Czy przedstawiciele organizacji pozarządowych czują, że mają wpływ na dotyczące ich prawo? Czy ich zdanie jest brane pod uwagę? Co sądzą o obowiązkach sprawozdawczych, o nadzorze i kontroli ze strony państwa? Czy popierają takie rozwiązania jak kolegialność zarządu, obowiązkowy organ kontroli w fundacjach lub kapitał założycielski? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w raporcie z najnowszych badań „Dobre prawo dla fundacji”, które zrealizowali socjologowie z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW wraz z Forum Darczyńców.
W badaniu przebadano 279 przedstawicieli różnych organizacji pozarządowych - od organizacji wiejskich do tych z dużych miast. Od działających od niedawna po te, które działają powyżej 15 lat, zatrudniające i niezatrudniające personel, o rocznych przychodach od niemal zerowych do tych powyżej 1 mln zł. Dodatkowo odbyły się wywiady grupowe, a całość bazowała na bogatym materiale wyjściowym zebranym w cyklu pięciu seminariów i warsztatów.
Najważniejsze ustalenia z badania
- 70% organizacji ma poczucie, że ich zdanie nie jest brane pod uwagę przy tworzeniu nowych przepisów. 75% uważa, że urzędy nie informują ich dostatecznie o aktualnych przepisach i ich bieżącej interpretacji. Szczególnie mniejsze i młodsze organizacje czują, że nie mają wpływu na kształt przepisów.
- Ponad połowa (51%) organizacji uważa, że prawo dotyczące organizacji pozarządowych nie jest jasne ani zarozumiałe a niemal tyle samo (48%) przyznaje, że nie jest ono wystarczająco stabilne
- W kwestii zarządów fundacji, większość badanych (59%) uznała, że powinny one mieć obowiązkowo charakter kolegialny, choć w wywiadach grupowych zgłaszano liczne zastrzeżenia, co do charakteru takiej potencjalnej obowiązkowości.
- Większość badanych (62%) opowiadała się także za wprowadzaniem dla fundacji obowiązkowego organu kontroli wewnętrznej, choć 18% uznała, że powinno to dotyczyć tylko dużych fundacji mających przychody na poziomie 100 tys. zł lub więcej. Podobnie jak w poprzedniej kwestii, dyskutanci w wywiadach grupowych nie wyrażali tak kategorycznego poparcia dla wprowadzenia obowiązku prawnego w tym zakresie.
- Zdecydowana większość (74%) badanych organizacji zgodziła się ze stwierdzeniem, że sprawozdawczość jest zbyt rozbudowana. Badani nie mieli też poczucia, że państwo sprawuje realny nadzór nad organizacjami, a zbierane dane są istotne i potrzebne.
- Pytani o preferowany model nadzoru respondenci najchętniej widzieliby niezależną od administracji publicznej instytucję będącą reprezentantem środowiska.
- Na pytanie pod jakim kątem państwo powinno nadzorować fundacje, najczęściej wybierana odpowiedź wskazywała na zgodność działań organizacji z obowiązującym prawem.
- Przedstawiciele organizacji zdecydowanie poparli postulat wprowadzenia regulacji dotyczących kontroli w organizacjach, które ograniczałyby ich zakres, zapobiegały kumulacjom i ogólnie przyczyniły się do tego, aby kontrole ze strony instytucji publicznych nie dezorganizowały codziennej pracy fundacji.
- Respondenci upatrywali możliwości zwiększania przejrzystości działania fundacji głównie poprzez rozwijanie baz sprawozdań online, przy założeniu że struktura i zakres sprawozdań byłyby bardziej czytelne dla przeciętnego odbiorcy.
- Znacząca większość badanych nie poparła postulatu wprowadzenia minimalnego kapitału założycielskiego dla fundacji, natomiast w toku wywiadów grupowych pojawiły się postulaty wprowadzenia ulg podatkowych obejmujących środki stanowiące kapitał założycielski
- Większość badanych wyraziła również pogląd, że potrzebne są zmiany w zachętach finansowych dla darczyńców indywidualnych i instytucjonalnych, w postaci zwiększenia możliwych odliczeń darowizn od podatku PIT i CIT.
Zachęcamy do zapoznania się z całością raportu!
Projekt „Silniejszy głos organizacji społecznych w działaniach rzeczniczych” jest realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z funduszy EOG.
Źródło: Forum Darczyńców
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
