Publicystyka - ngo.pl

„Jestem przekonana, że znak dziedzictwa europejskiego przyczyni się do zwiększenia wiedzy społeczeństwa o naszym wspólnym, a jednocześnie różnorodnym dziedzictwie kulturowym, a także pobudzi turystykę kulturalną i dialog międzykulturowy", powiedziała Androulla Vassiliou, europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży.

Projekt Komisji jest oparty na inicjatywie międzyrządowej z 2006 r. obejmującej 17 państw członkowskich. Przekształcenie znaku dziedzictwa europejskiego w inicjatywę Unii Europejskiej zwiększy jego wiarygodność, widoczność oraz prestiż.

W ramach aktualnego programu, na podstawie wyboru dokonanego przez poszczególne państwa członkowskie, znak przyznano sześćdziesięciu czterem obiektom (lista obiektów w załączniku). Wśród nich znajduje się dom Roberta Schumana, francuskiego męża stanu, jednego z ojców-założycieli UE, w lotaryńskim Scy-Chazelles, jak również Stocznia Gdańska w Polsce, kolebka „Solidarności”, pierwszego niezależnego związku zawodowego w państwie Układu Warszawskiego. „Solidarność” przyczyniła się do rozwoju wydarzeń, które doprowadziły ostatecznie do zjednoczenia kontynentu po okresie zimnej wojny.

Zgodnie z zasadami zaproponowanego nowego programu każde z 27 państw członkowskich wskazywałoby maksymalnie dwa obiekty rocznie, które będą ubiegać się o znak. Panel niezależnych ekspertów oceniałby kandydatury i wybierałby w każdym z państw jeden obiekt rocznie, który zostanie opatrzony znakiem. Uczestnictwo w programie byłoby dobrowolne.

Głównymi korzyściami ze znaku dziedzictwa europejskiego byłyby:

• nowe możliwości poznania europejskiego dziedzictwa kulturowego i wartości demokratycznych leżących u podstaw historii Europy i integracji europejskiej;
• większa atrakcyjność europejskiej turystyki kulturalnej, pociągająca za sobą korzyści gospodarcze;
• jasne i przejrzyste kryteria dla uczestniczących państw członkowskich;
• procedury wyboru i monitorowania gwarantujące przyznawanie znaku tylko najbardziej wartościowym obiektom.

Zaproponowany unijny znak dziedzictwa europejskiego różni się od innych inicjatyw w zakresie dziedzictwa kulturowego, takich jak lista światowego dziedzictwa UNESCO lub „europejskie szlaki kultury” Rady Europy, ponieważ:

znak byłby przyznawany obiektom, które odegrały kluczową rolę w historii Unii Europejskiej;

obiekty byłyby wybierane przede wszystkim na podstawie ich wartości symbolicznej dla Europy, a nie walorów estetycznych czy architektonicznych;

podkreślony zostałby wymiar edukacyjny, szczególnie dla młodzieży.

Obiekty opatrzone znakiem dziedzictwa europejskiego w ramach aktualnego programu

Znak dziedzictwa europejskiego – obiekty uprzednio wybrane przez państwa członkowskie

PAŃSTWO / OBIEKT

BELGIA Pałac Książąt-Biskupów w Liège
 Wyroby kamionkowe z Raeren (Wspólnota niemieckojęzyczna)
 Stanowisko archeologiczne w Ename
 Stanowisko archeologiczne Coudenberg

BUŁGARIA Stanowisko archeologiczne w Debelt
 Pomnik upamiętniający Wasyla Lewskiego
 Historyczne miasto Ruse
 Centrum muzyczne im. Borysa Christowa

CYPR Mury obronne w Nikozji
 Zamek w Kolossi
 Stanowisko archeologiczne w Kurionie
 Zespół 6 cerkwi z freskami bizantyjskimi i późnobizantyjskimi, Troodos

FRANCJA

Opactwo w Cluny
 Dom Roberta Schumana w pobliżu Metzu
 Pałac papieży w Awinionie

GRECJA

Akropol, Ateny
 Pałac w Knossos
 Stanowisko archeologiczne w Poliochne
 Stanowisko bizantyjskie w Monemwazji

HISZPANIA

Archiwum Korony Aragońskiej
 Królewski klasztor w Yuste
 Przylądek Finisterre
 Dom Studentów (hiszp. Residencia de Estudiantes), Madryt

LITWA

Prace Mikołaja Konstantego Czurlanisa
 Historyczne centrum Kowna
 Żmudź (Dolna Litwa, lit. Žemaitija) i Góra Krzyży
 Muzeum Ofiar Ludobójstwa (1940-41) w Wilnie

ŁOTWA

Historyczne centrum Rygi
 Pałac Rundāle
 Miasto Goldynga (łot. Kuldīga)

MALTA

Katakumby w Rabacie

POLSKA

Stocznia Gdańska
 Wzgórze Lecha w Gnieźnie (katedra, kościół, pałace, muzeum)
 Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie
 Miasto Lublin

PORTUGALIA

Katedra w Bradze
 Kościół Jezusowy w Setúbalu
 Biblioteka uniwersytecka w Coimbrze
 Zniesienie kary śmierci

REPUBLIKA CZESKA

Pałac Kynžvart
 Zlín, miasto Tomasza Baty
 Kopalnia węgla kamiennego w Witkowicach, w Ostrawie
 Muzeum Antonina Dworzaka w miejscowości Vysoká u Příbrami

RUMUNIA

Stanowisko archeologiczne w Istrii
 Pałac Cantacuzino w Bukareszcie
 Ateneum Rumuńskie w Bukareszcie
 Park Brâncuşiego w Târgu Jiu

SŁOWACJA

Przedromańska architektura kościelna, kościół św. Małgorzaty, Kopčany
 Zamek Czerwony Kamień
 Grobowiec gen. Milana Rastisława Sztefanika na górze Bradlo

SŁOWENIA

Kościół-pomnik Świętego Ducha w Jaworcy
 Szpital Franja w miejscowości Dolenji Novaki
 Cmentarz Zale w Lublanie

SZWAJCARIA

Katedra św. Piotra w Genewie
 Zamek La Sarraz
 Schronisko św. Gotarda

WĘGRY

Zamek królewski w Ostrzyhomiu
 Zamek w Szigetvár
 Liceum Kalwińskie i Wielki Kościół Ewangelicki w Debreczynie
 Zamek królewski w Wyszegradzie

WŁOCHY

Miejsce urodzenia Rossiniego, Pucciniego i Verdiego
 Miejsce urodzenia Alcide De Gasperiego
 Wyspa VentotenePlac na Kapitolu w Rzymie