Publicystyka - ngo.pl

Szkolne lamenty o braku pieniędzy na papier toaletowy i kredę, ostrzeżenia z niektórych dzielnic, że zabraknie na pensje nauczycieli, było słychać zawsze. Tym razem nie chodzi o zwykłe narzekania burmistrzów, po to by wskórać coś w "centrali", czyli w ratuszu. W 2011 r. miasto wydało na oświatę 2,568 mld zł (jeszcze w połowie grudnia w ratuszu przewidywano, że wydatki zamkną się w kwocie 2,426 mld zł). W budżecie na 2012 r. samorząd zapisał na oświatę mniejszą kwotę: 2,416 mld zł.

Dzielnice biorą się do konkretnych cięć i ingerują w sieć szkół. Zmiany dotyczą kilkudziesięciu placówek. Posunięcia usprawiedliwia się niżem demograficznym, ale gdyby nie kryzys, to część z nich działałaby pewnie nadal.

Przyjrzyjmy się zmianom. Dotyczą one m.in. gimnazjów na Żoliborzu, Bielanach i Pradze-Południe, które wykorzystują tylko część zajmowanych budynków z powodu kłopotów z naborem. Samorządy zmuszone do liczenia każdej złotówki decydują, że gimnazjaliści dokończą naukę w innych budynkach. Część szkół przeniesie się, zachowując nazwę i strukturę. Inne będą zlikwidowane.

Pomysłem na oszczędności jest umieszczanie dwóch placówek pod jednym dachem. To często nie podoba się rodzicom. Ostro protestują m.in. rodzice gimnazjalistów z Bielan, bo są zadowoleni z budynku z odnowionymi m.in. szatniami i elewacją, a teraz uczniowie mają trafić do ciasnego liceum.

Cięcia obliczone są nawet na poszczególne etaty, na których można zaoszczędzić, nie przenosząc (na razie) dzieci. Przykładem są Praga-Południe i przedszkole Wiatraczek. Rodzice murem protestują przeciwko likwidacji placówki. Ale chodzi o to, że przedszkolaki zostają na miejscu w komplecie, tyle że ich placówka od września stanie się częścią sąsiedniego przedszkola Niezapominajka. Dzielnica nie będzie utrzymywać etatów dyrektorki, kierownika gospodarczego i pracownika obsługi. Dzieci obsłużą pracownicy z Niezapominajki. Nauczyciele zostaną ci sami.

Ruch w obronie przedszkola jest niesamowicie silny. Przed urzędem dzielnicy odbył się protest w tej sprawie i w sprawie innych cięć w oświacie. PiS, który zwołał tę pikietę i trzy w innych dzielnicach, protestował razem z anarchistami, radykalną lewicą, rodzicami z dziećmi. To kolejny przykład protestu ponad podziałami i przeciw brakowi konsultacji społecznych. Przyszło kilkadziesiąt osób.

Pani Beata, przedstawicielka rodziców z likwidowanego gimnazjum, mówiła: - Brak dyskusji na temat planów likwidacji to też lekcja dla naszych dzieci. Stracą zaufanie nie tylko do władzy Platformy, ale do władzy w ogóle. Pikietujący mieli rozrysowany na kartonie plan "Moja najkrótsza droga do gimnazjum, tylko 4 kilometry!". Skandowali: "Edukacja nie na sprzedaż", a nawet: "Kto nie skacze, jest z urzędem, hop, hop, hop". Dzieci z przedszkola Wiatraczek biegały z narysowanymi na kartonie smutnymi twarzami przyklejonymi do kijków i zapalały znicze, które miały być - jak tłumaczył radny PiS Jarosław Krajewski - "symbolem zgaszonego kaganka oświaty". Protesty odbyły się też na Żoliborzu, Pradze-Północ i Bielanach.

Ogromne emocje budzą też cięcia wydatków na szkolne kuchnie. Te zmiany nie są związane z demografią, tak jak w przypadku pustoszejących gimnazjów czy liceów, do których trafiają roczniki z niżu. Chodzi o to, by po prostu pozbyć się pewnych wydatków. Dotąd decyzje w sprawie kuchni podejmowały pojedyncze szkoły. Dyrektorzy tłumaczyli m.in., że jest im wygodniej wynająć szkolną kuchnię prywatnej firmie i nie martwić się o kucharza, kontrolę inspekcji sanitarnej, zamawianie produktów. Gdy rodzice taką decyzję akceptowali, można było wpuścić ajenta.

Teraz do zmian prą burmistrzowie. Władze Woli skutecznie namówiły do oszczędzania i rezygnacji z prowadzenia szkolnej kuchni niemal wszystkich dyrektorów szkół (na ponad 100 tylko dwie gotują same). W efekcie od września dzielnica praktycznie nie ma już w budżecie rubryki, w której ujęte były pensje na etaty kucharek i pomocy kuchennych oraz na utrzymanie pomieszczeń i sprzętów kuchennych.

W tym roku taka wielka zmiana czeka Mokotów i najpewniej Bemowo. Burmistrz Mokotowa już obliczył, że gdy zwolni 113 pracowników kuchni, w budżecie zostanie prawie 7 mln zł rocznie. Przykładem Woli zainspirował się też zarząd Bemowa, który liczy na ok. 2 mln zł oszczędności na szkolnych kuchniach. Decyzja jeszcze nie zapadła. Kwestię sprywatyzowania kuchni analizują władze Śródmieścia.

Szkolnych kuchni nie mają nowe szkoły w Białołęce. Trzy z nich oddane do użytku po rozbudowie we wrześniu tego roku korzystają z usług cateringu. Podobnie będzie z trzema podstawówkami, które Białołęka ma zbudować do września 2014 r. (na te inwestycje pieniędzy nie zabraknie, jak zapewniają urzędnicy). Są projektowane bez kuchni, tylko ze stołówką.

Objawy kryzysu widać też w grafiku zajęć dla uczniów. Bogate Śródmieście stać było do niedawna na to, żeby fundować naukę pływania wszystkim drugoklasistom z podstawówek oraz części gimnazjalistów. Teraz trzeba było z tego zrezygnować. Na Woli nie ma pieniędzy na ekstra zajęcia pozalekcyjne - przygotowanie do matury i egzaminu gimnazjalnego. W całym mieście co jakiś czas wybucha głośny spór o likwidowanie klas, w których jest po kilkunastu uczniów. Są oni przyłączani do klas równoległych. Najgłośniej protestowali rodzice z Bemowa, ale podobne przykłady mamy na Mokotowie i - ostatnio - na Ochocie. Kryzys przekłada się też na cięcia w etatach obsługi szkół. Mokotów zastąpi dozorców tańszym monitoringiem, podobny plan ma Bemowo.

Miasto ma też przyciąć pieniądze dla nauczycieli. Warszawa dokładała z własnego budżetu pieniądze do wynagrodzeń, które ściśle określa Karta nauczyciela. To dodatki motywacyjne, jak zapewniają stołeczni urzędnicy, najwyższe w Polsce. Miasto planowało, że zamiast 160 mln zł wydanych na ten cel w zeszłym roku wyda o wiele mniej - 60 mln zł. Projekt wywołał wzburzenie nauczycieli, którzy szykowali się do protestu (ich zdaniem najniższy dodatek miałby wynosić tylko 1 zł, najwyższy - 1,2 zł). Na razie odstąpili od manifestacji, urzędnicy pracują nad nowym projektem i szykują się do rozmów ze związkami.

O PROTEŚCIE CZYTAJ NA STRONIE GAZETY STOŁECZNEJ