Międzynarodowi liderzy wolontariatu i filantropii
Bezsprzecznym liderem wolontariatu wśród krajów europejskich jest Norwegia. Norwescy wolontariusze przepracowali trzy razy więcej godzin niż osoby zaangażowane w aktywność społeczną w Polsce, mimo że liczba mieszkańców Norwegii jest siedem razy mniejsza.
Dane na temat wolontariatu są zbierane w ramach kilku międzynarodowych sondaży. Zestawienie danych z czterech badań (European Social Survey, badanie Instytutu Gallupa na potrzeby CAF World Giving Index, Eurobarometr 2011 i Eurobarometr 2006) pokazuje, że sposób zadania pytania o społeczne zaangażowanie zasadniczo wpływa na otrzymane wyniki – zależą one zarówno od tego, jakiego czasu dotyczy pytanie (np. 12 miesięcy przed badaniem, ostatnich miesięcy czy chwili obecnej), jak i od tego, czy są w nim wymienione konkretne typy organizacji czy odnosi się do wolontariatu ogólnie.
Mimo różnic między wynikami poszczególnych badań da się na ich podstawie stworzyć szacunkowy ranking krajów pod względem zaangażowania w wolontariat (opisane niżej porównania dotyczą 11 krajów: Belgii, Czech, Kanady, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Szwecji, USA, Węgier oraz Wielkiej Brytanii).
Norwegia najwyżej na podium
Bezsprzecznym liderem wśród krajów europejskich jest Norwegia – w większości badań wskaźniki wolontariatu są tam najwyższe. Z European Social Survey z 2012 roku wynika, że 64% Norwegów co najmniej raz w ciągu roku angażuje się w działalność społeczną w organizacjach charytatywnych lub woluntarystycznych, zaś niemal co czwarty (24%) działał w nich nie rzadziej niż raz w miesiącu.
Gdyby społecznie poświęcony czas mieszkańców Norwegii przeliczyć na etaty, oznaczałoby to że w 2014 roku wolontariusze przepracowali równowartość 148 tys. tzw. etatów przeliczeniowych (FTE czyli full time equivalents – miara stosowana do pomiaru ekonomicznej wartości działalności społecznej).
Zaangażowanie norweskich wolontariuszy można też odnieść do ogółu zatrudnienia w norweskiej gospodarce – czas przepracowany przez nich społecznie stanowi 5% ogółu zatrudnienia.
Kanada i USA w czołówce
Do liderów społecznego zaangażowania zaliczyć można też Kanadę i USA, choć istnieje mniej badań porównawczych obejmujących kraje pozaeuropejskie. Z danych zbieranych na potrzeby World Giving Index 2016 wynika, że USA zajmuje piąte, a Kanada czternaste miejsce na 140 badanych krajów pod względem zaangażowania w wolontariat (pytanie w tym projekcie badawczym dotyczy pracy społecznej w ciągu ostatnich kilku miesięcy, nie koniecznie na rzecz organizacji).
W Stanach Zjednoczonych 46% obywateli zadeklarowało takie zaangażowanie, a w Kanadzie 38%. Z danych krajowych urzędów statystycznych wynika, że pracę społeczna wolontariuszy ze Stanów Zjednoczonych została w 2014 roku oszacowana na 5100 tys. etatów przeliczeniowych (2,5% ogółu zatrudnienia), zaś w Kanadzie na 1100 tys. etatów.
Europa środkowa w końcu peletonu
W roboczym meta rankingu, stworzonym na podstawie dostępnych źródeł danych na temat wolontariatu, miejsce czwarte zajmuje Belgia, piąte Wielka Brytania, szóste Szwecja, a siódme Niemcy. Najniższe wartości wskaźnika wolontariatu w opisywanych badaniach stwierdzono w krajach Europy Środkowej oraz w Portugalii.
Polska w tym zestawieniu wypada na ostatnim miejscu, a kolejność między opisywanymi krajami wygląda następująco: na miejscu ósmym są Czechy, na dziewiątym Portugalia, na dziesiątym Węgry, a na jedenastym Polska – w żadnym z badań udział zaangażowanych w wolontariat Polaków nie przekracza 20%.
Anglosasi najbardziej stowarzyszeni
Uzupełnieniem danych o wolontariacie mogą być dane na temat członkostwa w stowarzyszeniach. Ranking na podstawie wyników badania World Value Survey dotyczących aktywnego członkostwa w organizacjach pozarządowych jest dosyć podobny do stworzonego meta rankingu zaangażowania wolontariackiego, choć tym razem w czołówce są kraje anglosaskie – w Wielkiej Brytanii, Kanadzie i USA co najmniej 60% obywateli było aktywnymi członkami jednej lub kilku organizacji.
Na nieco niższym poziomie niż w krajach anglosaskich utrzymuje się członkostwo w Skandynawii – w Norwegii aktywnymi członkami co najmniej jednej organizacji było 59% obywateli, a w Szwecji 55%. W Niemczech ten poziom jest jeszcze niższy i wynosi 45%.
Najmniejszy procent obywateli będących aktywnymi członkami co najmniej jednej organizacji odnotowany został w Polsce i na Węgrzech, przy czym pod względem członkostwa (inaczej niż w przypadku wolontariatu), w Polsce wartość porównywanego wskaźnika jest wyższa (wynosi 29%), zaś najgorzej wypadają Węgry z 18% aktywnych członków.
Filantropi mieszkają w Wielkiej Brytanii
World Giving Index bazuje na danych dotyczących trzech kwestii: pracy społecznej, pomocy nieznajomym i przekazania pieniędzy na cele charytatywne. Wyniki dotyczące wolontariatu opisano wyżej, warto jeszcze przyjrzeć się danym na temat filantropii.
Wśród krajów o najwyższym procencie osób wspierających cele dobroczynne znalazła się Wielka Brytania (w rankingu miejsce siódme na 140 krajów), Norwegia (miejsce ósme), Kanada (miejsce jedenaste), USA (miejsce trzynaste), a także Szwecja (miejsce osiemnaste). We wszystkich wyżej wymienionych krajach ponad 60% obywateli zadeklarowało, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy przekazało pieniądze na cele dobroczynne.
Niedaleko za krajami skandynawskimi i anglosaskimi plasują się Niemcy, w których 58% obywateli to filantropi (dwudzieste miejsce w rankingu). Belgia z dobroczynnością na poziomie 46% społeczeństwa zajęła miejsce trzydzieste trzecie.
Ranking zamykają po raz kolejny kraje Europy Środkowo-Wschodniej i Portugalia. Tym razem kolejność między tymi krajami jest następująca: Polska (26% osób w ostatnich miesiącach przekazało środki na cele dobroczynne), Czechy (23%), Portugalia (20%), Węgry (16%).