Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Jak przebiegają negocjacje dotyczące polityki spójności po 2013 r.?
Federacja Centrum Szpitalna (opr.)
Podczas posiedzenia Rady ds. Ogólnych 24 kwietnia 2012 r. przedstawiciele państw członkowskich UE oraz Komisja Europejska (KE) dyskutowali po pierwsze nad dwoma głównymi blokami Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) 2014-2020: polityką spójności i instrumentem "Łącząc Europę" (Connecting Europe Facility - CEF) oraz wspólną polityką rolną. Dyskusji zostały poddane również wybrane bloki negocjacyjne z pakietu legislacyjnego dla polityki spójności 2014-2020.
Jeżeli chodzi o część spotkania dot. WRF 2014-2020, państwa prezentowały przede wszystkim swoje stanowiska, co oznacza, że nie rozpoczęła się jeszcze właściwa faza negocjacji, która prowadziłyby do ustalenia wspólnej propozycji kompromisowej.
Grupa płatników netto ("przyjaciele lepszego wydatkowania") przygotowała wspólną deklarację, w której poparła m.in. warunkowość makroekonomiczną i związane z nią sankcje, zwiększenie poziomów koncentracji (ring-fencing) dla regionów słabiej rozwiniętych, rezerwę wykonania, czy też powiązanie polityki spójności ze strategią Europa 2020 przez rekomendacje Rady (Country Specific Recommendations - CSR).
W grupie "przyjaciół lepszego wydatkowania" pojawiły się również głosy za cięciami budżetu polityki spójności. Z drugiej strony, tzw. grupa przyjaciół polityki spójności, podkreśliła, że zaproponowany budżet tej polityki jest minimalną propozycja możliwą do zaakceptowania.
Dyskusja w drugiej części Rady dot. pakietu legislacyjnego dla polityki spójności 2014-2020 doprowadziła do przyjęcia propozycji kompromisowych w sześciu blokach negocjacyjnych: programowanie strategiczne, warunkowość ex-ante, zarządzanie i kontrola, monitoring i ewaluacja, kwalifikowalność oraz duże projekty. Jedyną kwestią pozostawioną na dalszy etap negocjacji jest stopień powiązania polityki spójności z CSR.
Przyjęcie częściowego kompromisu w poszczególnych blokach negocjacyjnych:
Programowanie strategiczne
Wiodącymi zasadami struktury oraz brzmienia wybranych artykułów ma być logika programowania ukierunkowana terytorialnie oraz podejście efektywnościowe, tak aby były wyraźne relacje między celami, inwestycjami oraz rezultatami do osiągnięcia. Powiązania między dokumentami strategicznymi muszą być uporządkowane. Umowa partnerska jako dokument nadrzędny wobec programu operacyjnego ma za zadanie określać ramy osiągania rezultatów, determinować powiązania między celami tematycznymi a rezultatami do osiągnięcia, regulować wszystkie przekrojowe kwestie i być podstawą do negocjacji z KE. Powinna istnieć możliwość łączenia kilku celów tematycznych i funduszy na poziomie osi priorytetowej do wysokości 20 proc. wkładu unijnego do programu oraz zapewniony ogólny opis osi priorytetowej, by nie implikować konieczności uruchamiania procedury modyfikacji programu operacyjnego i ewentualnej umowy partnerskiej w przypadku mało istotnych zmian.
Warunkowość ex-ante
Warunki ex-ante zostały powiązane z priorytetami inwestycyjnymi oraz specyficznymi celami programów, zapewniono swobodę stosowania warunkowości ex-ante albo na poziomie programu albo na poziomie umowy partnerskiej oraz doprecyzowano zasady zastosowania przez KE ewentualnych zawieszeń płatności. Jeśli chodzi o zmiany w załączniku IV (lista warunków w poszczególnych obszarach wsparcia funduszy), to wyeliminowana została konieczność tworzenia zupełnie nowych dokumentów strategicznych w celu spełnienia warunków wstępnych oraz odniesienia do komunikatów KE, które nie mogą być wiążące dla państw członkowskich, a także doprecyzowano kryteria spełnienia warunków wynikających z dyrektyw unijnych.
System zarządzania i kontroli
Obciążenia biurokratyczne zostały zmniejszone poprzez wyłączenie obowiązku notyfikacji do KE niektórych nieprawidłowości, a także tych z nich, które nie przekraczają 10 tys. euro. W kwestii postulatu ograniczenia ingerencji KE w procedurę odwoławczą, dotyczącą aplikowania o środki przez beneficjentów oraz na etapie wdrożenia projektu, udało się jedynie wprowadzić zapis, że ustanowienie odpowiedniego systemu zgodnego z prawem krajowym oraz pragmatyka pozostaje w gestii państwa członkowskiego.
Monitoring i ewaluacja
Utrzymana została podwójna sprawozdawczość strategiczna - w 2017 i 2019 roku - dzięki czemu możliwe będzie częstsze przeprowadzenie debat na poziomie politycznym na temat postępów w realizacji polityki spójności. Terminem przedkładania sprawozdań z umowy partnerskiej ma być 31 sierpnia, a zawarcie informacji na temat celów pośrednich ma się znaleźć w sprawozdaniach z 2017 i 2019 roku. Umożliwiona została realizacja ewaluacji horyzontalnych (na poziomie umowy partnerskiej) oraz ewaluacji wewnętrznych.
Kwalifikowalność i trwałość (uproszczenia)
Część przyjętych rozwiązań przyczyni się do sprawniejszego i łatwiejszego wydatkowania środków UE w przyszłości, choć należy podkreślić konieczność wprowadzania dalszych symplifikacji. Należy mieć też na uwadze, że niektóre kwestie są ściśle powiązane z wynikami prac dotyczącymi rewizji rozporządzenia finansowego. Postulaty możliwości finansowania operacji zakończonych oraz ograniczenia dowolności działań kontrolnych KE (wprowadzenie rzeczywistej kontroli proporcjonalnej) nie zostały uwzględnione. Dyskusja o utrzymaniu dotychczasowych zasad kwalifikowalności VAT oraz odnosząca się do przepisu dotyczącego dochodu generowanego przez projekty w trakcie ich realizacji została odłożona na dalszy etap prac.
Duże projekty
Próg dla dużych projektów oparty został o koszty kwalifikowane a nie całkowite (50 000 000 euro), ponadto ustalony został wyższy próg dla sektora transportu (75 000 000 euro). Lista projektów dużych nie będzie musiała być zatwierdzania przez KE (tylko przez komitet monitorujący) i nie będzie ograniczeń co do możliwości jej aktualizacji. Certyfikowanie wydatków będzie następować po notyfikacji dużego projektu do KE ale to państwo członkowskie podejmie decyzję, czy projekt ma być akceptowany przez KE czy też przez niezależnego eksperta. W tym ostatnim przypadku pozytywna ocena niezależnego eksperta (np. JASPERS) powoduje, że projekt będzie jedynie notyfikowany do KE. Wydłużono także czas na spełnienie warunku zawarcia pierwszego kontraktu na roboty budowlane do 3 lat (z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach), zaś w przypadku projektów partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) warunek zostanie spełniony po zawarciu kontraktu PPP.
Inne powiązane negocjacje unijne: Grupa Przyjaciół Prezydencji ws. Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego
Prezydencja duńska aktywując grupę przyjaciół Prezydencji ds. Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego wznowiła prace nad przeglądem strategii. Bodźcem do tego jest opublikowany przez KE 23 marca 2012 r. Komunikat, który odpowiada na rekomendacje zawarte w Konkluzjach Rady z 15 listopada 2011 r. Dokument umiejscawia tę grupę w perspektywie 2014-2020, w ramach Strategii Europa 2020 oraz wprowadza wskaźniki dla monitorowania. Prezydencja duńska opracowała projekt Konkluzji Rady prezentujący pozostałe kroki przeglądu (zaplanowała w tej sprawie trzy posiedzenia grupy roboczej, a uzgodnione Konkluzje mają zostać przyjęte na Radzie ds. Ogólnych 26 czerwca 2012 r.).
Presidency compromise on Programming (EN)
Presidency compromise on Ex Ante Conditionality (EN)
Presidency compromise on Management and Control (EN)
Presidency compromise on Monitoring and Evaluation (EN)
Presidency compromise on Eligibility (EN)
Presidency compromise on Major Projects (EN)
Dyskusja w drugiej części Rady dot. pakietu legislacyjnego dla polityki spójności 2014-2020 doprowadziła do przyjęcia propozycji kompromisowych w sześciu blokach negocjacyjnych: programowanie strategiczne, warunkowość ex-ante, zarządzanie i kontrola, monitoring i ewaluacja, kwalifikowalność oraz duże projekty. Jedyną kwestią pozostawioną na dalszy etap negocjacji jest stopień powiązania polityki spójności z CSR.
Przyjęcie częściowego kompromisu w poszczególnych blokach negocjacyjnych:
Programowanie strategiczne
Wiodącymi zasadami struktury oraz brzmienia wybranych artykułów ma być logika programowania ukierunkowana terytorialnie oraz podejście efektywnościowe, tak aby były wyraźne relacje między celami, inwestycjami oraz rezultatami do osiągnięcia. Powiązania między dokumentami strategicznymi muszą być uporządkowane. Umowa partnerska jako dokument nadrzędny wobec programu operacyjnego ma za zadanie określać ramy osiągania rezultatów, determinować powiązania między celami tematycznymi a rezultatami do osiągnięcia, regulować wszystkie przekrojowe kwestie i być podstawą do negocjacji z KE. Powinna istnieć możliwość łączenia kilku celów tematycznych i funduszy na poziomie osi priorytetowej do wysokości 20 proc. wkładu unijnego do programu oraz zapewniony ogólny opis osi priorytetowej, by nie implikować konieczności uruchamiania procedury modyfikacji programu operacyjnego i ewentualnej umowy partnerskiej w przypadku mało istotnych zmian.
