Publicystyka - ngo.pl

Polacy w coraz większym stopniu angażują się w realizację zadań publicznych, np. proponują projekty w ramach budżetów obywatelskich czy w otwartych konkursach ofert. Nie wszystkie ich pomysły mogą być wsparte ze środków publicznych, tym bardziej w trudnych czasach. W większości mieszkańcy mają jednak świadomość swoich praw związanych z wyjaśnieniem nieprzyznania dofinansowania bądź obniżenia budżetu. Obecnie stosowane rozwiązania przestają się sprawdzać, szczególnie dotyczy to dużych gmin i wysokich budżetach i licznych zadaniach zlecanych obywatelom.

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje, że organ administracji publicznej ogłaszający otwarty konkurs ofert powołuje komisję konkursową w celu opiniowania złożonych ofert. W skład komisji konkursowej wchodzą przedstawiciele administracji oraz osoby wskazane przez organizacje pozarządowe. Komisja konkursowa może też korzystać z pomocy osób posiadających specjalistyczną wiedzę, tzw. ekspertów. 

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z obowiązującymi przepisami komisja konkursowa: 

• ma wyłącznie charakter opiniodawczy, 
• funkcjonuje jako „organ” kolegialny dokonujący „wspólnej” oceny ofert, 
• oceny ofert nie dokonują poszczególni członkowie komisji konkursowej, a dokonuje jej komisja jako gremium kolegialne (obradujące z założenia na posiedzeniach), 
• wyrażona ocena oferty stanowi ocenę komisji konkursowej jako „całości”. 

Ustawa nie precyzuje jednak szczegółów dotyczących procedur przeprowadzenia oceny otwartych konkursów ofert, dając administracji publicznej dowolność.

Przy założeniu, że Komisja konkursowa funkcjonuje jako „organ” kolegialny dokonujący „wspólnej” oceny ofert w praktyce przyjmuje się, że jest to równoznaczne z koniecznością zapoznania się i dokonania indywidualnej oceny przez poszczególnych członków komisji konkursowej. Przyjrzyjmy się jednak realiom.

Tak jak w konkursach ofert, na które wpływa 10-20 ofert rzetelna, indywidualna ocena przez każdego członka komisji nie stanowi żadnego problemu, tak już przy konkursach, na które wpływa 100–200 ofert jak jest w większych miastach, czy tysiące ofert w rządowych Programach FIO, ASOS stosowanie takiego indywidualnego systemu oceny jest z założenia nierealne. 

Dodatkowo należy wziąć pod uwagę harmonogram konkursów ogłaszanych pod koniec roku, na zadania realizowane od stycznia kolejnego roku. W ramach większych jednostek samorządowych wnikliwa ocena 100–200 ofert przez każdego członka komisji również nie jest możliwa, pomimo najszczerszych chęci.

Artykuł jest częścią projektu pn. Bank Rozwiązań (BaR).

Projekt Bank Rozwiązań (Bar) jest realizowany przez Stowarzyszenie Centrum PISOP w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030. Głównym celem projektu jest stworzenie narzędzi, które usprawnią funkcjonowanie sektora pozarządowego, w tym we współpracy z jednostkami samorządowymi i przedsiębiorstwami. Efekty pracy ekspertów dostępne są na stronie: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan.