Publicystyka - ngo.pl

Spotkanie rozpoczęło się od wystąpienia Bogdana
Sochy, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki
Społecznej. Podkreślił on wagę Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki, wskazując na szerokie możliwości, jakie stwarza w obszarze
pomocy i integracji społecznej oraz rynku pracy. Minister wyraził
nadzieję, że środki Europejskiego Funduszu Społecznego pomogą
rozwiązać, w kontekście planowanej reformy systemu pomocy
społecznej, takie problemy jak bezrobocie, bieda czy wykluczenie
społeczne.

Następnie głos zabrała Katarzyna Wielguszewska,
Zastępca Dyrektora Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu
Społecznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, która
przedstawiła główne założenia Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki będzie, zgodnie z przyjętym przez
Radę Ministrów w dniu 14 lutego 2006 projektem, instrumentem
realizacji Narodowej Strategii Spójności na lata 2007 – 2013 i
obejmie całość środków Europejskiego Funduszu Społecznego w tym
okresie. Wartość Programu wyniesie 9,5 mld euro, z czego 8,1 mld
pochodzić będzie z Europejskiego Funduszu Społecznego, zaś 1,4 mld
euro ze środków krajowych.

Głównym celem Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki jest wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. Cel
ten będzie realizowany poprzez szereg kompleksowych działań w
obszarach zatrudnienia, edukacji, administracji publicznej,
integracji społecznej, adaptacyjności przedsiębiorstw, rozwoju
zasobów ludzkich na terenach wiejskich i postaw zdrowotnych
pracowników. Instytucją zarządzającą Programem Operacyjnym Kapitał
Ludzki jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Program obejmuje
dziesięć priorytetów, z których sześć realizowanych będzie
centralnie (przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo
Edukacji Narodowej i Ministerstwo Zdrowia), zaś cztery regionalnie,
przez samorządy województw.

W gestii Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej znajdują się Priorytety: I – Zatrudnienie i integracja
społeczna, II – Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego
przedsiębiorstw oraz IV – Dobre państwo, realizowany we współpracy
z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Środki Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki w większości zostaną przeznaczone na
priorytety realizowane regionalnie (70% wobec 30% na priorytety
realizowane centralnie), z czego zdecydowanie najwięcej (37% czyli
około 3,3 mld EUR) przypadnie na Priorytet VI – Rynek pracy otwarty
dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej.

cd.

Uczestnicy konsultacji zapoznali się także z
dokumentem „Założenia do reformy systemu integracji społecznej oraz
służb społecznych”. Jedną z najważniejszych zmian będzie włączenie
pomocy społecznej do systemu aktywizacji zawodowej i społecznej
osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Wymaga to zintegrowania
działań służb społecznych działających w różnych obszarach, na
przykład poprzez wyodrębnienie w ramach ośrodka pomocy społecznej
Centrum Aktywizacji i Pracy Socjalnej, które będzie komórką ściśle
współpracującą z powiatowym urzędem pracy. W związku z realizacją
reformy niezbędne będzie również zwiększenie potencjału i jakości
kadr pomocy społecznej (poprzez absorpcję środków EFS), ze
szczególnym naciskiem na zmianę podejścia do zawodu pracownika
socjalnego (np. przez wprowadzenie jednolitego modelu zawodu
pracownika socjalnego i rozwój szkoleń). Pracownik socjalny zyska
także nowe narzędzie – oprócz obecnego kontraktu socjalnego (w
którym obligatoryjne wparcie dochodowe zwiększy się docelowo w
2008r. do 50%, zaś wsparcie fakultatywne również w wysokości 50%
będzie miało charakter aktywizujący) będzie to kontrakt aktywizacji
lokalnej skierowany do grupy osób w ramach danego środowiska bądź
społeczności lokalnej. Zgodnie z propozycjami zawartymi w
założeniach do reformy, nastąpi wzmocnienie Regionalnego Ośrodka
Polityki Społecznej jako instytucji wdrażającej w regionie Program
Operacyjny Kapitał Ludzki. W „Założeniach do reformy systemu
integracji społecznej oraz służb społecznych” podnosi się także
konieczność informatyzacji oraz zbudowania systemu monitoringu
polityki społecznej.

Po zapoznaniu się z priorytetami i działaniami
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz z „Założeniami
do reformy systemu integracji społecznej oraz służb społecznych”
uczestnicy konsultacji w ramach czterech warsztatów przystąpili do
dyskusji nad wybranymi problemami. Szczególny nacisk został
położony na zagadnienia związane z pierwszym i szóstym Priorytetem.
Następnie w panelu podsumowującym zebrano najważniejsze kwestie i
uwagi zgłaszane podczas warsztatów.

cd.

Warsztat A dotyczył identyfikacji grup osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym, które powinny zostać objęte
projektami Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na poziomie
krajowym (Działanie 1.3 – Ogólnopolski program integracji i
aktywizacji zawodowej) i regionalnym (Działanie 6.3 – Równość szans
dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej). Podczas
dyskusji za najważniejszą uznano konieczność różnicowania typów
projektów, a nie grup docelowych na poziomie krajowym i
regionalnym. Zaproponowano dodanie zapisu, by grupy docelowe na
poziomie centralnym nie zostały wykluczone z działań na poziomie
regionalnym, jeśli zostaną objęte na obu poziomach projektami
różnych typów. Podkreślono także konieczność wprowadzania projektów
innowacyjnych i pilotażowych. Zgłaszano także uwagi natury ogólnej,
takie jak brak definicji integracji społecznej czy zbyt opiekuńcze
podejście do osób niepełnosprawnych przy jednoczesnym braku usług
wspierających skierowanych do tej grupy beneficjentów.

