Kolejna z grup wsparcia, organizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu – przy wsparciu Stowarzyszenia „DZIECKO” - dla rodziców zastępczych, poświęcona była zagrożeniom internetowym, a zwłaszcza problemowi fonoholizmu. Zaproszono do udziału w niej rodziny zastępcze zgłaszające tego typu problemy u swoich wychowanków oraz zawodowe rodziny zastępcze. Spotkanie prowadzili specjaliści PCPR w Gostyniu.
Żyjemy w czasach stałego rozwoju nowych technologii, co oznacza, że będziemy jeszcze więcej działań i zadań realizować za pomocą urządzeń mobilnych. Będziemy od nich coraz bardziej zależni. Ta świadomość oraz powszechna dostępność do osobistych urzadzeń mobilnych np. smartfonów powoduje, że granica między offline (bycie bez stałego kontaktu z siecią) i online (bycie w stałym dostępie i kontakcie z Internetem) powoli zaciera się, a w szczególności jest to nasilone wśród osób urodzonych po 2000 roku. To z jednej strony norma ułatwiająca nam codzienne funkcjonowanie, z drugiej jednak to źródło nowych niebezpieczeństw.
CZY WIESZ,
CO ROBI TWOJE DZIECKO W KOMPUTERZE CZY SMARTFONIE?
Z KIM SIĘ KONTAKTUJE?
ILE CZASU SPĘDZA PRZED KOMPUTEREM CZY PRZY SMARTFONIE?
Jeżeli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań brzmi „NIE”,
W czasie spotkania zwrócono uwagę na rodzaje zagrożeń, które niesie dla młodych ludzi (chodź nie tylko dla nich) Internet, m.in. na nałogowe korzystanie z portali społecznościowych, gier internetowych, multimediów, komunikacji online; na stalking i inne formy prześladowania, na dostęp do treści pornograficznych, na uwodzenie przez Internet i kontakty z pedofilami, na bycie w świecie poza kontrolą dorosłych, na niebezpieczne mody i prześciganie się w epatowaniu bulwersującymi filmikami i zdjęciami, na wirusy komputerowe oraz kradzież i wyłudzanie danych, na instrukcje dotyczące domowych sposobów na używki itd.
Podczas dyskusji przywołano wyniki badań ogólnopolskich (TNS Polska S.A., Orange Polska, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę,) z 2016 r., według których:
- już 20 % dzieci w pierwszym roku życia ma dostęp do urządzeń mobilnych, smartfonów, tabletów i Internetu;
- w wieku 4 lat taki dostęp zyskuje już 36 % dzieci;
- w wieku 8 lat liczba dzieci korzystających ze smartfonów i Internetu sięga już 85 %;
- a od 11 roku życia już prawie wszystkie dzieci (98%) spędzają część dnia w świecie wirtualnym!
Te same badania wykazały, że wraz z wiekiem wzrasta czas spędzany na portalach społecznościowych, komunikatorach czy w grach wirtualnych. Wśród uczniów w wieku 10 – 15 lat codziennie 40 % z nich spędza w Internecie ok. dwóch godzin, 24 % do czterech godzin, a 13 % dzieci w tym wieku jest stale online, gdyż nie rozstają się one z smartfonem!
DOWIEDZ SIĘ JAKI/JAKIE SĄ
TWOJEGO DZIECKA!
Zjawisko nałogowego korzystania z telefonu komórkowego określane jest jako fonoholizm. Uzależnieni od smartfona korzystają z globalnej sieci w sposób zaburzający ich relacje z rzeczywistością, tracą kontrolę nad zachowaniem, znacznie pogarsza się ich funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej.
Specjaliści od uzależnień wyróżnili osiem objawów uzależnienia od telefonu komórkowego/Internetu. By mieć pewność, że to już uzależnienie, przynajmniej pięć musi być stwierdzonych i wystąpić w ciągu ostatniego roku. Te objawy to:
- Silne zaangażowanie, obsesyjne myślenie o telefonie komórkowym/Internecie nawet wtedy, gdy się z niego nie korzysta. Korzystanie z smartfona przez kilka godzin dziennie, do późnej nocy lub dopóki ktoś nie przerwie.
- Zwiększająca się ilość czasu przebywania w telefonie komórkowym/Internecie, by osiągnąć satysfakcję z tej aktywności. Konieczność ciągłego korzystania z komórki. Sięganie po smartfon, sprawdzanie wszystkiego w Internecie. Poczucie przymusu wykonywania danej e-czynności, („muszę zobaczyć czy ktoś coś napisał, muszę odpisać, grać/zdobyć określoną liczbę punktów/coś osiągnąć; znaleźć informację, mieć zdjęcie”).
