Publicystyka - ngo.pl

Przyśpieszenie zielonej transformacji to konieczność. Europejski Zielony Ład to gwarancja pokoju i skutecznych działań na rzecz walki ze skutkami kryzysu klimatycznego. Sprawiedliwa, zielona transformacja musi być transformacją kompleksową - obejmować sektor energetyki, produkcji żywności i transportu. Hasło #NooneLeftBehind oznacza transformację uwzględniającą wszystkie aspekty: klimat i środowisko, bioróżnorodność, kwestie życia i zdrowia osób mieszkających w pobliżu ferm przemysłowych, kwestie etyczne - animal based system musi przejść do historii, dając przestrzeń na przechodzenie na zrównoważone, dostępne i zdrowe diety roślinne. 

Kryzys klimatyczny stał się naszą rzeczywistością. Uzależnienie od paliw kopalnych powoduje, że kraje UE płacą Rosji za surowce, jednocześnie wprowadzając sankcje, które mają zatrzymać wojnę. Gasimy pożary benzyną. System żywności, jest najrzadziej dyskutowanym systemem i elementem układanki, która buduje dzisiaj mapę kosztów środowiskowych, mapę kosztów spadku bioróżnorodności, zanieczyszczenia powietrza, gleby, wody, migracji klimatycznych, chorób cywilizacyjnych, kosztów do osób pracujących w produkcji żywności zwierzęcej, kosztów w postaci pandemii, spadku cen nieruchomości na terenach, gdzie powstają fermy przemysłowe. Talerz nie jest już prywatną sprawą, a denialiści i denialistki używają argumentu wyboru i prywatności talerza, żeby odwrócić uwagę od faktu, że prawo do kotleta schabowego ze świni oznacza łamanie praw pracowniczych, praw zwierząt, praw człowieka, odszkodowania płacone ze środków publicznych, koszty dla środowiska naturalnego. Oczywiście kompleksowość kosztów i ceny jaką płacimy za Animal Based Food System trudno jest zauważyć. Reklamy przekonują osoby konsumenckie, że trawa istnieje i jest najzieleńsza tam, gdzie hodujemy i zabijamy szczęśliwe zwierzęta.

Po wybuchu wojny w Ukrainie najbardziej atakowana strategia wdrażająca Europejski Zielony Ład - strategia Od pola do stołu została natychmiast obiektem kolejnych ataków lobby zwierzęcego, konserwatywnych polityków i decydentek. Kilka dni temu Komisja Europejska przyznała wsparcie dla hiszpańskich producentów mleka - 170 milionów euro ze środków publicznych. Oczywiście wsparcie trafi jedynie do producentów mleka krowiego, owczego, koziego. Producenci z rozwijającej się branży zamienników roślinnych nie mogą liczyć na publiczne środki, które stanowią pomoc w sytuacji rosnących kosztów surowców i energii.

Food security oparte na produkcji zwierzęcej to miliardy euro inwestowane ze środków publicznych w chwiejący się sektor nabiału, mięsa i jaj. Chwiejący się, bo coraz bardziej nieefektywny. Ponad 70 % zbóż, które mogłoby trafić do ludzi, trafia jako pasze do zwierząt tzw. hodowlanych. Ptasia grypa czy ASF to kolejne środki państwa w ramach odszkodowań. Fermy przemysłowe generują masę niepoliczonych i niewykazywanych kosztów dla środowiska, zdrowia ludzi, miejscowości, gdzie nie powstaną agroturystyki, spadają ceny nieruchomości i samych zwierząt pozaludzkich.

Czy w takiej sytuacji, mając wszelki dane na stole, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans nie powinien przyśpieszyć zielonej zmiany i wzmacniać roślinnych ambicji strategii Od pola do stołu?  W trakcie spotkania w Brukseli Wiceprzewodniczący wskazywał na rolę państw członkowskich jako hamulcowych transformacji systemu żywności. Jednocześnie jednak UE nie prowadzi szerokozakrojonej debaty na temat zasobochłonności produkcji zwierzęcej, nieefektywności systemu opartego na produkcji paszy dla zwierząt tzw. hodowlanych, który życie jest jednym wielkim tuczeniem i szpikowaniem lekami a następnie w postaci skrzydełka, jajka, karkówki, kiełbasy, kotleta czy sera - trafieniem na prywatne talerze subsydiowane z publicznych środków, generujące koszty dla opieki zdrowotnej, działań na rzecz ochrony środowiska, naprawiania szkód związanych z funkcjonowaniem fabryk mięsa, nabiału i jaj.

Organizacje społeczeństwa obywatelskiego i środowisko naukowe powtarzają:

a) bioróżnorodność

b) antybiotykooporność

c) choroby cywilizacyjne

d) prawa pracownicze

e) środowisko naturalne

f) deforestacja

g) prawa zwierząt!

Jednak władze UE i państwa członkowskie nadal wierzą, że uda się przeprowadzić transformację zostawiając w tyle reformę systemu żywności.

"Szanowni sygnatariusze i sygnatariuszki  listu otwartego w sprawie przyspieszenia zielonej transformacji,

Dziękuję za wiadomość skierowaną do wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermansa. Wiceprzewodniczący poprosił mnie o udzielenie odpowiedzi w jego imieniu.

W swoim liście otwartym wzywają Państwo do prowadzenia bardziej ambitnej polityki klimatycznej oraz do podjęcia działań w celu przyspieszenia i wdrożenia środków, które pozwolą ograniczyć emisje nie o 55%, lecz o 65% do 2030 r.

Wraz z wejściem w życie europejskiego prawa klimatycznego nowy, znacznie ambitniejszy cel klimatyczny UE na rok 2030, polegający na ograniczeniu krajowych emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomem z 1990 r., stał się obowiązkiem prawnym.

Aby zrealizować zwiększone ambicje na 2030 r. i wdrożyć Europejski Zielony Ład, Komisja przyjęła 14 lipca 2021 r. pakiet wniosków legislacyjnych Fit for 55. Ten pakiet będzie wymagał zmian transformacyjnych w całej gospodarce i społeczeństwie UE, połączonych z zaangażowaniem w sprawiedliwą społecznie transformację, która nie pozostawi nikogo w tyle. Pakiet opiera się na kompleksowym zestawie ocen skutków, które - wraz z planem dotyczącym celu w zakresie klimatu na 2030 r. - pokazują, że przy odpowiednim połączeniu polityk nowy cel jest ambitny, jednak możliwy do osiągnięcia.

IPCC podkreśla, że UE musi szybko wprowadzić Europejski Zielony Ład, aby zrealizować wzmocniony cel klimatyczny UE na 2030 r. oraz sprawić, by do 2050 r. Europa stała się odporna na zmiany klimatu i neutralna pod względem klimatycznym.

W obliczu agresji Rosji na Ukrainę, wdrożenie Europejskiego Zielonego Ładu stało się jeszcze pilniejsze. W tym kontekście Komisja przedstawiła zarys planu o nazwie REPowerEU, którego celem jest uniezależnienie Europy od rosyjskich paliw kopalnych na długo przed rokiem 2030, zaczynając od gazu. Nowa rzeczywistość geopolityczna, oraz na rynku energii wymaga od UE radykalnego przyspieszenia transformacji w kierunku czystej energii i zwiększenia niezależności energetycznej. Przyspieszenie transformacji ekologicznej zmniejszy emisje, zmniejszy zależność od importowanych paliw kopalnych i ochroni przed wzrostem cen.

Komisja podziela pogląd, że należy przyspieszyć transformację ekologiczną, ale najlepszym sposobem na osiągnięcie tego przyspieszenia nie jest cel 65%, ale szybkie wdrożenie wzmocnionego celu na 2030 rok, określonego w europejskim prawie klimatycznym, oraz szybkie wdrożenie europejskiego Zielonego Ładu i planu REPowerEU.

Wnioski legislacyjne w ramach pakietu Fit for 55, niezbędne do osiągnięcia wzmocnionego celu na rok 2030, jakim jest redukcja emisji netto o co najmniej 55%, są obecnie analizowane przez Parlament Europejski i Radę (UE). Komisja będzie w pełni odgrywać swoją rolę w ułatwianiu negocjacji i pomagać w szybkim osiągnięciu porozumienia w sprawie tych ważnych aktów prawnych, które pozwolą zrealizować nowy cel klimatyczny.

 Jestem pewien, że mogę liczyć na Państwa dalszy konstruktywny wkład w tę debatę."