W kwietniu 2008 r. Rada Działalności Pożytku Publicznego (RDPP) przyjęła uchwałę w sprawie projektu nowelizacji Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Publikujemy pierwszą część zmian zaproponowanych przez RDPP.
Rada Działalności Pożytku Publicznego proponuje następujące
zmiany:
Art. 1 pkt 1 – zmiana opisu zakresu regulacji Ustawy
Stanowisko:
Rada nie wnosi zastrzeżeń.
Art. 1 pkt 2 – zmiana definicji (słowniczka) w Ustawie
Stanowisko:
Rada nie wnosi zastrzeżeń.
Art. 1 pkt 3a) – definicja organizacji pozarządowej
Stanowisko:
Rada proponuje zmienić art. 3 ust 2 pkt 2 na „nie działające w celu
osiągnięcia zysku oraz przeznaczające dochód na realizację celów
statutowych”.
Uzasadnienie:
a) W przepisach nie jest uregulowane znaczenie stwierdzenia „cel
niezarobkowy”. Trudno jednoznacznie określić jakiego rodzaju i z
jakiego źródła przychód można określić mianem zarobku. W związku z
tym Rada proponuje zdefiniować to w sposób jednoznaczny zastępując
obecne sformułowanie „osiąganiem zysku”. Ta formuła odnosi się do
używanej powszechnie definicji organizacji non-profit.
b) Rada proponuje także wykreślić słowo „całkowity”. Część
otrzymanych środków może być bowiem przeznaczona na uruchomienie
działalności gospodarczej bądź innego rodzaju inwestycje, których
przyszły dochód będzie przeznaczany na cele statutowe. W myśl
obecnego zapisu przeznaczenie jakiejkolwiek części dochodu na cele
inne niż statutowe powodowałoby, iż taki podmiot nie spełniałby
kryteriów definicji organizacji pozarządowej.
Art. 1 pkt 3b) – dodanie spółdzielni socjalnych do listy podmiotów mogących prowadzić działalność w sferze pożytku publicznego
Stanowisko:
Rada nie wnosi zastrzeżeń.
Art. 1 pkt 3c) – ograniczenie stosowania dalszych zapisów ustawy dla niektórych rodzajów podmiotów
Stanowisko:
Rada proponuje umożliwić spółdzielniom socjalnym uczestnictwo, jako
partner, w partnerstwie publiczno-społecznym. Stąd proponuje się,
aby nowy ustęp 3a brzmiał „Przepisów rozdziału 2b-6 działu II nie
stosuje się do spółdzielni socjalnych”
Uzasadnienie:
Podstawowym celem spółdzielni socjalnych jest reintegracja zawodowa
i społeczna członków spółdzielni. To działanie wprost wpisuje się w
priorytet VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, którego
realizacja była jedną z przesłanek utworzenia nowego rodzaju
podmiotów, jakim mają być partnerstwa publiczno-społeczne.
Spółdzielnie socjalne ze względu na swój społeczny charakter są
więc naturalnym kandydatem do projektów partnerskich.
Ponadto dopuszcza się by spółdzielnie socjalne prowadziły
działalność pożytku publicznego. Nielogiczne byłoby zatem
stosowanie barier przy realizacji takiej działalności w formule
partnerstwa.
Art. 1 pkt 3d) – ograniczenie stosowania dalszych zapisów ustawy dla niektórych rodzajów podmiotów
Stanowisko Rady:
Tiret pierwszy – Rada nie zgłasza zastrzeżeń, o ile w nowej
propozycji definicji organizacji pozarządowej utrzymany zostanie
zapis o tym, że członkostwo w organizacjach pozarządowych nie ma
charakteru przymusowego.
Tiret drugi – Rada proponuje inny zapis tego punktu:
„4) fundacje, których fundusz założycielski w co najmniej
połowie pochodzi ze skarbu państwa, jednostek samorządu
terytorialnego lub środków publicznych w rozumieniu Ustawy o
finansach publicznych”
Tiret trzeci – Rada wyraża sprzeciw wobec usunięcia pkt 6.
Uzasadnienie:
Tiret pierwszy – definicja wykluczać powinna samorządy zawodowe
mające charakter przymusowy (np. rady adwokackie). Tego rodzaju
instytucje nie mają charakteru dobrowolnego, a ich działania
zasadniczo mają charakter administracyjno-samoregulacyjny. Nie
powinny być zatem włączane do sfery pożytku publicznego.
Tiret drugi – obecna propozycja zapisu jest trudna do
realizacji. Nie wiadomo bowiem w odniesieniu do jakiego czasu
szacować źródło pochodzenia majątku. Niejasne jest, czy fundacja,
która w większości osiąga swoje dochody z dotacji publicznych
otrzymywanych w ramach konkursów (np. środków europejskich, środków
krajowych, samorządowych) i z tych też dotacji tworzy zasoby
majątkowe zostałaby w myśl tego przepisu pozbawiona możliwości
korzystania z części Ustawy.
Kluczowe w tym kontekście wydaje się natomiast kto daną fundację
ustanowił i skąd pochodził majątek na jej utworzenie. Dlatego Rada
proponuje przenieść ciężar oceny tego faktu na akt założenia, a nie
działalności fundacji.
Tiret trzeci – Rada nie widzi uzasadnienia dlaczego należałoby
zmienić ten stan prawny.