Zaniepokojony wzrostem bezrobocia wśród młodych obywateli UE – w grupie 15-24 lata wynosi ono już ponad 23% – László Andor, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i integracji, przygotowuje inicjatywę „Gwarancja dla młodych”. Czy ma ona szansę zmienić ten coraz bardziej ponury obraz?
László Andor, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i integracji; Fot. Komisja Europejska
Podstawą nowej koncepcji komisarza ds. zatrudnienia jest zagwarantowanie każdej osobie, która nie ukończyła 24 lat, że w chwili ukończenia szkoły lub zarejestrowania w urzędzie pracy w ciągu 4 miesięcy otrzyma ofertę przyzwoitej pracy, szkolenia lub kształcenia. Cel jest oczywisty: walczyć nie tylko z bezrobociem młodych, ale i zapobiec powiększaniu się grupy NEETS-ów, czyli ludzi bez pracy (i nie szukający jej), nie uczących się przy tym i nie zdobywających żadnych kompetencji zawodowych (Not in Education, Employment, or Training). Według Eurostatu w grupie 15-24 lata takich osób jest już prawie 13%! Plan jest może chwalebny, ale diabeł tkwi w szczegółach.
Po pierwsze, sformułowania typu „każdy młody człowiek otrzyma gwarancję” powinny zapalić nam ostrzegawczą lampkę. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia w dziedzinie walki z bezrobociem z poziomu UE i poszczególnych rządów, można zgadywać, że gdyby faktycznie inicjatywę tę wdrożyć, to sprawność przeprowadzania takiej operacji, jak i jakość przygotowanej dla młodych ludzi oferty w większości krajów wspólnoty pozostawiałaby wiele do życzenia. Trudno w propozycjach Andora dopatrzyć się nacisku stawianego na indywidualizację podejścia do każdego młodego bezrobotnego, a bez tego trudno myśleć o sukcesie.
Po drugie, skąd mają wziąć się te miejsca pracy dla młodych, którzy trafiają na bezrobocie? Z prac publicznych? Z etatów, oszczędzonych za sprawą odchodzących na emerytury osób starszych – ale zaraz, czy przypadkiem nie powinniśmy wydłużać wieku emerytalnego, skoro czeka nas katastrofa demograficzna? Przy napiętych budżetach unijnym i krajowych, kłopotliwym staje się także pytanie o koszty wspomnianej wyżej operacji.
Po trzecie w reszcie, pomysł komisarza ds. zatrudnienia to jedynie inicjatywa. To oznacza, że powstaną odpowiednie dokumenty, a nawet budżety, jednak żaden z rządów krajów członkowskich nie będzie zmuszony do wprowadzenia konkretnych zmian w swojej polityce – dostanie jedynie możliwość i narzędzia, by skorzystać z podanego przez władze Unii pomysłu.
A przypomnijmy, że podobnych inicjatyw można znaleźć więcej np. „Mobilna młodzież”, która ma poprawiać mobilność młodych Europejczyków i zachęca ich do swobodnego szukania swojego miejsca pracy i życia w innych krajach członkowskich, albo subinicjatywa „Szansa dla młodzieży”, która ma sprawić, by absolwenci gimnazjum częściej zdobywali wykształcenie średnie drugiego stopnia, a absolwenci szkół wyższych – by łatwiej zyskiwali konkretne kompetencje zawodowe. Choć wiele krajów UE w jakimś stopniu wykorzystuje narzędzia udostępnione przez wspomniane inicjatywy, trudno uznać, że ich potencjał jest wykorzystywany w pełni, a ich wpływ jest ewidentnie widoczny. Można więc z góry założyć, że z „Gwarancją dla młodych” będzie podobnie.
Szczęśliwie, nasz rząd nie pozostaje bierny i sam szuka swojego sposobu na ułatwienie młodym ludziom procesu wchodzenia na rynek pracy. O dotychczasowych wynikach pilotażowego programu „Twoja kariera – Twój wybór” można przeczytać w naszym kolejnym artykule.
Łukasz Komuda, lkomuda@fise.org.pl
Źródło: FISE