Warunkowość ex-ante
Warunki ex-ante zostały powiązane z priorytetami inwestycyjnymi oraz specyficznymi celami programów, zapewniono swobodę stosowania warunkowości ex-ante albo na poziomie programu albo na poziomie umowy partnerskiej oraz doprecyzowano zasady zastosowania przez KE ewentualnych zawieszeń płatności. Jeśli chodzi o zmiany w załączniku IV (lista warunków w poszczególnych obszarach wsparcia funduszy), to wyeliminowana została konieczność tworzenia zupełnie nowych dokumentów strategicznych w celu spełnienia warunków wstępnych oraz odniesienia do komunikatów KE, które nie mogą być wiążące dla państw członkowskich, a także doprecyzowano kryteria spełnienia warunków wynikających z dyrektyw unijnych.
System zarządzania i kontroli
Obciążenia biurokratyczne zostały zmniejszone poprzez wyłączenie obowiązku notyfikacji do KE niektórych nieprawidłowości, a także tych z nich, które nie przekraczają 10 tys. euro. W kwestii postulatu ograniczenia ingerencji KE w procedurę odwoławczą, dotyczącą aplikowania o środki przez beneficjentów oraz na etapie wdrożenia projektu, udało się jedynie wprowadzić zapis, że ustanowienie odpowiedniego systemu zgodnego z prawem krajowym oraz pragmatyka pozostaje w gestii państwa członkowskiego.
Monitoring i ewaluacja
Utrzymana została podwójna sprawozdawczość strategiczna - w 2017 i 2019 roku - dzięki czemu możliwe będzie częstsze przeprowadzenie debat na poziomie politycznym na temat postępów w realizacji polityki spójności. Terminem przedkładania sprawozdań z umowy partnerskiej ma być 31 sierpnia, a zawarcie informacji na temat celów pośrednich ma się znaleźć w sprawozdaniach z 2017 i 2019 roku. Umożliwiona została realizacja ewaluacji horyzontalnych (na poziomie umowy partnerskiej) oraz ewaluacji wewnętrznych.
Kwalifikowalność i trwałość (uproszczenia)
Część przyjętych rozwiązań przyczyni się do sprawniejszego i łatwiejszego wydatkowania środków UE w przyszłości, choć należy podkreślić konieczność wprowadzania dalszych symplifikacji. Należy mieć też na uwadze, że niektóre kwestie są ściśle powiązane z wynikami prac dotyczącymi rewizji rozporządzenia finansowego. Postulaty możliwości finansowania operacji zakończonych oraz ograniczenia dowolności działań kontrolnych KE (wprowadzenie rzeczywistej kontroli proporcjonalnej) nie zostały uwzględnione. Dyskusja o utrzymaniu dotychczasowych zasad kwalifikowalności VAT oraz odnosząca się do przepisu dotyczącego dochodu generowanego przez projekty w trakcie ich realizacji została odłożona na dalszy etap prac.
Duże projekty
Próg dla dużych projektów oparty został o koszty kwalifikowane a nie całkowite (50 000 000 euro), ponadto ustalony został wyższy próg dla sektora transportu (75 000 000 euro). Lista projektów dużych nie będzie musiała być zatwierdzania przez KE (tylko przez komitet monitorujący) i nie będzie ograniczeń co do możliwości jej aktualizacji. Certyfikowanie wydatków będzie następować po notyfikacji dużego projektu do KE ale to państwo członkowskie podejmie decyzję, czy projekt ma być akceptowany przez KE czy też przez niezależnego eksperta. W tym ostatnim przypadku pozytywna ocena niezależnego eksperta (np. JASPERS) powoduje, że projekt będzie jedynie notyfikowany do KE. Wydłużono także czas na spełnienie warunku zawarcia pierwszego kontraktu na roboty budowlane do 3 lat (z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach), zaś w przypadku projektów partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) warunek zostanie spełniony po zawarciu kontraktu PPP.
Inne powiązane negocjacje unijne: Grupa Przyjaciół Prezydencji ws. Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego
Prezydencja duńska aktywując grupę przyjaciół Prezydencji ds. Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego wznowiła prace nad przeglądem strategii. Bodźcem do tego jest opublikowany przez KE 23 marca 2012 r. Komunikat, który odpowiada na rekomendacje zawarte w Konkluzjach Rady z 15 listopada 2011 r. Dokument umiejscawia tę grupę w perspektywie 2014-2020, w ramach Strategii Europa 2020 oraz wprowadza wskaźniki dla monitorowania. Prezydencja duńska opracowała projekt Konkluzji Rady prezentujący pozostałe kroki przeglądu (zaplanowała w tej sprawie trzy posiedzenia grupy roboczej, a uzgodnione Konkluzje mają zostać przyjęte na Radzie ds. Ogólnych 26 czerwca 2012 r.).
Presidency compromise on Programming (EN)
Presidency compromise on Ex Ante Conditionality (EN)
Presidency compromise on Management and Control (EN)
Presidency compromise on Monitoring and Evaluation (EN)
Presidency compromise on Eligibility (EN)
Presidency compromise on Major Projects (EN)
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
