Publicystyka - ngo.pl

Według opublikowanego właśnie raportu pt. „Fundacje korporacyjne w Polsce” zdecydowana większość istniejących fundacji – bo aż 61 – została założona w ciągu ostatnich ośmiu lat. Oznacza to, że sektor fundacji korporacyjnych rozwija się bardzo dynamicznie, a jego rola w środowisku organizacji pozarządowych jest coraz istotniejsza. – To czego obecnie więc potrzebujemy, to rozwoju jakościowego – podkreślał Krzysztof Kaczmar z Fundacji Kronenberga.

Czym jednak miałby być ten rozwój jakościowy i jakie konkretnie obszary działań fundacji powinny podlegać standaryzacji? Z opinii, jakie padały na debacie, bez wątpienia można wysnuć wniosek, że jest ich wiele, ale najważniejszym i najbardziej podstawowym bezdyskusyjnie jest rozdzielenie działań stricte społecznych prowadzonych przez fundacje, od… promocji i marketingu usług oferowanych przez firmę-założyciela czy promocji samej firmy.

– Fundacja korporacyjna nie może i nie powinna promować produktów swojej korporacji – podkreślała Jadwiga Czartoryska z Fundacji Orange. – To jest sprawa podstawowa.

Jednym z przykładów opisujących fakt, że ta zasada nie jest tak oczywista i podstawowa dla każdej firmy-fundatora w Polsce był przypadek jednego z przedsiębiorstw sektora bankowego. Wolontariusze tej firmy udali się do szkół, by szkolić młodych ludzi z obsługi bankowych kont internetowych. W efekcie jednak bez ich wiedzy i zgody, założyli im… konta, za które potem trzeba było zapłacić

– Takie działania są groźne – opowiadał Kaczmar – choć nie zawsze tak widoczne jak opisany przypadek. Zdarzają się też inne poważne sytuacje, wewnątrz firmy. Np. lista organizacji, które otrzymały dotacje z fundacji korporacyjnej, jest wykorzystywana jako lista adresowa, do której kieruje się ofertę produktów sprzedażowych na zasadzie sugestii nie wprost – wy coś od nas dostaliście, może byście się zrewanżowali?

Inną, równie problematyczną kwestią jest fakt, że – jak wynika z raportu Forum Darczyńców – jedna trzecia fundacji grantodawczych nie ma dokumentu określającego kryteria udzielania wsparcia. Taka sytuacja szkodzi samym fundacjom

– Bez sprecyzowania kryteriów decyzje są podejmowane w sposób przypadkowy i utrudniają realizowanie stałej strategii i mierzenie efektów – stwierdziła ekspertka, Lidia Kuczmierowska – i jednocześnie źle wpływa na ich wizerunek i oceny przejrzystości działania.  Zgodził się z tym Krzysztof Kaczmar: – Bardzo ważne jest ustandaryzowanie komunikacji z organizacjami które przynoszą projekty, oczekują od nas wsparcia. To oczywiste, że chciałyby wiedzieć w jaki sposób będziemy ich prośby rozpatrywać, przy pomocy jakich narzędzi je ocenimy, w jakim terminie odpowiemy lub nie odpowiemy – choćby formalnie – czy jesteśmy zainteresowani.

Jednak uczestnicy debaty podkreślali konieczność transparentności i przejrzystości nie tylko procedur przyznawanych grantów, ale szeregu innych kwestii jak rozliczenia  finansowe czy regulacje relacji pomiędzy fundacją, a samym fundatorem. A przede wszystkim: szczególną odpowiedzialność, która leży na barkach fundacji korporacyjnych – one bowiem nie tylko dysponują środkami finansowymi czy pracownikami, ale także know how czy doświadczeniem pracowników firmy, która powołała do życia daną fundację, by dbać o jakość. – Fundacje korporacyjne mają szczególną rolę. – podkreśliła Jadwiga Czartoryska – To my powinniśmy być organizacjami, które tworzą pewne zachowania modelowe i dobre praktyki. I to my powinniśmy na wszystko zwracać dwukrotnie bardziej uwagę.

Jak jednak to zrobić – czy miałby to być zbiór ścisłych reguł czy rodzaj dobrych praktyk? I jak to określić, w sytuacji kiedy środowisko fundacji korporacyjnych jest bardzo zróżnicowane. Nie tylko różnią się one między sobą obszarami działań, ale i wysokością budżetów, zasadami działań czy wielkością danej organizacji i jej zasięgiem. Co więcej, jak się okazuje, dotychczasowe próby ustalenia standardów się nie udały; jak podkreślała Lidia Kuczmierowska – zarówno w latach 90. Forum Inicjatyw Pozarządowych próbowało wprowadzić kartę działań organizacji pozarządowych, jak i później, w ramach inicjatywy SPLOT próbowano standaryzować usługi świadczone przez organizacje pozarządowe. Czy coś z tego wynikło? – Niewiele – stwierdziła.

– Dziś widziałbym to jako zbiór reguł przyjętych przez te organizacje korporacyjne, które funkcjonują w ramach Forum darczyńców, Forum jako instytucji o ustalonym prestiżu – stwierdził Kaczmar. – Te reguły powinny mieć charakter aspiracyjny. Czyli te instytucje, która chcą aspirować do  najwyższego standardu reprezentowanego zbiorem wiedzy członków Forum darczyńców, powinny je spełniać.

– Na początek niech to kilka, zasad co do których wszyscy się zgadzają – dodała Kuczmierowska. Co ważne, dzięki rozpoczęciu procesu standaryzacji, z czasem być może uda się nareszcie stworzyć rodzaj deklaracji przestrzegania określonych zasad, która będzie znakiem jakości danej fundacji.

– W przyszłości może się zakończyć procesem certyfikacji – powstanie ciało, które będzie dokonywało weryfikacji czy dane standardy są przestrzegane. Będzie można się takim certyfikatem chwalić. I będzie on coś oznaczał dla tych instytucji, z którymi będziemy współpracować – podsumowała Kuczmierowska.