Publicystyka - ngo.pl

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym w każdej gminie mogą działać rady osiedli, dzielnic, sołectw (są to tzw. jednostki pomocnicze gminy będące częścią administracji publicznej). W Gdańsku, który przoduje w tej dziedzinie, funkcjonuje 27 rad osiedla, łącznie dysponujących  niebagatelną kwotą ponad 1,2 mln zł na działania osiedlowe (na każdego mieszkańca samorząd „płaci” z budżetu 4 zł). Często rady podejmują działania zbliżone do organizacji pozarządowych – zatem: czy i jak rady oraz organizacje mogą ze sobą współpracować? Zastanawiali się nad tym uczestnicy jednej z sesji na VI OFIP-ie. Wzięli w niej udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, rad osiedli, pracownicy samorządowi oraz społecznicy poszukujący nowych form aktywności.

Uczestnicy spotkania zgodzili się, że na pewno rady są gospodarzem na swoim terenie i reprezentują interesy wszystkich mieszkańców. Od organizacji pozarządowych na pewno różnią się tym, że mają inny mandat uprawniający do „rządzenia” – przedstawiciele rad są wybierani w wyborach, mają więc mandat społeczny bardziej zobowiązujący niż lokalne stowarzyszenia, fundacje. Odpowiadają za swoje działania przed wyborcami – to także szersza odpowiedzialność niż ta możliwa w przypadku organizacji pozarządowych. Funkcje rad i organizacji łączy zapewne to, że i jedni i drudzy mogą zajmować się animacją życia mieszkańców, przy czym rady zajmują się tym szerzej – nie działają tylko dla swoich członków, ale dla wszystkich mieszkańców.

Jednocześnie trzeba pamietać o tym, że jednostki pomocnicze gminy są częścią administracji samorządowej (co ciekawe - wzbudziło to zdziwienie i sprzeciw niektórych obecnych na sali przedstawicieli rad) - podkreślała ten fakt prowadząca spotkanie Beata Matyjaszczyk ze Stowarzyszenia Forum Rad Dzielnic. Oznacza to, że pomagają one w realizacji zadań gminy i obowiązują je procedury administracyjne. Organizacje realizują i rozliczają różne projekty, najważniejsza jest dla nich ich misja zapisana w statucie.

Na osiedlu może wiele się dziać nie tylko dzięki radom, ale także dzięki lokalnym organizacjom pozarządowym. Dlaczego powinny one ze sobą ze sobą współpracować?

– A może pieniądze, które trafiają do rad osiedla oddać lokalnym stowarzyszeniom, działającym np. na rzecz rozwoju danej gminy? Po co mają powstawać rady? – pytała przewrotnie Magdalena Skiba z Urzędu Miasta w Gdańsku.

Uczestnicy spotkania nie zgodzili się z tym zdaniem. Członkowie rad mają mandat pochodzący z wyborów, więc ich siła lokalnego oddziaływania ma prawo być większa niż np. lokalnego stowarzyszenia miłośników kanarków, które działa bardziej na rzecz swoich członków. Ale jednocześnie rady nie mają osobowości prawnej więc warto, żeby szukały lokalnych organizacji do współpracy. NGOs podejmując współpracę z radami mogą wyjść poza własną misję, szczególnie w przypadku organizacji, które zajmują się działalnością hobbystyczną, skierowaną do wąskiej grupy. Organizacje pozarządowe mogą też pełnić inne funkcje. Np. w Gdańsku miasto zaangażowało się w promowanie idei powoływania jednostek pomocniczych gminy i robiło to poprzez współpracę z NGOs – ogłosiło konkurs dla organizacji na promocję samorządności w dzielnicach. Na pewno miało to wpływ na to, że teraz Gdańsk radami osiedla stoi.

– NGOs i rady ciągle mało o sobie wiedzą, a warto, żeby się poznawały. Uważam, że te dwa ciała mogą się nawzajem dobrze uzupełniać – podkreślała Beata Matyjaszczyk.

---

Sesję „Współdziałanie organizacji pozarządowych i jednostek pomocniczych gminy (osiedli, dzielnic, sołectw), czyli rzecz o wzajemnym uzupełnianiu się i wzmacnianiu” prowadziła Beata Matyjaszczyk ze Stowarzyszenia Forum Rad Dzielnic. Sesja odbyła się 17 września 2011 r. podczas VI Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych.