Koncert na rzecz ustanowienia Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych
Dom Spotkań z Historią organizuje koncert na rzecz ustanowienia Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych. 30 marca 2012, Sala Asamblowa Zamku Królewskiego w Warszawie, godz. 17.30.
W styczniu 2012 grupa eurodeputowanych z kilku krajów (w tym m.in. z Polski) złożyła do Parlamentu Europejskiego Oświadczenie w sprawie wsparcia dla ustanowienia Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych.
W inicjatywę zaangażowali się przedstawiciele świata kultury i polityki oraz społeczność europejska (poniżej lista dotychczasowych sygnatariuszy).
Apel o ustanowienie Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych wsparły już liczne autorytety m.in. Umberto Eco, Dario Fo, Swietlana Broz, Marc-Henri Fermont, Marek Halter, Władysław Bartoszewski, Tadeusz Mazowiecki.
Inicjatywa ma na celu zmobilizowanie opinii publicznej, by Europejski Dzień Sprawiedliwych zyskał poparcie we wszystkich krajach Unii. Apel będzie ogłaszany w najważniejszych mediach Unii Europejskiej oraz na portalach społecznościowych.
Twórcy idei Europejskiego Dnia Pamięci za Sprawiedliwych uważają osoby, które ryzykowały własnym życiem, aby ocalić innych oraz tych, którzy występowali w obronie ludzkiej godności w okresie totalitaryzmu nazistowskiego i komunistycznego, w czasie ludobójstw i masowych mordów oraz wszystkich zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w XX wieku.
W celu rozpropagowania inicjatywy, a zarazem wsparcia dla pozytywnej decyzji europarlamentu w trzech miastach europejskich: Mediolanie, Paryżu i Warszawie odbędą się uroczyste koncerty, w których udział wezmą przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, eurodeputowani, a także reprezentanci elit politycznych i kulturalnych.
Organizatorem warszawskiego koncertu jest Fundacja GARIWO, stołeczny Dom Spotkań z Historią oraz Zamek Królewski w Warszawie. Uważamy, że w Polsce – kraju, który doświadczył dwóch reżimów totalitarnych, inicjatywa ta jest niezwykle cenna.
Tekst apelu:
„Sprawiedliwi ocalili honor Europy w czasie Shoah i sprawili, że nie utraciliśmy wiary w ludzkość. W czasach zdominowanych przez zbrodnicze i totalitarne reżimy, nie zawahali się ryzykować własnym życiem aby ocalić innych. W Polsce, Holandii, Francji, Włoszech i samych Niemczech oraz w wielu innych zakątkach Europy, znalazły się kobiety i mężczyźni, którzy ukrywali i udzielali pomocy tysiącom Żydów uciekających przed nazistowską furią.
Dziś za Sprawiedliwych uważamy również tych, którzy sprzeciwiali się ludobójstwu Ormian, udzielali pomocy ofiarom wojny w Rwandzie, Kambodży i w czasie czystek etnicznych w byłej Jugosławii.
Na miano Sprawiedliwych zasługują również ci, którzy występowali w obronie godności i wolności w reżimach totalitarnych i nie zawahali się otwarcie mówić o zbrodniczym systemie gułagów. To oni swoją odwagą przyczynili się do zjednoczenia Europy.
Przykłady te mają wymiar uniwersalny. Zachęcają nas do pielęgnowania dziedzictwa Sprawiedliwych i zdecydowanego sprzeciwu wobec wszelkich form rasizmu, dyskryminacji etnicznej, społecznej, politycznej i religijnej. Stanowią ostrzeżenie przeciwko aktom prześladowań i przyczyniają się do zapobiegania ludobójstwom na świecie.
Świat, w którym żyjemy, nie jest wolny od konfliktów, co szczególnie powinno nas skłaniać do przypominania o czynach Sprawiedliwych, wskazywać na wartość Dobra i podkreślać, że każdy człowiek jest zdolny do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Ma to ogromną wartość edukacyjną dla współczesnej młodzieży. Z tych powodów kierujemy swój apel do Unii Europejskiej i do Rady Europejskiej o ustanowienie dnia pamięci o Sprawiedliwych”.
Pojęcie „Sprawiedliwy” użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem w ciągu lat przyjęło uniwersalną wartość. W ostatnich latach powstały – lub są w budowie – Ogrody Sprawiedliwych m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, Włoszech i Francji. Ustanowienie tego święta może być zachętą do tworzenia Ogrodów Sprawiedliwych w innych europejskich miastach.
Kontakt: Anna Ziarkowska, tel. 22 255 05 26, 604 430 729
Do Międzynarodowej Rady Naukowej należą między innymi:
- Avraham Burg - Izraelski polityk i eseista. President emeritus Knesetu, były prezydent Agencji Żydowskiej na Rzecz Izraela i Światowej Organizacji Syjonistycznej, były Wiceprzewodniczący Światowego Kongresu Żydów i jeden z założycieli pacyfistycznej organizacji Pokój Teraz. Autor wielu artykułów i książek, między innymi Defeating Hitler (Pokonać Hitlera) (2007).
- Antonio Ferrari - dziennikarz i publicysta, korespondent Corriere della Sera, od 26 lat zajmuje się Bliskim Wschodem, konfliktem Izraelsko-Palestyńskim, wojnami w Iraku, napięciami w Libanie, Syrii i Jordanii. Autor wielu książek, między innymi Sami, una storia libanese, Islam sì, Islam no – Le colpe dei musulmani e le nostre (Sami, libańska opowieść, islam tak, islam nie, Winy muzułmanów i nasze) oraz redaktor, wspólnie z Jannisem Chrisafisem i Alessandrą Coppolą książki Ebrei di Salonicco – 1943 (Żydzi Salonik – 1943).
- Luca Degani - profesor prawa, autor wielu książek i artykułów na temat prawa w organizacjach pożytku społecznego i polityki socjalnej. Dyrektor generalny Fundacji Rodziny Świętej. Były konsultant UNEBA i przez 10 lat członek zarządu Fundacji Caritas.
- Adriano Dell'Asta - profesor języka i literatury rosyjskiej na Uniwersytecie Katolickim w Brescii i Mediolanie. Zastępca prezesa Fundacji Chrześcijańska Rosja, członek międzynarodowego komitetu naukowego magazynu La Nuova Europa. Członek Komitetu Konsultantów międzynarodowego przeglądu teologicznego Communi oraz magazynu Humanitas, wydawanego przez Katolicki Uniwersytet w Chile. W swoich badaniach zajmuje się przede wszystkim kulturą rosyjską w XIX i XX wieku.
- Konstanty Gebert - dziennikarz i działacz żydowski w Polsce, były korespondent wojenny najważniejszych polskich dzienników. W 1978 roku jeden z założycieli Uniwersytetu Latającego, tajnej organizacji nauczania wyższego. W 1980 roku wstąpił do Solidarności a w 1989 roku był jednym z dziennikarzy akredytowanych przy rozmowach Okrągłego Stołu. Od 1990 roku członek Rady Polsko-Żydowskiej. Od 1992 dziennikarz Gazety Wyborczej. W 1992 i 1993 roku doradca Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego premiera Polski po upadku komunizmu oraz specjalny wysłannik Komisji Praw Człowieka ONZ w byłej Jugosławii. W 1997 roku założył miesięcznik Midrasz.
- Raymond Kevorkian - francuski historyk pochodzenia ormiańskiego, pracownik Université Paris VIII, Saint-Denis, Institut Francais de Géopolitique oraz dyrektor biblioteki Nubar UGAB w Paryżu. Opublikował eseje Le Génocide des Arméniens (Ludobójstwo Ormian) (2006), L’opposition de fonctionnaires ottomans au génocide des Armeniens. Approche comparéè des villes turques (2008), jest także autorem hasła Ludobójstwo Ormian w Encyclopédie Universalis, 2006.
- Arrigo Levi - doradca Prezydenta Włoch, dziennikarz i pisarz. Więziony podczas dyktatury Perona w Argentynie w 1945 roku. Felietonista Corriere della Sera, redaktor naczelny La Stampa, współpracownik Newsweeka i The Times. Autor wielu programów telewizyjnych w telewizji Rai i Canale 5. Autor wielu esejów, między innymi Il comunismo da Budapest a Praga (Komunizm od Budapesztu do Pragi) (1969) Russia del Novecento - Una storia europea (Rosja w XX wieku, historia europejska) (1999), Da Livorno al Quirinale (Od Livorno do pałacu w Kwirynale) (2010).
- Salvatore Natoli - profesor filozofii teoretycznej na Università degli Studi di Milano - Bocconi, ostatnio zajmuje się kwestią relacji pomiędzy językiem i etyką. Wykładał logikę na Wydziale Literatury i Filozofii na Uniwersytecie w Wenecji i filozofię polityki na wydziale Nauki Politycznych Università degli Studi di Milano. Współpracował z wieloma czasopismami, między innymi z Prospettive Settanta, Il centauro, Democrazia e diritto, Religione e società, Bailamme e Metaxù.
- Mordecai Paldiel - do niedawna dyrektor Departamentu Sprawiedliwych w Yad Vashem, obecnie pracownik Fundacji Wallenberga i nauczyciel w Yeshiva College i w Queens College (CUNY) w Nowym Jorku. Współpracował z Moshem Bejskim, który przez 30 lat prowadził Departament Sprawiedliwych. Autor wielu książek, między innymi The Path of the Righteous: Gentile Rescuers of Jews during the Holocaust (Ścieżki Sprawiedliwych: osoby ratujące Żydów podczas Holokaustu), Whosoever Saves One Life: The Uniqueness of the Righteous Among the Nations (Każdy kto uratuje życie: wyjątkowość Sprawiedliwych wśród Narodów Świata), Sheltering the Jews: Stories of Holocaust Rescuers (Ukrywając Żydów: historie osób ratujących Żydów) oraz German Rescuers of Jews: Individuals versus the System (Niemcy ratujący Żydów: jednostki przeciw systemowi). Niedawno zajął stanowisko w międzynarodowej debacie o braku możliwości otrzymania tytułu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przez Żydów.
