19 marca 2012 r. odbył się w Sali Kongresowej w Warszawie Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Jednym z głównych punktów programu Kongresu była gala konkursu „Seniorzy w akcji. UTW dla społeczności”.
Honorowy patronat nad Kongresem objęła Pierwsza Dama RP, Anna Komorowska, której wystąpienie rozpoczęło Kongres. Uroczystość uświetnił swoją obecnością premier Donald Tusk. Wśród gości byli m. in.: wicemarszałek Senatu, minister zdrowia, minister pracy i polityki społecznej, senatorzy i posłowie oraz wiceprezydent Warszawy.
Ale przede wszystkim na sali zgromadziło się blisko 2,5 tysiąca słuchaczy UTW z całego kraju. I to właśnie do nich skierowany był konkurs „Seniorzy w akcji. UTW dla społeczności”. Konkurs zorganizowało Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” w ramach programu „Uniwersytety Trzeciego Wieku” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Celem konkursu była promocja wolontariatu i dobrych praktyk wypracowanych przez Uniwersytety Trzeciego Wieku w ich działalności na rzecz lokalnych społeczności. Laureaci Konkursu otrzymali statuetki, dyplomy oraz upominki rzeczowe: telefony dla seniorów ufundowane przez firmę Emporia i doładowania do telefonów ufundowane przez operatora „W rodzinie”. Nagrody wręczyli: minister Jacek Michałowski (szef Kancelarii Prezydenta RP, honorowy przewodniczący Jury Konkursu), Jerzy Koźmiński (Prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności) i Marta Białek-Graczyk (prezeska Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”).
Oto główni bohaterowie gali - laureaci Konkursu „Seniorzy w akcji. UTW dla społeczności”:
- Józef Żuchowski, słuchacz Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Stargardzie Szczecińskim, który od 2004 roku wspiera wychowanków lokalnego Domu Dziecka. Organizuje wycieczki, zabawy i pikniki, pozyskuje fundusze i dary rzeczowe. W swoje działania angażuje innych słuchaczy UTW;
- Wanda Drozd, słuchaczka Słupskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, która od wielu lat koordynuje na UTW działania grupy wolontariatu. Obecnie w wolontariat zaangażowanych jest 29 słuchaczy. Pani Wanda nie tylko mobilizuje innych do aktywności społecznej, ale także sama współpracuje ze świetlicami środowiskowymi, przedszkolami i domami opieki;
- Elżbieta Iwanicka, słuchaczka Lubelskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, która koordynuje prace Wielopokoleniowego Klubu Wolontariusza w Lublinie. W klubie działają słuchacze UTW i młodzi studenci. Wolontariusze współpracują z dziećmi z pogotowia opiekuńczego, odwiedzają samotne osoby starsze, prowadzą zajęcia dla dzieci w świetlicach;
- Agata Grzecznowska, młoda wolontariuszka Toruńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, która od 7 lat współpracuje z UTW. Najpierw pomagała w pracach biurowych i uczyła słuchaczki obsługi komputera. Z czasem zaangażowała się we współpracę z dziećmi ze świetlic i działania międzypokoleniowego banku czasu. Zainspirowała przedstawicieli swojego pokolenia do współpracy z seniorami.
