Publicystyka - ngo.pl

Gra miejska to niezwykła rozrywka tworzona dla mieszkańców. „Planszą” jest tutaj samo miasto, z kolei mieszkańcy są graczami, którzy muszą rozwiązywać zagadki i przejść przez zadania w określonym czasie. W ten sposób graczom przybliżana jest historia miasta. Nie tylko zabawa jest celem tego rodzaju gier. Bardzo ważnym elementem jest doprowadzenie do integracji mieszkańców oraz współdziałania wielu organizacji i instytucji, które biorą w niej udział. W grę zaangażowały się podmioty: publiczne, społeczne oraz prywatne, dzięki temu gra dociera do dużej liczby osób. Przeważnie jest to oddolna inicjatywa, choć bywa, że jest również komercyjną, tworzoną dla firm czy instytucji zabawą, mającą za zadanie zintegrowanie pracowników.

Gra miejska to sposób na odkrycie swojego miejsca zamieszkania w sposób dynamiczny, atrakcyjny i przyjazny wszystkim mieszkańcom, zarówno dzieciom, dorosłym, organizacjom, instytucjom, a nawet turystom. Nie zależnie od tego, czy gra odbywa się w dużym, czy w małym mieście, zawsze cieszy się dużym zainteresowaniem, gdyż jest przykładem na to, że każda miejscowość kryje wiele niesamowitych tajemnic i historii, które warto poznać, choćby po to, by przekonać się, że każde miejsce jest piękne i unikatowe.

Do tej pory w Pleszewie odbyły się dwie gry miejskie, których pomysłodawcami były lokalne instytucje non-profit. Pierwsza z nich została zorganizowana w ramach projektu „Ja – Pleszew – Europa” (realizowanego w ramach programu Młodzież w Działaniu). Celem I Pleszewskiej Gry Miejskiej było zachęcenie młodych ludzi do czynnego udziału w poznawaniu swojego miasta. Hasłem projektu „Ja – Pleszew – Europa”, jak również I Pleszewskiej Gry Miejskiej było „bawić się ucząc i uczyć bawiąc”.

Grupa młodzieży, zaangażowana w zadanie, podeszła do niego bardzo profesjonalnie – wraz z zaprzyjaźnionymi wolontariuszami z Lokalnego Centrum Wolontariatu oraz grupą harcerzy, ukończyła dwudniowe szkolenie przeprowadzone przez Piotra Basińskiego. Jest to nie tylko doświadczony koordynator programu Projektor w Wielkopolsce, a także organizator I Słupeckiej Gry Miejskiej, zajmuje się organizowaniem działań społecznych, a zwłaszcza młodzieżowych. W trakcie przeprowadzonych warsztatów podzielił się z młodymi ludźmi swoją wiedzą i doświadczeniami. O samej grze miejskiej Piotr Basiński stwierdził, iż ta bardzo dużo uczy uczestników, ale chyba jeszcze więcej samych organizatorów, którzy przygotowując grę też muszą przewertować książki, poznać nowych ludzi.

W trakcie pisania scenariusza imprezy okazało się, że młodzież, sama nie będzie w stanie jej zorganizować. Z pomocą pospieszył Urząd Miasta i Gminy Pleszew (zostało zawiązane partnerstwo), który zaproponował objęcie gry patronatem. Ponadto pleszewskie władze pomogły również w uzyskaniu patronatu od Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.

Fabuła I Pleszewskiej Gry Miejskiej wytworzyła aurę niesamowitości i tajemniczości. Osobą „wykorzystaną” na jej potrzeby został Michał Sobeski, pleszewianin, współzałożyciel Uniwersytetu Adama Mickiewicza, który swego czasu studiował chemię. „Wymyśliliśmy, że podczas tych studiów wynalazł formuł, która zamienia metale nieszlachetne w złoto. Nie chciał, żeby w czasie zawieruchy wojennej złoto wpadło w ręce Niemców, toteż skrzynię z nim zakopał w parku miejskim w Pleszewie. Tej właśnie skrzyni szukają uczestnicy gry” – tłumaczy Jacek Mikuła, pedagog szkolny, współorganizator gry, współtwórca scenariusza z zadaniami oraz przedstawiciel Stowarzyszenia Przeciwdziałania Narkomanii w Pleszewie.

Każde kolejne działanie dołączane do karty zadań poszerzało krąg osób pracujących społecznie w tym projekcie. Ostatecznie do I Pleszewskiej Gry Miejskiej przyłączyły się zarówno instytucje samorządowe, jak i organizacje pozarządowe oraz różne podmioty prywatne. Urząd Miasta i Gminy w Pleszewie był jednym ze współorganizatorów zabawy oraz fundatorem nagrody. Nagrody oraz pamiątkowe koszulki zostały ufundowane również przez Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Państwowa Straż Pożarna w Pleszewie zorganizowała dzieciom zabawy edukacyjno-ruchowe. „Trzeba było dopasować numer telefonu alarmowego do odpowiedniego samochodu ratunkowego, posegregować śmieci w specjalnych koszach, była również sztafeta i jeszcze lanie wody w butelki z węża strażackiego. To zadanie najbardziej mi się podobało” – przyznała Paula, jedna z najmłodszych uczestniczek gry. Z kolei Muzeum Regionalne przygotowało zadania poświęcone Michałowi Sobeskiemu, a Dom Kultury w Pleszewie udostępnił sprzęt oraz zajął się obsługą dźwiękową podczas finału imprezy.

Harcerze z ZHP Pleszew przygotowali zadanie z alfabetem Morse’a, zaoferowali również swą pomoc w pisaniu scenariusza.

Z kolei Muzeum Piekarnictwa zorganizowało zadania – zagadki. Uczestnicy musieli chronologicznie posegregować narzędzia używane do młócenia mąki, a także odnaleźć tajemniczą wiadomość, „zapieczoną” przez piekarzy w bułkach. W grę włączyło się również Muzeum Pożarnictwa w Pleszewie – jest to jedyne w Polsce wirtualne muzeum prywatne, które posiada zabytkowy sprzęt strażacki.

Pani Agnieszka Gęstwa, pedagog dramy, również zaprosiła dzieci do wspólnej zabawy. Zaproponowane przez nią zadanie zawodnicy wspominają bardzo entuzjastycznie: „Pani powiedziała nam, że ktoś zgubił torebkę i trzeba było powiedzieć do kogo ona należy. Mogliśmy zobaczyć, co jest w środku, znaleźliśmy tam jakieś stare zdjęcia, list, nieaktualne pieniądze i klucze. To było dziwne, bo skąd niby w parku znalazła się taka stara torebka?” To właśnie nad tym zastanawiali się uczestnicy, którzy przy pomocy animatorki, wcielili się w rolę detektywów.

Oprócz zadań, jakie miały wykonać dzieci, organizatorzy przygotowali niespodziankę. Była to przejażdżka kolejką wąsko-torową do Kowalewa.

W taki oto sposób, dzięki szczerym chęciom, zaangażowaniu oraz zaufaniu, nie tylko organizacje i instytucje, ale również osoby prywatne, stworzyły jedno wspólne dzieło skierowane do mieszkańców.

Dzięki wolontariackiemu zaangażowaniu powstał nawet film o I Pleszewskiej Grze Miejskiej w całości zrealizowany przez Dariusza Niemczewskiego. Jest to nie tylko materiał przedstawiający przebieg gry, ale również świetny materiał promocyjny dla miasta Pleszewa. Film bowiem przekazuje wyraźny komunikat, iż Pleszew to miasto przyjazne dzieciom i organizacjom.

Sukces I Pleszewskiej Gry Miejskiej spowodował wzmożone zainteresowanie tego typu działaniami. Władze miasta wyszły z propozycją corocznego organizowania takiej zabawy przez wolontariuszy dla mieszkańców Pleszewa, jednocześnie w zamian zaoferowały pomoc oraz wsparcie. Władze miasta zaproponowały również zaproszenie do drugiej już edycji gry, organizacji pozarządowych, klubów sportowych oraz uczniowskich, działaczy i społeczników, zasugerowały także, że impreza można połączyć z obchodami 730-lecia Pleszewa.

Niektórzy partnerzy, z którymi wolontariusze współpracowali podczas I Pleszewskiej Gry Miejskiej zgłosili swoje zainteresowanie pomocą podczas jej kolejnej edycji. Organizatorom zależało, ażeby wszyscy partnerzy od początku uczestniczyli w tworzeniu gry.

W organizację II Pleszewskiej Gry Miejskiej zaangażowane były: Powiatowa Świetlica dla Młodzieży Dojeżdżającej w Pleszewie, Pleszewskie Stowarzyszenie Przeciwdziałania Narkomanii, ZHP Hufiec Pleszew, Centrum Informacyjno-Doradcze dla Organizacji Pozarządowych w Pleszewie. Ww. podmioty zajęły się opracowaniem zadań, zajęły się obstawieniem stanowisk z zadaniami podczas gry itd. Muzeum Regionalne w Pleszewie udostępniło swój budynek oraz zadbało o rekwizyty. Dom Kultury w Pleszewie zajął się stroną promocyjną. Z kolei Sport Pleszew Sp. z o.o zaoferowała udostępnienie nowo wybudowanej kręgielni, w której odbył się finał i wspólna gra w bowling. W realizację przedsięwzięcia włączyły się również podmioty prywatne: Firma Cyberlan (dostawca Internetu) udostępniła wejście na teren zabytkowej, postindustrialnej wieży ciśnień, w której mieści się ich punk nadawczy. Hotel Stara Stajnia w Zawidowicach ufundował kolacje dla zwycięskiej drużyny. Istotne dla organizatorów było to, że nie tylko sektor publiczny, ale również prywatny zauważał korzyści płynące ze współpracy i udziału w akcjach społecznych.

Do udziału w II Pleszewskiej Grze Miejskiej zgłosili się m.in przedstawiciele: Młodzieżowej Rady Miejskiej, Ośrodka Wsparcia (osoby niepełnosprawne wraz z opiekunami), Domu Dziecka, a także uczniowie szkół wraz z nauczycielami, wolontariusze z Lokalnego Centrum Wolontariatu w Pleszewie wraz z harcerzami. Łącznie zgłosiło się aż 10 drużyn! Organizatorom zależało, by nie tylko zawodnicy mieli frajdę z gry, ale również i na tym by Pleszewianie zauważyli, że w mieście dzieje się coś wyjątkowego. Urozmaiceniem była aleja zasłużonych dla miasta postaci historycznych, z którymi zarówno zawodnicy, jak i mieszkańcy mogli porozmawiać czy zrobić sobie wspólne zdjęcie. Postaci te wręczały zawodnikom kawałki mapki Pleszewa, która doprowadziła ich do mety.

II Pleszewska Gra Miejska szczególnie dotyczyła historii Pleszewa. Organizatorzy zadbali o to, by zawodnicy poznali ważne dla miasta okresy i obiekty historyczne, gracze poznali pierwsze pleszewskie osady. Mieli również okazję do rozbicia jabłka za pomocą średniowiecznego miecza czy strzelenia włócznią w stóg siana. Ponadto zawodnicy mogli podziwiać miecze, kolczugi oraz stroje rycerskie, udostępnione przez grupę „Czarny wilk”.

Chłopcom najbardziej podobały się zadania sportowe, zwłaszcza te zorganizowane i poprowadzone przez Grupę rekonstrukcyjną 70 pułku piechoty. „Jedna osoba z drużyny musiała ubrać mundur na czas. Myślałem, że będzie to proste zadanie, ale kiedy mi pokazano, że mundur trzeba założyć w bardzo skomplikowany sposób – wyłogi zapinane na guziki, które trzymały spodnie, to zmieniłem zdanie. Ale jakoś sobie poradziłem i to właśnie zadanie najbardziej utkwiło mi w pamięci, nawet kumple mi podpowiadali” – zachwala jeden z zawodników, Mateusz.

