Publicystyka - ngo.pl

Coraz większe wykorzystanie sztucznej inteligencji na przestrzeni ostatnich lat da się zauważyć zarówno w przypadku firm, jak i osób fizycznych. Nie inaczej jest w przypadku NGO, gdyż zgodnie z raportem z badań 2024 – 2025 opracowanym przez Klon/Jawor oraz Sektor 3.0 „Nie tylko sztuczna inteligencja. Technologie cyfrowe w organizacjach pozarządowych” w co trzeciej organizacji korzysta się z narzędzi AI. Warto też jednak podkreślić, że zgodnie z raportem prawie 80 % NGO dostrzega potrzebę większego wykorzystania technologii i aż w 76 % organizacji pozarządowych pojawiają się problemy, głównie finansowe przy wdrażaniu nowej technologii. Do najbardziej powszechnych narzędzi AI należą: chatGPT, Gemini, czy Midjourney.

Obszary zastosowania AI w organizacjach pozarządowych mogą być bardzo zróżnicowane. Sztuczną inteligencję można wykorzystać np. do tworzenia raportów, np. zgodnych z metodą SMART, polegającą na formułowaniu celów w sposób konkretny, mierzalny, osiągalny, realistyczny i określony w czasie (ang. Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound), dzięki czemu są one dla odbiorcy bardziej przejrzyste i pozwalają stwierdzić, czy cel został zrealizowany. Osoba tworząca raport zyskuje natomiast czas.

W zależności od przedmiotu działalności danej organizacji AI może być pomocna w codziennej obsłudze mediów społecznościowych czy maili (automatyczne odpisywanie na wiadomości), a także być wykorzystywana do tworzenia grafik czy merytorycznego opracowywania publikowanych treści (np. opisów w postach, hashtagów) czy przygotowywania wstępnego researchu na temat danego zagadnienia. Ponadto sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do personalizacji newsletterów czy kampanii fundraisingowych lub projektów ulotek czy plakatów (np. pod organizowane przez daną organizację wydarzenia) oraz służyć do tworzenia prezentacji (za pomocą narzędzi takich jak Gamma) czy dokumentów (także ich archiwizacji). Przydatna może być również w optymalizacji procesów wewnątrz danej organizacji, usprawniając np. podział zadań między osobami, które w niej pracują. AI to także narzędzie do analizy danych np. ankiet po przeprowadzonych warsztatach czy projektów np. pod kątem ryzyka (za pomocą utworzonych do tego asystentów AI). W pozostałym zakresie narzędzia takie jak chatGPT mogą być wykorzystany do tworzenia prostych wzorów pism, wniosków, analizy stanów faktycznych czy wyszukiwania tez orzeczniczych.

Wykorzystanie sztucznej inteligencji może pociągać za sobą pewne ryzyka dotyczące np. ochrony danych osobowych, co może być szczególnie dotkliwe w skutkach przy tzw. wrażliwych danych osobowych (np. informacji dot. stanu zdrowia czy poglądów politycznych), które dana organizacja w związku ze swoją działalnością przetwarza. Nadmierne wykorzystanie AI przez organizację może prowadzić do utraty wizerunku i zaufania darczyńców, beneficjentów czy grantodawców, a w skrajnym przypadku nawet do utraty finansowania. Ponadto problemem może być zbytnie uzależnienie działań organizacji od technologii, ponieważ „zwykła” awaria może sparaliżować funkcjonowanie NGO. Implementacja sztucznej inteligencji może oznaczać również dodatkowe koszty, związane przede wszystkim z koniecznością przeszkolenia pracowników w zakresie AI, a czasami także zaangażowania w procesie implementacji podmiotów zewnętrznych.

W pozostałym zakresie należy uwzględnić również kwestie etyczne takie jak np. wpływ sztucznej inteligencji na rynek pracy, fakt, że nie każdy jest skłonny do tego, aby korzystać z AI (co w przyszłości może prowadzić do wykluczenia). Sztuczna inteligencja może oznaczać mniejszą kreatywność osób zatrudnionych czy ewentualną redukcję etatów w danej organizacji. Pamiętajmy też o tym, że AI popełnia też błędy, a chatGPT niekiedy zmyśla.

Sztuczna inteligencja jest coraz bardziej powszechna, także w codziennym funkcjonowaniu i przedsięwzięciach realizowanych przez organizacje pozarządowe. Do najbardziej znanych narzędzi AI należą: chatGPT, Gemini czy Midjourney. Sztuczna inteligencja może być wykorzystana w NGO w wielu różnych obszarach takich jak m.in.: analiza danych, ryzyka bądź ewaluacji projektów, tworzenia treści na media społecznościowe, prezentacji czy raportów. Z drugiej strony należy jednak pamiętać, że uzależnienie od technologii może prowadzić do poważnych zakłóceń w działaniach organizacji w przypadku awarii czy utraty wiarygodności, a w konsekwencji także problemów finansowych. Poza tym należy zwrócić szczególną uwagę na ryzyka związane z AI w organizacji takie jak choćby ochrona danych osobowych i pamiętać, że sztuczna inteligencja nie jest doskonała, a chatGPT niekiedy potrafi także zmyślać.