Publicystyka - ngo.pl

Najwyższą dotację w kwocie 2 330 246,00 złotych otrzymała Fundacja Akcja Menstruacja, która od 2020 roku prowadzi działania zapewniające aktualnie darmowe środki menstruacyjne w ponad 600 szkołach i wspiera ponad 120 tys. uczennic.

“Pamiętam początki pierwszej edycji naszego szkolnego programu - jeszcze w trakcie pandemii pakowałyśmy środki menstruacyjne w 2-pokojowym mieszkaniu. Podpaski były wszędzie - nawet w kanapie, a wszystkie działania były możliwe dzięki wpłatom darczyńców. Dostrzeżenie problemu wykluczenia menstruacyjnego przez Ministerstwo Edukacji i przeznaczenie na wsparcie szkół pieniędzy publicznych to krok milowy w zwalczaniu ubóstwa menstruacyjnego oraz wielkie osiągnięcie organizacji pozarządowych działających w tym zakresie” - wspomina jedna z założycielek Fundacji, Emilia Kaczmarek.

Według raportów firmy Procter&Gamble (2021, 2022), 1 na 10 uczennic w Wielkiej Brytanii i 1 na 5 w Stanach Zjednoczonych opuściła kiedyś zajęcia w szkole z powodu braku dostępu do środków higienicznych. Takie sytuacje zdarzają się również w Polsce i często wynikają z problemu ubóstwa menstruacyjnego, czyli braku lub ograniczonego dostępu do elementów zdrowia i higieny menstruacyjnej, w tym środków takich jak podpaski czy tampony. Na poziomie szkolnym najprostszym rozwiązaniem tego problemu jest zapewnienie dostępu do darmowych produktów menstruacyjnych na terenie placówek edukacyjnych, jednak do tej pory takie działania realizowały wyłącznie organizacje pozarządowe lub wspierane przez nie samorządy. Właśnie dlatego od 2020 roku Fundacja Akcja Menstruacja prowadzi swój program “Akcja Menstruacja w Twojej szkole,” w ramach którego zapewnia zakwalifikowanym placówkom darmowe podpaski, tampony i wkładki higieniczne, a także specjalne pojemniki i dyspensery pozwalające na umieszczenie środków w każdej szkolnej łazience.

Program rozpoczęty w roku szkolnym 2020/2021 wyposaża aktualnie w różnorodne środki menstruacyjne ponad 650 placówek edukacyjnych w całej Polsce, a tym samym wspiera ponad 120 tys. uczennic we wszystkich województwach. Jednak wsparcie w kolejnych szkołach jest wciąż potrzebne - podczas rekrutacji do trwającej właśnie piątej edycji programu w przeciągu pierwszych 5 minut wpłynęło aż 127 zgłoszeń. Właśnie dlatego 

“Co roku, podczas ewaluacji kolejnych edycji, otrzymujemy od nauczycielek koordynujących program w swoich szkołach informacje o tym, że program jest w ich społecznościach bardzo ważny - jednocześnie realnie wspiera osoby, które nie mogą sobie pozwolić na zakup środków menstruacyjnych lub akurat nie zabrały ich z domu, łamie tabu, otwiera uczniów i uczennice na rozmowy o miesiączce. Niektóre szkoły są z nami już od 5 edycji i zauważają, że projekt diametralnie zmienił ich rzeczywistość” - opowiada Norbert Góra, koordynator programu “Akcja Menstruacja w Twojej szkole.”

Organizacje zrzeszone w Okresowej Koalicji, również Akcja Menstruacja, po latach działań oddolnych  i ciągłym ubieganiu się o systemowe zmiany adresujące problem wykluczenia menstruacyjnego w czerwcu 2023 roku złożyły na ręce współpracujących z nimi posłanek projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania ubóstwu menstruacyjnemu i zapewnienia dostępności środków higieny menstruacyjnej w szkołach i uczelniach. Choć w poprzedniej kadencji parlamentarnej projekt nie udało się zrealizować postulowanych działań, to na początku 2024 roku projekt wzbudził zainteresowanie Ministerstwa Edukacji Narodowej, co zaowocowało konsultacjami z organizacjami zrzeszonymi w Okresowej Koalicji oraz ustanowieniem pilotażowego programu pt. “Doposażenie szkół w środki higieny menstruacyjnej w roku szkolnym 2024/2025.”

Nabór wniosków na realizację programu przez organizacje pozarządowe zakończył się 13 września, a rozstrzygnięcie zostało opublikowane 23 października br. Najwyższą dotację w kwocie 2 330 246,00 złotych (100% wnioskowanej kwoty) otrzymała Fundacja Akcja Menstruacja, która w ramach działań pilotażowych wyposaży kolejne 600 szkół w środki menstruacyjne, przeprowadzi w nich warsztaty edukacyjne, a dodatkowo przeprowadzi reprezentatywne badania na ogóle populacji i w społecznościach szkolnych dot. skali ubóstwa menstruacyjnego oraz doświadczeń menstruacyjnych osób uczących się. Program zakończy się latem 2025 roku ewaluacją oraz przygotowaniem rekomendacji na dalsze działania w skali państwowej. W ramach programu dotację otrzymało również Kulczyk Foundation.

“Pilotaż, tak jak realizowany przez nas od lat program, jest realnym wsparciem dla osób uczących się w polskich szkołach, zwłaszcza w obliczu ostatni danych mówiących o 7,6%, czyli 522 tys. dzieci żyjących w skrajnej biedzie. Mamy nadzieję, że działania pilotażowe doprowadzą nie tylko do wdrożenia tego typu rozwiązań we wszystkich polskich szkołach już od przyszłego roku, ale także zwiększą świadomość ubóstwa i roli, którą placówki edukacyjne mogą pełnić we wspieraniu dzieci i młodzieży.” - mówiła Paula Wasiluk, prezeska Fundacji Akcja Menstruacja. - “Bardzo cieszymy się z inicjatywy i decyzji MEN. Teraz pozostało nam dopiąć formalności i jak najszybciej ruszyć z działaniami w ramach pilotażu.”

Fundacja Akcja Menstruacja ma nadzieję rozpocząć działania pilotażowe jeszcze w listopadzie br. Wkrótce rozpocznie się rekrutacja nowych szkół wspieranych w ramach programu, dlatego warto uważnie obserwować stronę internetową oraz media społecznościowe Fundacji, zwłaszcza profile na Facebooku i Instagramie.