Publicystyka - ngo.pl

- Miasto zwróciło się do nas z pytaniem, czy w jakiś sposób możemy wykorzystać ten lokal - mówi Piotr Kossobudzki, rzecznik prasowy Muzeum Historii Żydów Polskich, które powstaje na Muranowie i ma być w budowie jeszcze ok. roku. - Są to jednak rozmowy na bardzo wstępnym etapie. Na razie koncentrujemy się głównie na wykańczaniu gmachu muzeum i tworzeniu ekspozycji.

Dodaje też, że skoro trafia się taka możliwość, to muzeum powinno ją rozważyć. - Na plac Grzybowski przyjeżdżają wycieczki z Izraela. To jest miejsce związane z kulturą żydowską. I chociaż lokal nie mieści się w jakimś zabytkowym obiekcie, to przydałoby się tu jakieś miejsce, gdzie moglibyśmy prowadzić działalność kulturalną. Na pewno jednak nie będziemy tego robić sami - słyszymy.

Emocje wokół lokalu po dawnej Menorze nie słabną od kilku tygodni. Burzę wywołała decyzja zarządu Śródmieścia, który postanowił, że nie wynajmie lokalu na pl. Grzybowskim Stowarzyszeniu im. Stanisława Brzozowskiego, wydawcy "Krytyki Politycznej", choć złożyło ono najlepszą ofertę w konkursie na działalność kulturalną. Czynsz miał być preferencyjny, najemca mógł też zarobić. Powód odmowy był kuriozalny. Urzędnicy ogłosili już po konkursie, że organizacje powinny uwzględnić w ofercie kontekst związany z kulturą żydowską. "Takie były nasze niepisane oczekiwania" - precyzował Krzysztof Czubaszek, naczelnik wydziału kultury i promocji Śródmieścia w rozmowie z TVN Warszawa. Zawrzało. Sławomir Sierakowski, prezes Stowarzyszenia im. Brzozowskiego, był oburzony: - Dlaczego zarząd dzielnicy nie określił w regulaminie, że miejsce ma mieć szczególny charakter? Dlaczego podał ten ogólnie sformułowany warunek dopiero na koniec postępowania konkursowego jako powód jego unieważnienia?

Za apelem do burmistrza Śródmieścia Wojciecha Bartelskiego wystąpiły o podjęcie rozmów ze Stowarzyszeniem znane osobistości (m.in. Tadeusz Mazowiecki, Agnieszka Holland, Aleksander Kwaśniewski). Helsińska Fundacja Praw Człowieka napisała do burmistrza m.in., że niedopuszczalne jest zarzucanie uczestnikom postępowania niedochowania "niepisanych oczekiwań". Podobne stanowisko zajęła Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego: "Działania takie powodują obniżenie zaufania organizacji pozarządowych w stosunku do władz m.st. Warszawy". Mimo to władze pozostały nieugięte. Urzędnicy zapowiedzieli nowy konkurs, w którym "niepisanie oczekiwania" będą już w wersji pisemnej.

O nagłym zwrocie dowiadujemy się z raportu, który przygotował Henryk Wujec (obecnie doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego) poproszony przez Stowarzyszenie im. Brzozowskiego o mediację. Nie zostawia suchej nitki na decyzji urzędników: zarząd Śródmieścia rażąco naruszył prawo w tej sprawie. Henryk Wujec opisuje, że spotkał się z burmistrzem Bartelskim. Zaproponował, aby organizacje, które startowały w konkursie i przeszły do ostatniego etapu, uzupełniły swoje oferty i zostały ponownie ocenione. Nic jednak nie wskórał.

- Pan burmistrz Bartelski odpowiedział, że decyzja odnośnie dalszego postępowania należy do pani prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz - informuje Henryk Wujec.

Agnieszka Kłąb, z-ca rzecznika urzędu miasta, tłumaczy: - Zgłosiła się do nas jedna z miejskich instytucji z prośbą o przekazanie jej tego lokalu. Będzie on rzeczywiście wyjęty z konkursu.

Czy ratusz chce się pozbyć "Krytyki Politycznej"? - Miasto zdecydowanie ją chce - zapewnia Agnieszka Kłąb. - Organizacja jest potrzebna warszawiakom, a zatem i Warszawie. Robi dużo dobrego, czego potwierdzeniem jest dofinansowanie przez miasto jej działalności. Dodam, że burmistrz Pragi-Północ proponuje jej lokal.

Co zrobi wydawca "Krytyki?" - Chcieliśmy urządzić na pl. Grzybowskim świetlicę kulturalną - mówi Sławomir Sierakowski. - Zaznaczam, że nie planowaliśmy tam siedziby "Krytyki Politycznej", dla której wynajmujemy teraz miejsce od komercyjnego właściciela. Zależało nam też na ocaleniu jak najwięcej z likwidowanego Nowego Wspaniałego Światu. Sądziliśmy, że władzom samorządowym powinno zależeć na przedłużeniu działania tego największego ośrodka kultury niezależnej w Warszawie. A tymczasem nie tylko nikt w tej sprawie palcem nie kiwnął, ale zablokowano nam możliwość zdobycia nowego miejsca w konkursie. Szokujące jest to, że do teraz wisi na stronach Śródmieścia informacja, że będzie rozpisany nowy konkurs, gdy tymczasem prezydent miasta zdecydowała oddać ten lokal innej instytucji, bez podania tej informacji publicznie i bez żadnego uzasadnienia.

Pani prezydent Gronkiewicz-Waltz nie lubi "Krytyki Politycznej". Dlaczego właściwie miałaby lubić? Jest kobietą konkretną, nie rozumie takich lewicowych zwierząt, nie czyta tych dziwnych książek, które wydają, a dramaty Brzozowskiego to nie są jej problemy. A w dodatku do "Nowego Wspaniałego Świata" 11 listopada niemieccy anarchiści przyszli na herbatę. Nie byłoby więc żadnego powodu, by dawać "Krytyce Politycznej" lokal na specjalnych warunkach, by w ogóle dawać jej lokal, gdyby to była prywatna decyzja pani prezydent.

Ale pani Gronkiewicz-Waltz jest prezydentem dużego miasta w demokratycznym kraju. Zobowiązana jest respektować kulturalny i polityczny pluralizm organizacji pozarządowych, przestrzegać procedur, a przy takich decyzjach jak przydział lokalu brać pod uwagę dorobek kulturalny instytucji, które startują w konkursie. To wszystko wskazywałoby oczywiście na "Krytykę", więc trzeba było wymyślić coś innego. Nie wiem, czy autorem pomysłu, jak nie dać lokalu na pl. Grzybowskim "Krytyce Politycznej", była sama pani prezydent, czy burmistrz Śródmieścia Wojciech Bartelski, który jeszcze bardziej lewicy nie lubi? Idea jest bezpieczna, bo nadzwyczaj poprawna politycznie: oddać lokal Żydom, żeby nie dawać lewakom.

Muszę powiedzieć, że nie tylko lewicowa część mojej duszy się buntuje, ale przede wszystkim żydowska. Nie ma nic obrzydliwszego, niż wykorzystywać pamięć o Zagładzie do załatwienia swojego politycznego interesu. Mam jeszcze tylko cień nadziei, że Muzeum Historii Żydów Polskich nie wejdzie w ten interes. Pamięci o Żydach polskich na pewno się w ten sposób nie przysłużą.