.
– Przyczyn molestowania nie należy upatrywać w indywidualnych predyspozycjach kobiet – komentują twórcy raportu. – Jest ono integralną częścią patriarchalnej kultury społecznej, a więc opartego na relacjach związanych z płcią kulturową systemu władzy i dominacji. To wszechobecna praktyka oceniania wartości kobiet przez pryzmat ich płci. W przestrzeniach profesjonalnych molestowanie, podobnie jak przemoc seksualna w życiu prywatnym, jest często narzędziem kontroli i dominacji jednej z płci przez drugą – podkreślają.
W statystyce wygląda to tak:
- wśród kobiet, które wzięły udział w badaniu PPTA zdecydowana większość – powyżej 80 proc. – doświadczyła molestowania w kształceniu zawodowym, miejscu pracy i usługach;
- ponad 90 proc. ankietowanych kobiet, doświadczyło molestowania w miejscu pracy przynajmniej raz;
- 1/5 badanych (19,9 proc.) doświadczyła molestowania w miejscu pracy więcej niż 10 razy, co wskazuje na fakt, że dla wielu kobiet molestowanie jest integralną częścią doświadczenia aktywności zawodowej.
- 85,6 proc. respondentek doświadczyło przekraczających ich granice zdarzeń w miejscu świadczenia usług (np. w gastronomii) przynajmniej raz.
- najczęstszą formą molestowania, we wszystkich obszarach jest pogardliwe odnoszenie się do jednej z płci, co wskazuje na „upłciowiony” charakter tej formy dyskryminacji.
- wśród osób, które doświadczyły molestowania seksualnego większość wyraziła wobec niego sprzeciw (70 proc. w miejscu pracy, 63,3 proc. w usługach, ponad 40 proc. osób w kontekście kształcenia zawodowego).
- 46,8 proc. osób, które doświadczyły molestowania seksualnego w pracy definiowało te zdarzenia jako niezgodne z prawem. W kontekście kształcenia zawodowego było to nieco ponad 30 proc., zaś w przypadku usług nieco ponad 40 proc.
Ponadto w większości przypadków sprzeciw kobiet wobec seksistowskich zachowań nie przynosi skutku. Zdecydowana większość przypadków molestowania, we wszystkich obszarach, pozostaje nieujawniona i niezgłoszona.
Raport zespołu Polskiego Towarzystwa Prawa Dyskryminacyjnego pod redakcją prof. Magdy Grabowskiej z Polskiej Akademii Nauk ze wstępem prof. Adama Bodnara, byłego Rzecznika Praw Obywatelskich, dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS, powstał jako wsparcie i przesłanie dla kobiet, które spotyka molestowanie w pracy – zwłaszcza tych, które nie mają odwagi o tym mówić. Z myślą o nich PTPA od lat prowadzi pomoc prawną, którą mogą uzyskać w ramach darmowej linii telefonicznej – 739 975 506.
Autorami komentarzy do poszczególnych części raportu są także:
Kształcenie zawodowe – dr Joanna Grzymała-Moszczyńska – psycholożka społeczna, trenerka antydyskryminacyjna, działaczka społeczna; Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego; Inicjatywa Pracownicza UJ, członkini Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej
Zatrudnienie – Paulina Gasińska – dyrektorka zarządzająca w mBanku; rzeczniczka etyki; członkini komisji ds. zachowań nieakceptowanych; adwokatka
Usługi – Marzena Strzelczak – prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu; członkini zarządu CSR Europe; odpowiada za rozwój Karty Różnorodności i współpracę z Platformą Diversity Charters przy Komisji Europejskiej; ekspertka w zakresie zrównoważonego rozwoju
Natomiast badanie, które stało się podstawą raportu było realizowane od kwietnia do czerwca 2022 roku. Analizie ilościowej poddano odpowiedzi 164 osób, które wypełniły rozbudowaną ankietę badawczą dotyczącą doświadczania molestowania seksualnego w wyżej wymienionych obszarach. Dodatkowo przeprowadzono 10 wywiadów pogłębionych z osobami, które doświadczyły molestowania seksualnego.
Raport został przygotowany w ramach projektu „Wsparcie dla kobiet doświadczających molestowania seksualnego”. Projekt finansowany jest przez Islandię, Liechtenstein, Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.
Więcej o projekcie „Wsparcie dla kobiet doświadczających molestowania seksualnego” na naszej stronie internetowej: http://ptpa.org.pl/projekty/wsparciedlakobiet/.
Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego jest największą w Polsce pozarządową organizacją prawniczą podejmującą tematy dyskryminacji, molestowania i wykluczenia społecznego. Od 2006 roku prowadzimy projekty społeczne, podejmujemy działania na rzecz osób i grup dyskryminowanych i zagrożonych wykluczeniem, wskazujemy prawne standardy antydyskryminacyjne, edukujemy społeczeństwo oraz jesteśmy stale obecni w debacie publicznej dotyczącej równości. Koordynujemy ogólnopolską sieć prawników i prawniczek pro bono. Profesjonalnie i z zaangażowaniem prowadzimy działalność w kraju i za granicą poprzez poradnictwo prawne, monitorowanie funkcjonowania państwa oraz edukację antydyskryminacyjną.
FB: @StowarzyszeniePTPA (https://www.facebook.com/StowarzyszeniePTPA)
Instagram: @ptpa.org.pl (https://www.instagram.com/ptpa.org.pl/)