- Martin Palous - stały Przedstawiciel Republiki Czeskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych od 2006 roku, w latach 2001-2005 ambasador Republiki Czeskiej w Stanach Zjednoczonych. Rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Czechosłowacji jako doradca Ministra Dienstbiera, w latach 1990-1992 był Ministrem Spraw Zagranicznych. Po podziale Czechosłowacji, od października 1998 roku, pełnił rolę Ministra Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej. Wykładał na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych i na Uniwersytecie Karola w Pradze. W 1993 roku dołączył do zespołu Centrum Studiów Teoretycznych, jednostki badawczej podlegającej wspólnie Uniwersytetowi Karola w Pradze oraz Czeskiej Akademii Nauk, której prezydentem jest Ivan M. Havel.
- Vittorio Emanuele Parsi - profesor na wydziale stosunków międzynarodowych na Università Cattolica del Sacro Cuore. Członek strategicznej grupy doradczej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, partner Stowarzyszenia Studiów nad Rozwojem Edukacji (Società per lo Studio Della Diffusione della Democrazia, SSDD). Jest prezydentem komitetu naukowego fundacji Bliski Wschód (Il Vicino Oriente). Przez dziewięć lat prowadził program studiów magisterskich Rynki i Instytucje w Światowym Systemie w Alta Scuola di Economia e Relazioni Internazionali (ASERI) a od 2005 jest dyrektorem programu Magister Ekonomii i Polityki Międzynarodowej. Jest członkiem LSE IDEAS Advisory Board (Centrum Dyplomacji i Strategii w London School of Economics). Od 2008 roku współpracownik dziennika La Stampa a od 1999 do 2008 roku naczelny redaktor działu polityki międzynarodowej w dzienniku Avvenire.
- Liliana Picciotto - odpowiedzialna za badania naukowe w CDEC Foundation (Centrum Współczesnej Dokumentacji Żydowskiej). Autorka wielu książek, w tym I Giusti dʼItalia. I non ebrei che salvarono gli ebrei 1943-1945, współautorka filmu Memoria, zbioru wywiadów z ostatnimi żyjącymi więźniami Auschwitz. Członek rady naukowej Fondazione Fossolim i Muzeum w Boloni oraz redakcji magazynu La Rassegna Mensile di Israel.
- Robert Satloff - amerykański pisarz żydowskiego pochodzenia, dyrektor Instytutu Polityki Bliskowschodniej w Waszyngtonie (Washington Institute for Near East Policy) (WINEP), ekspert d.s. polityki bliskowschodniej. W 2007 roku opublikował Among the Righteous. Lost stories from the Holocaust's Long Reach into Arab Lands (Pośród sprawiedliwych. Zaginione opowieści o Holokauście w krajach arabskich). Zajmuje się w szczególności amerykańską polityką i dyplomacją, procesem pokojowym i demokratyzacją na Bliskim Wschodzie. Autor i redaktor wielu książek i artykułów, jego opinie na tematy związane z Bliskim Wschodem często publikowane są przez amerykańskie gazety i czasopisma, między innymi New York Times, Wall Street Journal, Washington Post i Los Angeles Times.
- Andrée Ruth Shammah - producentka, osobistość mediolańskiej sceny kulturalnej. W 1972 roku, wraz z Franco Parenti założyła teatr Salone Pier Lombardo (obecnie Teatro Franco Parenti), od 1989 roku jest jego menedżerką. Inicjatorka Międzynarodowego Festiwalu Kultury Żydowskiej. Zaangażowana w rozwój miasta i ożywienie jego oferty kulturalnej.
Sygnatariusze:
oraz:
- ASSOCIATION CITY ANGELS, Italy
- DOM SPOTKAŃ Z HISTORIĄ, Polska
- FUNDACJA BRONISŁAWA GEREMKA, Polska
- FUNDACJA UMBERTO VERONESI, Włochy
- FUNDACJA KULTURY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ ZNAK, Polska
- LIBERA, Imiona i Liczby Przeciwko Mafii
- MEMORIAŁ ITALIA, organizacja dla zachowania pamięci o źródłach historycznych XX wieku
- MUZEUM TERRORU, Budapeszt
- OŚRODEK KARTA, organizacja pozarządowa zajmującej się dokumentowaniem historii najnowszej Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Polska
- RADA PROWINCJI MEDIOLANU
- SENZA CONFINI (WITHOUT BORDERS), stowarzyszenie na rzecz upowszechniania praw człowieka, pokoju i pamięci, Włochy
- ZARZĄD MIASTA, MEDIOLAN
Źródło: Dom Spotkań z Histroią