Grudniowe przygotowania do Świąt to często zwiększone, a nawet przesadne zakupy – także te spożywcze. Dlatego Warszawa przypomina, że zamiast wyrzucać nadmiar kupionego czy przygotowanego jedzenia, można spożytkować je w inny sposób – dzieląc się z innymi. Ruszyła grudniowa kampania miejska, zachęcająca do korzystania ze stołecznych jadłodzielni.
Jak wynika z ubiegłorocznego raportu Federacji Polskich Banków Żywności, w Polsce rocznie marnuje się około 5-9 milionów ton jedzenia, głównie w gospodarstwach domowych. Co czwarty Polak wyrzucił jedzenie w ciągu ostatnich 7 dni. Wśród przyczyn wyrzucania, poza zepsuciem i przekroczeniem terminu przydatności do spożycia, pojawiają się też: przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia oraz zbyt duże zakupy. Jak sobie z tym poradzić w zbliżającym się okresie świątecznym oraz jakie korzyści niesie ze sobą zmniejszenie skali marnowania jedzenia?
– Ograniczenie marnowania żywności daje realne oszczędności dla konsumentów, ma również wpływ na kwestie środowiskowe, zdrowotne i etyczne. Marnowanie jedzenia wiąże się ze stratami wody i energii, wytwarzaniem dodatkowych odpadów i negatywnym wpływem na środowisko. Aby ograniczyć te skutki, potrzebujemy bardziej zrównoważonego podejścia do żywności. Jako konsumenci powinniśmy zmienić nasze dotychczasowe zachowania – mówi Karolina Zdrodowska, dyrektorka koordynatorka ds. przedsiębiorczości i dialogu społecznego.
Sposobów na zmniejszenie skali marnotrawstwa jest kilka. Przede wszystkim, przed pójściem do sklepu warto zrobić listę potrzebnych produktów oraz zaplanować, co z nich ugotujemy. Nie kupujmy na zapas. A jeśli po Świętach zostaną nam jakieś potrawy, starannie je zapakujmy, opiszmy i zanieśmy do najbliższej jadłodzielni. Na pewno znajdą się osoby, które chętnie skorzystają z przyniesionego przez nas jedzenia.
Właśnie do tego ostatniego działania zachęca warszawska kampania, która potrwa do 19 grudnia br. Plakaty nakłaniające do dzielenia się jedzeniem można już zobaczyć na przystankach, a także na ekranach w metrze, na dworcach, w autobusach i tramwajach.
Jadłodzielnia dla każdego
Jadłodzielnie to ogólnodostępne miejsca, z których może korzystać każdy – przynosząc nadmiar żywności oraz częstując się produktami, które się tam znajdują. W zależności od konkretnego miejsca i możliwości, funkcję jadłodzielni pełni lodówka lub/i szafka. O porządek i czystość dbają wyznaczeni opiekunowie, ale także sami użytkownicy.
Przestrzenie współdzielenia powstają zwykle z inicjatywy mieszkańców. Pomysł założenia jadłodzielni może być realizowany we współpracy z urzędami dzielnic, w ramach inicjatywy lokalnej lub budżetu obywatelskiego. Pierwsze warszawskie jadłodzielnie powstały w 2016 r. z inicjatywy społeczności Foodsharing Warszawa, jako sposób na rozwiązanie problemu marnowania żywności. Bazując na doświadczeniu, wiedzy i wsparciu pomysłodawców, sieć takich miejsc w stolicy stale się powiększa. Aktualnie jest ich 37. Dokładne lokalizacje można znaleźć na stronie Miejskiego Centrum Kontaktu Warszawa 19115 oraz w serwisie mapowym Urzędu Miasta. W przyszłym roku, w ramach budżetu obywatelskiego, powstaną 3 kolejne jadłodzielnie.
Jak korzystać z jadłodzielni?
Do jadłodzielni można przynieść produkty, które nadają się do spożycia, przekroczyły datę minimalnej trwałości („najlepiej spożyć przed”), ale nie przekroczyły terminu przydatności do spożycia („należy spożyć do”). Powinny być szczelnie zapakowane i umieszczone w czystych pojemnikach. Wyroby własne np. kanapki, ciasto, zupa powinny mieć naklejony opis potrawy, a także skład i datę przygotowania. Produkty suche mogą być napoczęte, ale powinny być szczelnie zamknięte. W jadłodzielni nie można zostawiać produktów nadgniłych, z surowego mięsa, dań z surowymi jajkami czy niepasteryzowanym mlekiem.
Produkty z jadłodzielni może zabrać każdy, kto jest pewien, że je wykorzysta.
Warszawa nie marnuje
Stołeczne jadłodzielnie to tylko jeden ze sposobów, jak walczyć z marnowaniem jedzenia. W tym roku stolica przeprowadziła też pilotażowy projekt zbiórek niesprzedanej żywności na trzech miejskich targowiskach. W kilka tygodni udało się uratować niemal 3 tony warzyw i owoców. W przyszłym roku Warszawa planuje kontynuację tego projektu.
Również w tym roku miasto, wspólnie ze Stowarzyszeniem Slow Food Warszawa, opracowało materiały edukacyjne dla szkół ponadpodstawowych, w których promuje zrównoważone podejście do żywności. Materiały do warsztatów „Klimat na widelcu” można pobrać ze strony Urzędu Miasta.
Źródło: Urząd m.st. Warszawy
