Pierwsze, symboliczne uhonorowanie wszystkich obywateli II Rzeczpospolitej, ofiar niemieckich i sowieckich represji okresu II wojny.
Dom Spotkań z Historią przygotował instalację budują definicje 18 kategorii represji oraz biogramy pojedynczych ofiar, reprezentujących każdą z grup prześladowanych. Instalacja będzie punktem wyjścia do ogólnopolskiej akcji, mobilizującej społeczeństwo do dokumentowania bliskich — ofiar totalitarnych represji. Tych, co stracili życie i ucierpieli było co najmniej 12 milionów (11 milionów po stronie niemieckiej, 1 milion po sowieckiej). Rzetelnie udokumentowano z imienia i nazwiska ledwie 2 miliony osób. Zerwanie z anonimowością możliwie największej liczby z pozostałych 10 milionów to wielka powinność wolnej Polski i nas wszystkich.
Zbigniew Gluza we wprowadzeniu do instalacji:
"70 lat po ataku obu agresorów, po raz pierwszy przedstawiamy łączny szacunek skali ofiar obu totalitaryzmów w latach II wojny, będących obywatelami II RP. Ustalenia, dokonane przez Ośrodek KARTA, uwzględniły wiedzę wielu badaczy i możliwie całą literaturę przedmiotu. Nadal jednak większość obliczeń ma charakter szacunkowy; tu przyjęto nie liczby przeciętne, lecz minimalne: „co najmniej…”.
III RP dopiero co podjęła całościowe prace nad odwróceniem wyroku obu systemów totalitarnych: anonimowości ofiar. Los prześladowanych pod okupacją sowiecką dokumentowany jest imiennie od 1988 roku w „Indeksie Represjonowanych”, prowadzonym przez KARTĘ. Od 2006 roku, wzorowany na „Indeksie”, program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką” – nadzoruje IPN.
Nigdy dotąd Polska powojenna nie podjęła szerokiego, ogólnospołecznego wysiłku, by uhonorować tamte ofiary – Ich Wszystkich. Jeszcze nie jest za późno. Każdy ślad składa się na ten wielki informacyjny pomnik pamięci, który jesteśmy Im winni. Represjonowany był co trzeci obywatel II Rzeczpospolitej – to pokazuje, jak wielka jest skala naszej powinności. „Co najmniej 12 milionom” należy się taki hołd.
Przez cały wrzesień w DSH działać będzie skomputeryzowane centrum informacji o represjonowanych, prowadzone przez ekspertów z Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” i „Indeksu Represjonowanych” Ośrodka KARTA. Na stronie www.rocznice2009.pl zostanie uruchomiona podstrona, przyjmująca zgłoszenia danych o represjonowanych, która będzie automatycznie przekierowywać na serwis Internetowego Centrum Informacji o Represjonowanych (po stronie sowieckiej) lub bazy internetowej Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” (po stronie niemieckiej).
Realizatorzy: Dom Spotkań z Historią, Ośrodek KARTA; projekt ekspozycyjny Krzysztof Lang.
Źródło: Facebook
