Publicystyka - ngo.pl

Warszawa, 17 grudnia 2016 r.

Drodzy Przyjaciele,

Nie ma wolności obywateli i sprawnego funkcjonowania państwa bez organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

Zagrożenia dla wolności i ładu demokratycznego są widoczne od roku, a szczególnie w ostatnim tygodniu – zdewastowany Trybunał Konstytucyjny, łamanie reguł przejrzystości i zasad uczciwości w pracach Sejmu, zamach na wolność prasy i swobodę w przekazywaniu społeczeństwu informacji publicznych. W dniach 35 rocznicy wprowadzenia stanu wojennego – wygląda to, jak dążenie do państwa stanu wyjątkowego.

Wasze działania realizują to, czego nie mogą dokonać władze krajowe, samorządowe, często rodziny czy my wszyscy. Są więc – zgodnie z zasadą pomocniczości – najlepszym uzupełnieniem aktywności państwa, władz lokalnych, nas – jako obywateli. Rozwijają poczucie uczestnictwa, rozwiązują wiele problemów społecznych, tworzą kulturę współpracy i ramy dla żywej demokracji. Społeczeństwo jest i powinno być silne siłą i różnorodnością swoich organizacji obywatelskich.

Dlatego potrzebne są dobre warunki dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, w tym – jego samoregulacji, a nie destrukcja, podejrzliwość, zamykanie się władz publicznych na otwarty kontakt i dialog z organizacjami obywatelskimi.

Przez lata, w dyskusjach i sporach – krok po kroku tworzono jasne warunki do działania organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Od definicji i uprawnień dla fundacji i stowarzyszeń, przez przejrzyste mechanizmy rozliczania działalności, do reguł przekazywania na działania pożytku publicznego darowizn i odpisów podatkowych.

Zdaję sobie sprawę, że jeszcze wiele wyzwań pozostało do podjęcia, jak stabilność finansowa działań organizacji obywatelskich.

Dlatego teraz, kiedy pojawiają się nowe projekty, jak ten dotyczący utworzenia Narodowego Centrum Społeczeństwa Obywatelskiego – rodzą się kontrowersje, pytania i wątpliwości.

Nie może być tak, że otwarciu debaty o przyszłości społeczeństwa obywatelskiego towarzyszy nagonka na część z nich.

Nie może być tak, że otwarciu debaty o tym, jak mają funkcjonować organizacje pozarządowe towarzyszy brak realnej, przejrzystej konsultacji.

Nie może być tak, że zamiast pracować nad poczuciem pewności dla środowisk społeczeństwa obywatelskiego – rozsiewa się oskarżenia oraz rodzi niepewność.

Wspólnie trzeba rozwinąć i wzmocnić istniejące rozwiązania prawne dające organizacjom społeczeństwa obywatelskiego stabilność funkcjonowania i możliwości realizowania zadań społecznych, charytatywnych oraz publicznych – wówczas, kiedy organizacje obywatelskie mogą to czynić bardziej efektywnie, niż instytucje publiczne.

Konieczna jest dalsza praca nad rozwijaniem przestrzeni do działań obywatelskich. Musi się to odbywać w atmosferze zaufania i współpracy. Problemy takie, jakie spotkały kilka dni temu Fundację Autonomia, której nagle odebrano grant na działania zapobiegające przemocy nie powinny mieć miejsca – burzą bowiem fundamenty zaufania społecznego.

Trzeba wzmocnić znaczenie, skalę finansową oraz efekt oddziaływania Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, łącznie z gwarancją uniknięcia polityzacji Rady Funduszu.

Trzeba rozważyć, jak poprawić funkcjonowanie mechanizmu zbierania środków na cele społeczne poprzez odpis 1%.

Trzeba w jasny sposób utrzymać możliwości udziału polskich organizacji obywatelskich w sieci finansowania międzynarodowego.

Trzeba gwarantować, by kryteria przyznawania środków na działania organizacji obywatelskich – były jasne, zrozumiałe i obiektywne.

Społeczeństwo obywatelskie od 1989 roku stało się ważnym partnerem nie tylko debaty publicznej i dialogu, ale też partnerem demokratycznego porządku państwa.

Platforma Obywatelska będzie stać na straży tego porządku. Będzie stać na straży uczciwych konsultacji. Będzie stać na straży takich rozwiązań, które mają rozwinąć organizacje obywatelskie w Polsce, a nie podcinać im skrzydła.

Dlatego chcemy prosić Michała Brauna, osobę, która nie jest członkiem partii politycznej, ale ma doświadczenie w sektorze, by przyjął rolę pełnomocnika Gabinetu Cieni ds. Społeczeństwa Obywatelskiego – i by podjął wszystkie wskazane w tym liście zadania.

Drodzy Przyjaciele,

Jesteśmy razem z Wami. I dla Was. Razem będzie nam łatwiej osiągnąć te cele, które wydają się dzisiaj tak ważne.

Z serdecznością,

Grzegorz Schetyna

Przewodniczący Platformy Obywatelskiej RP