Publicystyka - ngo.pl

Niedawno dobiegło końca to kilkumiesięczne przedsięwzięcie realizowane od wakacji do listopada 2014 r. w Miłkowicach pod Legnicą. Projekt przebiegał w partnerstwie z miłkowicką Biblioteką Publiczną. Dofinansowało je Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Promocji literatury i czytelnictwa w 2014 r.

Pomysł „Kolej na Książkę”  zakładał kilka różnych działań: warsztaty twórcze (z kalkomanii ceramicznej, grafiki warsztatowej, ceramiki, projektowania graficznego), spotkanie autorskie z podróżnikiem i pisarzem. Zwieńczyły go natomiast: akcja tworzenia muralu, wystawa i animacja społeczna. Wszystko to, by wskrzesić ideały czytelnictwa w lokalnej wiejskiej społeczności Miłkowic i spopularyzować tamtejszą bibliotekę. Pomysłodawcy z Fundacji tak opowiadali o swej wizji: „W naszym wyobrażeniu książka to coś więcej niż forma udostępnienia tekstu o określonej objętości. To artyzm, sposób przekazu idei, pewna wartość i światopogląd. To świat, którym pragniemy się dzielić. To nie tylko słowo, to również obraz, zapach, nastrój, spotkanie z innym i nieznanym, sposób, by inaczej zobaczyć świat. To w końcu pretekst do wejścia w głąb siebie, ale i wyjścia poza siebie. Uczestnikom przedsięwzięcia zaproponowaliśmy spotkanie z książką, które jest spotkaniem ze sztuką, a które stało się także spotkaniem z sobą samym, z innymi i z nowym”.

W ramach akcji odbyło się ponad 50 godzin warsztatów, w których wykazali się: dzieci i młodzież, dorośli i seniorzy. Wspólnie ozdobili własnymi projektami ponad 300 sztuk porcelany, których inspiracją była poezja, wykonali prawie 200 autorskich wzorów na torbach płóciennych i 25 ceramicznych kafli artystycznych z cytatami wierszy i złotych myśli wielkich autorów. Kafle zamontowano na stałe w przestrzeni Miłkowic. „Rozsądek to rozum bez skrzydeł”,  „Ludzi coraz więcej, a człowieka coraz mniej” – wołają teraz z murowanych elementów zabudowy za Henrykiem Sienkiewiczem czy Edwardem Stachurą.

Jeden z cykli warsztatów, skierowany do młodzieży, miał zachęcić ją nie tylko do trawestowania fragmentów literatury pięknej, ale do wyrażenia własnych haseł, myśli na temat książek, a następnie do utrwalenia ich w formie modnych przypinek. W efekcie powstało prawie 30 wzorów, reprodukowanych łącznie w 2000 buttonów, które nastolatki rozdały w ramach akcji promocji czytelnictwa swym rówieśnikom, nauczycielom, bliskim i przechodniom. Kolorowe broszki promujące miłość do książek, mają sprawić, że w lokalnym środowisku „czytacze” i czytanie będą postrzegane wśród dzieciaków jako coś atrakcyjnego i modnego. Rozdali je na ulicy, w spożywczaku, zabrali do szkoły, a prócz dobrej zabawy czuli dumę z własnej pracy oraz przekonań, które uzewnętrznili za pomocą cytatów. Przecież poezja to nie tylko Norwid czy Ks. Twardowski, to także Nosowska czy Morisson.

Uczestnicy „Kolei Na Książkę” próbowali też swych sił w kaligrafii, podczas spotkania z Robbem Maciągiem, miłośnikiem Wschodu, który dzielił się swą wiedzą, zdjęciami i umiejętnościami przywiezionymi z Chin i Indii. Robb to podróżnik, autor książek i podręczników poświęconych tematyce globtroterskiej, dwukrotny laureat nagrody Traveler miesięcznika National Geographic (w 2007 za „Podróż Życia” i w 2013 za „Podróżniczą Książkę Roku”) oraz nagrody Podróżnika Roku miesięcznika Podróże (2005, kategoria „Świat”). Wraz ze swoją żona Anią przemierzyli na rowerach dziesiątki tysięcy kilometrów, poznali inne kraje i kultury, a wrażenia spisali w kilku książkach. W Miłkowicach Robb mówił, ile razy w życiu rzucał pracę, by wyjechać na drugi koniec świata, o słynnej chińskiej potrawie, na którą składa się zupa ostra i … bardzo ostra oraz o tym, jak tybetańskie dzieci oglądały „Bolka i Lolka”, jak również o Cinema tuk tuk, które polegać ma na podróżowaniu pojazdem, który jest jednocześnie mobilnym kinem i projekcjach plenerowych polskich kreskówek w różnych zakątkach Azji. Na koniec spotkania odbył się mini warsztat, podczas którego obecni dorośli i dzieci malowali chiński znak powodzenia, który podarowany bliskim czy sąsiadom ma zapewnić szczęście.

Mural, który jest „znakiem rozpoznawczym” fundacji, zaprojektowała i wykonała Dagmara Angier-Sroka, autorka wielu realizacji tego typu, m.in. na kamienicy przy wjeździe do Legnicy. – To wizja dwubiegunowo związana z Miłkowicami, czyli miejscem, gdzie dzieje się projekt „Kolej Na Książkę”, łącząca tradycję i współczesność. Z jednej strony przypomina o bogatej przeszłości kolejowej tego miejsca, z drugiej stanowi znak naszego projektu, czyli najświeższych wydarzeń – mówi Angier-Sroka. Najniższe partie muralu malowała wspólnie z uczestnikami projektu-wolontariuszami i wybór tego medium sprawdził się jako świetny sposób grupowej twórczości i integracji. Na wielkoformatowym malunku widać Szymborską, Mrożka, Miłosza, Umberto Eco i czterech innych pisarzy. Autorzy przybyli do Miłkowic dobrze znanym w tych stronach żółto-niebieskim pociągiem typu EZT-EN 57, który przywożąc współczesnych twórców zachęca do poznania ich dzieł.

Projekt już odniósł sukces, jak ocenia pomysłodawczyni – Dagmara Angier-Sroka. Podczas tworzenia muralu jedna z mieszkanek przyniosła jej ciasto i gorącą herbatę, gdy przechodziła następnym razem, podzieliła się czymś jeszcze – pomysłem, na który wpadła wspólnie z mężem, by organizować wieczorki literackie. – Mam nadzieję, że mural, który wskrzesza pamięć poetów i pisarzy, natchnie do podobnych działań więcej osób, także młodych. Jeśli ktoś pod jego wpływem po powrocie do domu weźmie do ręki zapomnianą książkę czy inaczej spojrzy na lekturę szkolną to znaczy, że to wszystko miało sens – opowiada o idei projektu Angier-Sroka. Te kilka miesięcy zajęć i spotkań bardziej wyostrzyło niż zaspokoiło apetyt na literaturę piękną uczestników projektu, a w kolejce są kolejni chętni.

Fundacja Sztuka dla Ludzi prowadzona przez małżeństwo artystów – Dagmarę Angier-Srokę i Bartłomieja Srokę – działa w Legnicy od 2010 r., i zajmuje się edukacją kulturalną. Do do tej pory zrealizowała m.in. dwie edycje Festiwalu Street Art Beetween The Walls, w efekcie którego powstały pierwsze miejskie murale. Organizacja od kilku lat edukuje i animuje artystycznie młodsze i starsze pokolenia mieszkańców miasta i regionu, np. w takich projektach, jak „Kultura Dojrzałości”, „ONN – Obywatel Nikomu Nieznany”, „Ptasie radio” „Kolej na Książkę”.