W kategorii „Dobra praktyka UTW”:
- Ustecki Uniwersytet Trzeciego Wieku – Żyj Kolorowo, który od 2009 roku realizuje projekt „Kolorowa Akademia Trzeciego Wieku”. Słuchacze pomagają prowadzić zajęcia w świetlicy szkolnej, organizują cyklicznie zajęcia dla dzieci z przedszkola, a także uczą młode kobiety zarejestrowane w urzędzie pracy zdrowego i taniego przyrządzania potraw. W działania projektu zaangażowanych jest 40 wolontariuszy z Uniwersytetu Trzeciego Wieku, z ich wsparcia korzysta 130 dzieci i 10 młodych kobiet;
- Uniwersytet Trzeciego Wieku w Łazach, który jest inicjatorem Ogólnopolskiej Olimpiady Sportowej „Trzeci wiek na start”, realizowanej od 2009 roku. Olimpiada jest wspaniałą formą promocji zdrowia i aktywnego wypoczynku wśród pokolenia 50+ , sprzyja też integracji środowiska Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W ostatniej olimpiadzie udział wzięło ponad 300 starszych zawodników i ponad 130 wolontariuszy w różnym wieku. Impreza rozpoczyna się symbolicznym zapaleniem znicza olimpijskiego. Ogień został przywieziony przez studentki UTW z Grecji, ze Starego Olimpu;
- Filia w Radzyniu Podlaskim Lubelskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, gdzie słuchacze UTW zaangażowali się w produkcję filmu, w którym opowiedzieli młodzieży o starym Radzyniu Podlaskim – miejscu ich młodości. Na premierę filmu przybyło kilkaset osób. Film powstał we współpracy z grupą młodych ludzi z Radzyńskiego Stowarzyszenia dla Kultury „Stuk-Puk”. Współpraca słuchaczy UTW z młodymi ludźmi trwa nadal, grupa planuje wydanie albumu i produkcję kolejnego filmu;
- Uniwersytet Trzeciego Wieku na Uniwersytecie Wrocławskim, który w sposób kompleksowy promuje wolontariat wśród seniorów. W trakcie zapisów na UTW, słuchacze pytani są o umiejętności, które mogą wykorzystać w działaniach na rzecz Uniwersytetu i lokalnej społeczności. Jury doceniło też wieloletnią współpracę tego UTW ze szkołami i przedszkolami we Wrocławiu, animowaną przez działający na UTW Zespół Łączenia Pokoleń.
Nagrodę publiczności, w drodze internetowego głosowania, otrzymał:
- Uniwersytet Trzeciego Wieku w Międzychodzie, którego słuchacze wraz z grupą przedszkolaków i mieszkańców miasta od 2008 roku realizują akcję zazieleniania i ukwiecania miasta. Słuchacze UTW odwiedzają międzychodzkie przedszkola. Wspólnie z dziećmi zaprojektowali i stworzyli miejski klomb kwiatowy, zasadzili konwalie nad miejskim jeziorem oraz posadzili 5 klonów na 5-lecie Uniwersytetu. W akcji „Zielony Zakątek” co roku bierze udział ponad 50 wolontariuszy z UTW i 600 przedszkolaków.
Publiczność mogła zagłosować na 1 z 5 inicjatyw UTW rekomendowanych do tej nagrody przez Jury Konkursu. Oddano łącznie 2201 głosów. UTW w Międzychodzie, laureat nagrody publiczności otrzymał 918 głosów. Wśród UTW nominowanych do nagrody publiczności znalazły się także UTW z Krosna (429 głosów), Rudy Śląskiej (359 głosów), Nowej Soli (330 głosów) i Morąga (165 głosów).
Gala zakończyła się wspólnym zdjęciem laureatów, organizatorów Konkursu i członków Jury z premierem Donaldem Tuskiem. Premier osobiście pogratulował każdemu z laureatów. Organizatorów cieszy duże zainteresowanie Konkursem i jego Laureatami. - Uważamy, że ważnym celem Kongresu była promocja wśród słuchaczy UTW postawy społecznego zaangażowania i wolontariatu. Wierzymy, że to właśnie seniorzy, współpracując z młodszymi mogą być liderami wielu zmian społecznych, zaczynając od własnej społeczności i odpowiadając na jej potrzeby – twierdzą.
foto: Krzysztof Pacholak
Kongres UTW został zorganizowany przez Ogólnopolskie Porozumienie UTW, Ogólnopolską Federację Stowarzyszeń UTW i Fundację dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współorganizatorem Kongresu była grupa Media Express.