Współpraca w zarządzie nie zawsze jest łatwa. Ścierają się różne wizje organizacji, plany, pomysły, wyobrażenia o tym, jak zarządzać organizacją, a także umiejętności interpersonalne, a nawet ukryte motywacje i interesy. Niekiedy, mimo wysiłków, nie ma czego budować, bo okazuje się, że zbyt wiele spraw dzieli. Czasem nawet zakończenie współpracy jest wyzwaniem.
PYTANIE PRZEDSTAWICIELA ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ
DORADCZYNI SERWISU PORADNIK.NGO.PL ODPOWIADA:
Dobrowolność pracy w zarządzie
Działanie w zarządzie fundacji jest dobrowolne. Osoba wybrana do zarządu musi wyrazić na to zgodę. Złożenie rezygnacji z udziału w pracach zarządu jest jednym z uprawnień jego członków. Do aktu złożenia rezygnacji mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, według których oświadczenie woli, złożone innej osobie, uznaje się za złożone z chwilą, gdy ta druga osoba mogła zapoznać się z jego treścią. Nie ma tu mowy o formie oświadczenia, ale na pewno forma pisemna jest bezpieczniejsza. Kwestie składu zarządu, jego powoływania czy uzupełnienia reguluje też statut fundacji.
Komu składać takie oświadczenie?
W przypadku fundacji, w której jedynym organem jest zarząd, pozostaje złożenie rezygnacji na ręce pozostałych członków zarządu. Jeżeli byłby drugi organ władzy, np. rada fundacji i dodatkowo miałaby uprawnienia do wybierania zarządu – byłaby także właściwym adresatem takiej informacji. W tej sytuacji najbezpieczniej byłoby złożyć rezygnację i zarządowi, i radzie.
Co powinny zrobić władze fundacji?
Zmiana w składzie zarządu wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego (KRS), a może także oznaczać konieczność podjęcia kroków w celu uzupełnienia składu tego organu. Odpowiedzi na pytanie, jak to zrobić, należy szukać w statucie organizacji. Czasem zarząd może sam uzupełnić swój skład, w innych przypadkach decydują o tym fundator lub rada fundacji. Ważne, aby nie zwlekać z tą decyzją. Rezygnacja jednej osoby i wybór kolejnej powinny być zgłoszone do sądu rejestrowego (KRS) w terminie 7 dni.
Co może zrobić były członek zarządu?
W przypadku uporczywej bezczynności zarządu, były członek nie jest zupełnie pozbawiony wpływu na sytuację. Może poinformować o zaistniałej sytuacji organ nadzoru, czyli ministra wskazanego w statucie fundacji lub/i sąd rejestrowy, czyli KRS. Zgodnie z zapisami art. 14 ustawy o fundacjach, jeżeli działanie zarządu fundacji narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu (albo jest niezgodne z celem działania fundacji), minister może wyznaczyć termin, w którym zarząd ma uchylić te uchybienia lub żądać zmiany zarządu. Jeżeli zarząd nie podejmie stosownych działań, minister może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu i wyznaczenie zarządcy przymusowego.
Informacje o zaistniałej zmianie można także zgłosić do KRS. Zgodnie z zapisami ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, jeżeli sąd stwierdzi, że dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, wzywa organizację do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy, 7-dniowy termin. Jeżeli organizacja się nie zastosuje do wezwania, zostanie nałożona na nią grzywna. Grzywna taka może być ponowiona w razie dalszej bezczynności zarządu. Ostatecznie sąd może nawet wszcząć z urzędu postępowanie o rozwiązanie organizacji, jeżeli organizacja nie dopełniła swojego obowiązku, pomimo dwukrotnego wezwania. Podczas tego postępowania sąd bada w różny sposób, czy organizacja faktycznie prowadzi działalność i posiada majątek.
Wysyłając pismo do ministra czy sądu, warto wysłać je także do wiadomości władz fundacji. Może samo ich poinformowanie o podjęciu jakichś kroków, spowoduje podjęcie odpowiednich działań.
Odpowiedź na pytanie
Jeśli wniosek o zmianę składu zarządu nie został złożony do KRS i nie ma woli współpracy ze strony władz fundacji, warto podjąć zdecydowane kroki i zgłosić sprawę do ministra jako organu nadzoru lub bezpośrednio do KRS.
Podstawa prawna
Art. 61.
§ 1.27) Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2.28) Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach
- Fundator ustala statut fundacji, określający jej nazwę, siedzibę i majątek, cele zasady, formy i zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków.
Art. 14.
- Jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, organ, o którym mowa w art. 13, może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany zarządu fundacji.
- Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, albo w razie dalszego uporczywego działania zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji, organ, o którym mowa w art. 13, może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego.
- Zarządca przymusowy reprezentuje fundację w sprawach wynikających z zarządu, w tym również w postępowaniu sądowym; jest on obowiązany wykonywać czynności potrzebne do prawidłowego działania fundacji.
- Sąd uchyli swe postanowienia o zawieszeniu zarządu fundacji i wyznaczeniu zarządcy przymusowego na wniosek zarządu fundacji, jeżeli z okoliczności wynika, że działania, o których mowa w ust. 1, zostaną zaniechane.
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
- Do wniosku o wpis osób reprezentujących podmiot wpisany do Rejestru, likwidatorów i prokurentów należy dołączyć zgodę tych osób na ich powołanie. Wymogu tego nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis jest podpisany przez osobę, która podlega wpisowi albo która udzieliła pełnomocnictwa do złożenia wniosku o wpis, albo której zgoda jest wyrażona w protokole z posiedzenia organu powołującego daną osobę lub w umowie spółki.
- Sąd rejestrowy może ponawiać grzywnę, o której mowa w ust. 1.
1) oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości lub umarzając postępowanie upadłościowe, sąd upadłościowy stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego;
2) oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
3) wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu;
4) mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;
5) mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie wykonano innych obowiązków, o których mowa w art. 24 ust. 1.
- W toku postępowania o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego sąd rejestrowy bada, czy podmiot ten posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność.
Źródło: poradnik.ngo.pl