Publicystyka - ngo.pl

No i właśnie o tych grzybach dziś chciałem. Ale także o jagodach, dzikim winie, pigwie na nalewki. Właśnie w stosunku do darów natury ujawnia się nasze myślenie o dobru wspólnym. Jeśli myśliwy (czego oczywiście nie popieramy) zastrzeli kozła, to teoretycznie odpłaca się otoczeniu (np. finansuje ze składek dokarmianie zwierząt). Wędkarze też zarybiają, opłacając członkostwo w organizacjach wedkarskich lub kupując od nich pozwolenie na łowienie.

Z grzybami jest inaczej. To „leśne surowce niedrzewne”, jak właśnie się dowiedziałem. Szybka kwerenda internetowa pokazuje, że są osoby naukowo zajmujące się tematem. Zauważają one, że do zagrożeń wiążących się ze zbieraniem „leśnych surowców niedrzewnych” można zaliczyć to, że:

• zasoby grzybów i jagód nie są użytkowane w sposób trwały i zrównoważony (intensywny zbiór – na potrzeby własne i komercyjny, użytkowanie niewielkiej liczby gatunków, brak inwentaryzacji przy pojawiających się sygnałach o kurczeniu się jagodzisk i grzybowisk)

• niektóre dziko rosnące gatunki są zastępowane przez ich hodowlane zamienniki (na przykład: borówka czarna i borówka wysoka)

(za: http://www.ibles.pl/struktura-10/kom-naukowo-badawcze/zz/aktualnosci/lesne-surowce-niedrzewne)

Wszyscy, którzy mnie znają, bez trudu odgadną, że przeczytawszy ostatnie zdanie, wiedziałem, że mój nos (felietonisty) mnie nie zawiódł. Nie dość, że grzyby to sprawa ekonomiczna, to jeszcze wymaga organizacji pozarządowych!

W końcu takie zbieractwo to przecież szara strefa (coraz częściej zaliczana nie do patologii, ale form ekonomii społecznej). Co więcej, dane GUS nie pozwalają określić, ile surowca w ten sposób jest pozyskiwane. Wiadomo jednak, że branża jest rozwojowa. Każdy, kto jeździł ostatnio po polskich drogach, widział ten potencjał w postaci setek grzybiarzy oferujących swój towar przy drogach.

Ale, ale! Przecież ci grzybiarze sprzedają mi moją własność! Jak mówić o poczuciu dobra wspólnego, jeśli każdy, kto ma chęć, może pójść do lasu i w dowolny sposób naszą wspólną własność przerobić na prywatną? Czy rzeczywiście ja nie tracę, gdy oni zyskują?

Oczywiście nie mam nic przeciwko osobom zarabiającym zbieraniem grzybów. Pytam się nas, mieszczuchów wypadających na grzyby w jesienne weekendy, tnących co popadnie z radością, że udało się zebrać kolejny pełny koszyk. Czy nasze zbieranie jest OK? A może to próba załapania się na bezpłatny obiadek?

Można to rozpatrywać na różne sposoby. Czy na przykład nasze zbieractwo nie odbiera dochodu ludziom, dla których grzybobranie to nie hobby, tylko życiowa konieczność? Albo, czy nie przyczyniam się do degradacji środowiska? Czy zabierając dla siebie nasze wspólne grzyby, nie rujnuję również naszego wspólnego lasu?

Przesadzam? Pewnie tak. Ale czyż nie należy rozpoczynać rozmowy o dobru wspólnym od takich kwestii? Podobno w Wielkiej Brytanii Polacy wyłapali z sadzawek karpie, których Brytyjczycy i tak nie łowili. Czym jest dla nas dobro wspólne i które darmowe obiady uważamy za takie, które nam przysługują.

Uwaga! Nie namawiam do wprowadzenia ustawy o podatku dochodowym od zbierania grzybów. Alternatywa albo każdy sobie, albo państwo dla wszystkich jest fałszywa. O darmowości pisałem już kiedyś: Co za co – czyli na za darmo też trzeba zasłużyć.

Wiec zbierać te grzyby, czy nie? Nie wiem. Tak jak nie wiem, czy lepiej dla grzybów jest je wykręcać czy wycinać. Ale chciałbym, aby każdy z grzybiarzy (ale też każdy z nas, biorąc coś wspólnego) pomyślał przez chwilę o tym, co daje społeczeństwu, aby z czystym sumieniem mu coś zabrać. Przecież, jak śpiewa Sojka, „Życie nie tylko po to jest by brać”. Biorąc, zastanówmy się, co chcemy dać, by nasza społeczna ekonomia bilansowała ogólne Ma i Winien, aby w jakiś sposób oddać naturze czy społeczeństwu to, co od nich dostajemy.

Foto Some rights reserved by ...Monika...