Publicystyka - ngo.pl

– Według wstępnych danych Państwowej Komisji Wyborczej frekwencja wyborcza w porównaniu z ostatnimi wyborami parlamentarnymi jest niższa. Główne przyczyny absencji to zniechęcenie obywateli, rozczarowanie poziomem debaty publicznej i kształtem obecnej polityki. Przyczyny leżą również wśród kwestii organizacyjnych, które wciąż mogą być doskonalsze – uważa dr Jarosław Zbieranek, kierownik Programu Prawa i Instytucji Demokratycznych w Instytucie Spraw Publicznych, który od lat zajmuje się reformą procedur wyborczych.

Instytut Spraw Publicznych przygotował listę usprawnień organizacyjnych oraz prawnych, które warto wprowadzić, by zapewnić w przyszłości łatwiejszy udział obywateli w wyborach. 

Zgodnie z badaniami Instytutu Spraw Publicznych na kilka dni przed wyborami blisko 30 % ankietowanych nie znało daty wyborów, a aż 83 % nie umiało dokładnie wskazać godzin otwarcia lokali wyborczych. Natomiast tylko niespełna 25 % ankietowanych znało nowe procedury – głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika.

Konieczne jest utworzenie dodatkowych procedur umożliwiających dotarcie z praktyczną informacją o wyborach do wszystkich uprawnionych do głosowania obywateli. Procedury te mogą polegać na przesyłaniu do każdego z wyborców indywidualnych zawiadomień, z informacją, kiedy, gdzie i jak można zagłosować.

– Takie rozwiązanie funkcjonuje w większości państw europejskich – podkreśla dr Jarosław Zbieranek. – W czasie prac nad Kodeksem wyborczym znalazło się w projekcie, ale ostatecznie posłowie uznali je za niepotrzebne. Wyniki badań ISP pokazują jasno jak bardzo się mylili.

W wyborach 2011 roku wyborcy po raz pierwszy mogli głosować korespondencyjne i przez pełnomocnika. Korespondencyjnie mogli głosować przede wszystkim wyborcy, którzy napotykali największe trudności z dotarciem do lokali wyborczych: niepełnosprawni oraz przebywający poza granicami kraju. Przez pełnomocnika natomiast wyborcy niepełnosprawni i w zaawansowanym wieku. Mimo bardzo słabej i często spóźnionej akcji informacyjnej, z rozwiązań tych skorzystało kilkadziesiąt tysięcy osób.

Ważny jest kolejny krok mający na celu upowszechnienie tych procedur i skierowanie głosowania korespondencyjnego do kolejnych grup wyborców.

• Jeśli doświadczenia z wyborów parlamentarnych 2011 roku będa pozytywne, warto zastanowić się by tak jak np. w Niemczech mogło z nowej procedury skorzystać bardzo szerokie grono wyborców" - zauważa dr Zbieranek.

Koniecznie należy podjąć prace nad wdrożeniem zintegrowanego elektronicznego rejestru wyborczego. Docelowo miałby on umożliwić wyborcom głosowanie bez żadnych dalszych formalności – na podstawie dowodu tożsamości w każdej, dowolnie wybranej komisji wyborczej. Procedury dopisywania się do spisu wyborców i pobieranie zaświadczenia byłyby zbędne.

• To ważny kierunek rozwoju techniki wyborczej, która maksymalnie powinna wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wyborców – dodaje dr Zbieranek.

Prawdziwym wyzwaniem będzie wprowadzenie głosowania elektronicznego! „Badania prowadzone m.in. przez ISP wyraźnie wskazują, że pokolenie najmłodszych wyborców bardzo wyraźnie i zdecydowanie oczekuje możliwości głosowania elektronicznego. Skokowy rozwój dostępu do szerokopasmowego Internetu w Polsce daje mocne podstawy do podjęcia poważnych prac nad wprowadzeniem głosowania przez Internet w Polsce.

• Wierzę, że pilotaż głosowania elektronicznego będzie można przeprowadzić już w kolejnych wyborach 2014 roku – podkreśla dr Jarosław Zbieranek.