- Nieudane próby kontrolowania czasu spędzanego w telefonie komórkowym/Internecie. Niemożność powstrzymania się od danej e-czynności, od wykonywania jej codziennie po kilka razy. Trudność w oderwaniu się od danej e-czynności lub zrezygnowania z niej (np. grania, zaglądania do wiadomości).
- Odczuwanie przygnębienia, niepokoju i podenerwowania z powodu ograniczenia lub niemożności skorzystania z telefonu komórkowego/Internetu. Negatywne emocje i ataki agresji w sytuacji braku dostępu do smartfona.
- Problem z kontrolowaniem czasu przebywania w telefonie komórkowym/Internecie. Poświęcanie coraz więcej czasu danej e-czynności w smartfonie. Zabieranie smartfona do łóżka na noc.
- Występowanie problemów społecznych i osobistych wynikających z zaabsorbowania telefonem komórkowym/Internetem. Negatywny wpływ zależności od smartfona na różne aspekty życia (pojawiają się problemy rodzinne, towarzyskie, problemy z wykonywanie codziennych czynności). Zaabsorbowanie i „oderwanie od rzeczywistości” - priorytet smartfona/Internetu wobec innych spraw. Brak czasu i motywacji do realizacji ważnych zadań i obowiązków. Zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych. Narastające problemy w relacjach z bliskimi i innymi osobami.
-
Okłamywanie ludzi z najbliższego otoczenia w celu ukrycia wzrastającego zaangażowania w sprawy telefonu komórkowego/Internetu. Problemy zdrowotne (niewyspanie,
nadpobudliwość, stałe rozdrażnienie). Pojawiają się problemy finansowe (na doładowania, na nowy telefon, na dostęp do smartfona). - Aktywność internetowa z udziałem smartfona przybiera formę ucieczki od problemów i przykrych stanów emocjonalnych. Przenoszenie zachowań i emocji z portali społecznościowych i gier do życia realnego.
PRZECIWDZIAŁANIE
Zainstaluj program ochronny
*- Programy ochronne i śledzące są dostępne w Internecie (bezpłatne np. OPENDNS, płatne np. Beniamin 5.0 czy opiekun dziecka w Internecie)
W czasie dyskusji i wymiany poglądów na grupie wsparcia uczestnicy podkreślali, że to nie media cyfrowe same w sobie są złe i niebezpieczne, takie natomiast może być nasze ich używanie. Dlatego warto pamiętać, że ograniczenie dostępu do mediów cyfrowych, w tym urządzeń mobilnych, jest jednym z wielu działań możliwych do zastosowania. A w uczeniu korzystania ze smartfona skuteczniejsze są ustalone odpowiednio wcześnie i przestrzegane zasady niż stosowanie kar i zakazów.
Zwracano też uwagę na to, że o wpływie mediów cyfrowych na zdrowie psychiczne, fizyczne oraz społeczne należy mówić nie tylko dzieciom i młodzieży, ale przede wszystkim rodzicom i nauczycielom, bo to im jako wychowawcom potrzebna jest taka wiedza. Warto, by rodzice zdawali sobie sprawę z uzależnień behawioralnych (uzależnień od czynności, np. korzystania ze smartfona). Warto mówić o tym, bo mimo że są bardzo szkodliwe, to uzależnienia od czynności postrzegane są jako mniej niebezpieczne dla życia i zdrowia przez uczniów oraz ich rodziców. A, niestety, obecny system ochrony zdrowia nie oferuje praktycznie nic, jeżeli chodzi o leczenie tego typu uzależnień.
Ciągłe bycie online (w szczególności w przypadku pokolenia always on („zawsze włączeni w sieć” - urodzeni po 2000 r.) może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne.
Warto pamiętać i podkreślać, ze to nie media niszczą więzi, ale osłabiane albo wręcz niszczone przez rodziców więzi (a to rzeczywistość dzieci w pieczy zastępczej) otwierają przestrzeń na nowe, ale w istocie obce dzieciom, bycie online!!! Dzieci kompulsywnie korzystające z „cyfrowych dobrodziejstw” są „niezabezpieczone” w bezpośrednich kontaktach z innymi. Najlepszym czynnikiem chroniącym przed e-uzależnieniem jest dobrze zbudowana relacja w domu, w szkole, w najbliższej przestrzeni dziecka.
Źródło: Stowarzyszenie "Dziecko"
