Publicystyka - ngo.pl

Kultura Dojrzałości to skierowana do seniorów inicjatywa legnickiej Fundacji Sztuka dla Ludzi, realizowana w partnerstwie z tamtejszą Galerią Sztuki. Trwała prawie rok i polegała na warsztatach plastycznych (w sumie ok. 50 zajęć) oraz kontakcie z kulturą artystyczną regionu – od wystaw i koncertów muzyki klasycznej po turystykę. Jego celem była kulturalna aktywizacja najstarszego pokolenia legniczan. W październiku 2012 r., przy jego rozpoczęciu, pomysłodawcy mieli nadkomplet już po paru dniach naboru. Projekt właśnie zakończył się po 9 miesiącach intensywnych działań.

Gdy Dagmara Angier-Sroka i Bartłomiej Sroka – założyciele Fundacji – rozpoczynali swą pracę z sześćdziesięciolatkami, czuli radość i tremę. Nigdy wcześniej oni, ani Galeria Sztuki, z którą wspólnie realizują projekty, nie edukowali starszego pokolenia kompleksowo. Zresztą długotrwałej i tak zróżnicowanej (oraz bezpłatnej dla uczestników) aktywizacji osób starszych poprzez sztukę nie podjął się dotąd nikt w Legnicy. Oferta legnickich Uniwersytetów III Wieku i domów kultury koncentruje się na popularnych działaniach plastycznych typu rysunek, malarstwo, a inicjatorzy projektu chcieli dać seniorom szansę, by się twórczo rozwijali, mając do dyspozycji trudno dostępne materiały i narzędzia oraz fachowców-artystów. Stąd pomysł na wiodące warsztaty z ceramiki i garncarstwa, potem również z grafiki warsztatowej, „domowego dizjanu” z użyciem różnych materiałów (glina, filc, włóczka, tekstylia, sklejki itp. oraz surowce wtórne), czy malarstwa sztalugowego realizowanego w plenerze. Ponadto zaplanowano przeprowadzenie warsztatów międzypokoleniowych (z ozdabiania porcelany specjalną kalkomanią oraz filcowania), na które seniorzy zapraszali swych bliskich – wnuki, przyjaciół, sąsiadów. Pomysłodawcy „Kultury Dojrzałości” stawiali na praktyczność – wykonane obiekty służyły ich autorom za prezenty. Idea akcji była taka, by seniorzy obdarowywali i zaskakiwali bliskich własną twórczością, bo to pozwoli inaczej spojrzeć na nich im samym i ich otoczeniu.

Projektem objęto nim 27 osób w wieku 60+. Prócz szeregu warsztatów artystycznych (z niewymienionych wyżej były to także: kolaż oraz fotografia cyfrowa), które odbywały się co najmniej raz w tygodniu, obejmował kuratorskie oprowadzania po wystawach sztuki współczesnej w Galerii Sztuki, a także w muzeach Wrocławia, koncerty w filharmonii i plener twórczy połączony ze zwiedzaniem okolic w Michałowicach pod Jelenią Górą.

Finisaż wspólnej grupowej wystawy prezentującej prace powstałe w trakcie 9 miesięcy zajęć odbył się 21 czerwca br. Na suficie sali zawisły filcowe, ceramiczne i szydełkowe abażury, regały zapełniły formy z pieca – od ogromnych mis i pater do wazoników, maleńkich figurek i porcelanowych filiżanek o niepowtarzalnych wzorach. Na ścianach zaprezentowano malarstwo sztalugowe powstałe na miejscu oraz w plenerze i graficzne odbitki na papierze i lnianych torbach. Osobno wyeksponowano kilkanaście filcowych toreb oraz zdobione również tą techniką szale. Wiele razy padło pytanie o możliwość zakupu tych oryginalnych wyrobów. Cześć oficjalna obfitowała w wielkie emocje. Huczało od braw, które zebrali pomysłodawcy i realizatorzy spotkań i sami adresaci działań. Było dużo śmiechu i serdeczności oraz kilka szczególnie wzruszających momentów. Następnego dnia odbyło się „old school party”, gdzie w otoczeniu własnych dzieł sześćdziesięciolatkowie bawili się przy muzyce serwowanej przez wrocławskiego DJ`a Sowę.

Legniccy seniorzy, którzy brali udział w przedsięwzięciu Fundacji Sztuka dla Ludzi nie tyko nadrobili kulturalne zaległości poprzez szereg wizyt w miejscach promujących sztukę, ale stali się również jej autorami. Większość z nich nigdy przedtem nie stała przy sztaludze, nie pracowała na kole garncarskim, nie miała do czynienia z grafiką warsztatową czy kalkomanią do ozdoby porcelany. Dziś mają to wszystko za sobą. Młodzi duchem uczniowie zgłosili się do udziału w przedsięwzięciu, bo – jak sami mówią – byli ciekawi nowych wyzwań, kontaktów ze sztuką i drugim człowiekiem. Ale tak naprawdę znaleźli się tu, bo nie godzą się z rzeczywistością, która nieubłagalnie spycha ich na margines życia społecznego. W ten sposób walczyli z presją środowiska zamykającą ich w domach i przychodniach, z własnymi słabościami i dolegliwościami, z materią – gdy trzeba było wytężyć oczy czy ręce do żmudnej pracy manualnej, w końcu – z własnym skrępowaniem przed porażką, słowem krytyki, pierwszym upublicznieniem efektów twórczości. Walczyli z godnością i jakimś pozytywnym spokojem o wynik tego wyścigu z czasem. I wygrali. Seniorzy udowodnili tym projektem, że każdy wiek posiada ukryty potencjał, że otwartość i wszechstronność nie musi być domeną wyłącznie młodości, ciekawość świata – mijać na emeryturze. I że apetyt na sztukę może rosnąć w miarę lat.

Projekt KULTURA DOJRZAŁOŚCI był dofinansowany ze środków Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Łącznie objął 27 seniorów z Legnicy i okolic. Fundacja Sztuka dla Ludzi prowadzona przez małżeństwo artystów – Dagmarę Angier-Srokę i Bartłomieja Srokę – działa w Legnicy od 2010 r., a do tej pory zrealizowała m.in. Festiwal Street Art Beetween The Wall, w efekcie którego powstały pierwsze miejskie murale.