Gra rozpoczęła się od zadań w starych obiektach, a zakończyła w nowo otwartym ośrodku sportowym. Po podliczeniu punktów zostały rozdane nagrody. Wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe zdjęcie z gry oraz gadżety dotyczące 730-lecia miasta. Zwyciężyła Salezjańska Placówka Wsparcia Dziecka i Rodziny.

Gra Miejska organizowana w dowolnym mieście ma za zadanie zaktywizować mieszkańców, a przy okazji przybliżyć im miejsce, w którym żyją. Wiele gier ma charakter rodzinny, dzięki czemu rodzice uczą się wraz z dziećmi, a to sprzyja rozwojowi, a także pogłębia wzajemną więź. Ludzie coraz częściej są przekonani o tym, że potrafią być samowystarczalni, jednak to umiejętności współpracy wpływają pozytywnie na rozwój człowieka i jego otoczenia. O korzyściach ze współpracy najlepiej wie Lucyna Roszak z Centrum Informacyjno-Doradczego dla Organizacji Pozarządowych: „Ważne jest, ażeby między organizacjami, instytucjami oraz osobami prywatnymi zawiązały się rzeczywiste partnerstwa. Aby razem realizowały wspólny cel. Każda z organizacji nie byłaby w stanie zająć się samodzielnie organizacją tak dużego przedsięwzięcia jakim jest gra miejska. Młodzież potrafi bardzo dużo załatwić, jednak wsparcie władz jest niezwykle istotne – trzeba pokazać mieszkańcom, że wystarczy odrobina chęci i można wspólnie zorganizować coś naprawdę wyjątkowego”.

Korzyści z organizowania gier miejskich widzą również wolontariusze pracujący przy ich organizacji. „Najfajniejsze jest to, że zawsze marzyłam, żeby zobaczyć wieżę ciśnień od środka i dzięki tej grze poznałam osobę, która opiekuje się nią. Pogadaliśmy, zakumplowaliśmy się i na pewno będziemy utrzymywać kontakt” – opowiada Kasia. Długoletnia wolontariuszka Kamila opowiada również o trudnościach: „to nie jest tak, że mówimy sobie „zróbmy grę, robimy ją i jest fajnie”. Zanim wymyśliliśmy zadania trzeba było się spotkać z dużą ilością różnych osób, opowiedzieć im wszystko. Kiedy już zgodzili się z nami działać, okazało się, że tej współpracy trzeba się dopiero uczyć, że trzeba się bardzo często spotykać i rozmawiać”.

Warto podkreślić, iż współpraca ta odbywa się na zasadach wolontariatu, więc ludzie pracują nad grą i tworzą ją nieodpłatnie. Przeważnie tego rodzaju gry powstają miesiącami, przez wiele godzin. Każde zadanie musi być kilkadziesiąt razy sprawdzane pod kątem bezpieczeństwa. Nieuniknione są nieporozumienia, jednak najważniejsze jest to by rozmawiać ze sobą szczerze i informować o każdej zaistniałej trudności. Zaufanie, wiara w drugiego człowieka oraz w jego umiejętności, sprzyja dobrej współpracy. Najważniejsze jest jednak wywiązywanie się z własnych zadań.

Każdy lubi grać w gry planszowe, przeważnie robi to ze swoją rodziną bądź znajomymi. By jednak kilkadziesiąt osób mogło wziąć udział w kilkugodzinnej grze miejskiej potrzeba zaangażowania dziesiątek ludzi. Warto jednak budować pozytywne relacje z organizacjami, instytucjami i mieszkańcami swojego miasta. Wspólne doświadczenia sprawiają, że ludzie czują się ze sobą lepiej. Satysfakcja ze wspólnych przedsięwzięć przynosi wiele korzyści: organizacje mogą się rozwijać, mieszkańcy korzystają z niebanalnej rozrywki, a organizatorzy tworzą więź, która w przyszłości może doprowadzić do kolejnych wspólnych działań.

autorka: Emilia Golińska

Artykuł powstał na potrzeby projektu pn. „Akcelerator NGO”.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.