Warsztat B miał na celu dokonanie oceny
dostosowania typów projektów do potrzeb projektodawców i adresatów
Działań w Priorytetach I i VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
w kontekście „Założeń do reformy systemu integracji społecznej oraz
służb społecznych”. Pierwsza uwaga dotyczyła ewentualnej możliwości
wsparcia rodzin beneficjentów Programu w kontekście zasad
przyznawania środków z Europejskiego Funduszu Społecznego.
Poruszono także problem cross-financingu, czyli jednoczesnego
finansowania projektów ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. Wskazano również
na kwestię dostępu do informacji (na przykład wyników ewaluacji)
instytucji spoza administracji publicznej. Podczas warsztatu
zgłoszono szereg uwag i pytań do sposobu realizacji projektów
ponadregionalnych, systemu wdrażania Programu na szczeblu
centralnym oraz określania standardów i typów szkoleń, na przykład
możliwości coachingu. Postulowano także wprowadzenie trybu
konkursowego jako dominującej formy wyboru projektów na poziomie
regionalnym oraz wskazano na konieczność zdefiniowania niektórych
grup beneficjentów.

cd.

Warsztat C miał na celu omówienie pożądanego
modelu wdrażania projektów w ramach Działań 6.3 i 6.4 Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowanych przez samorząd regionalny
we współpracy z gminą, powiatem, trzecim sektorem w kontekście
„Założeń do reformy systemu integracji społecznej oraz służb
społecznych”. Pierwsza dyskutowana kwestia dotyczyła finansowania
wkładu własnego jako świadczenia aktywizacyjnego w projektach
gminnych ośrodków pomocy społecznej – rozważano możliwość
wykorzystania zasiłku okresowego i celowego. Znów wskazano na
konieczność udzielenia wsparcia nie tylko beneficjentowi, ale także
jego rodzinie. Od strony systemu instytucjonalnego Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki poruszono problem wyboru instytucji
wdrażającej Program w regionie. Wskazano na możliwość wyboru
Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej lub Wojewódzkiego Urzędu
Pracy. Dyskutowana była również kwestia powstania nowej instytucji
prawnej – instytucji partnerstwa publiczno – społecznego
(partnerstwo instytucji publicznej z organizacją pozarządową) w
ideowym kontekście wyjścia ponad sztywny podział na trzy sektory.
Istotnym zagadnieniem była także proponowana zmiana roli pracownika
socjalnego w kierunku animowania działań w obszarze pomocy
społecznej. W następstwie beneficjent będzie prowadzony przez
odpowiednio przeszkolonego pracownika zgodnie z indywidualnym
planem wyjścia z wykluczenia społecznego. Ostatnią kwestią było
podkreślenie konieczności wspierania społeczności lokalnych, które
często nie korzystają ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego. W tym kontekście krytycznie odniesiono się do
sformułowania Priorytetu IX – Aktywizacja obszarów wiejskich,
proponując zapis o Aktywizacji społeczności lokalnych.

Warsztat D dotyczył pożądanego modelu
współpracy ośrodka pomocy społecznej z powiatowym urzędem pracy w
ramach projektowanego nowego modelu działania ośrodka pomocy
społecznej według „Założeń do reformy systemu integracji społecznej
oraz służb społecznych”. Główna uwaga dyskutantów skupiła się na
wskazaniu istniejących barier w przyszłej zintegrowanej współpracy
wymienionych podmiotów, takich jak rozbieżność celów świadczeń i
standardów obsługi klientów pomocy społecznej i urzędu pracy, czy
niezgodność poziomów administracyjnych (np. ośrodek pomocy
społecznej podlega wójtowi, powiatowy urząd pracy – staroście).
Postulowano, by danym klientem zajmował się jeden pracownik
socjalny, tak by uniknąć obecnego „przekazywania” klientów między
ośrodkiem pomocy społecznej i powiatowym urzędem pracy. Podnoszono
także konieczność unifikacji celów i środków obu podmiotów na
poziomie legislacyjnym, organizacyjnym i finansowym.

Wszystkie wnioski i uwagi zgłaszane w czasie konsultacji, a także informacje zawarte we wcześniej rozesłanych ankietach posłużą do opracowania raportu, który zostanie opublikowany na stronie internetowej www.DWFefes.gov.pl. Raport zostanie też przedstawiony Ministerstwu Rozwoju Regionalnego oraz uczestnikom konsultacji. Ostatecznie przekazana zostanie informacja o uwzględnieniu (bądź nie) wyników rekomendacji środowisk związanych z sektorem pomocy społecznej w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Program Operacyjny Kapitał Ludzki powinien zostać zatwierdzony przez Radę Ministrów we wrześniu 2006r., a następnie przyjęty przez Komisję Europejską w pierwszej połowie 2007.