FOR: Rachunek od państwa – czy wiesz, na co rząd wydaje Twoje pieniądze?
W 2021 roku wydatki publiczne w przeliczeniu na jednego mieszkańca po raz pierwszy przekroczyły kwotę 30 tys. zł, a w przeliczeniu na jednego pracującego wyniosły 69 583 zł. Łączne wydatki publiczne na mieszkańca były w 2021 roku o 1300 zł wyższe od dochodów. Z powodu nakręcanej przez polityków spirali populizmu wiele wydatków w tym i przyszłym roku wzrośnie – ostrzega FOR.
– Celem naszego „Rachunku od państwa” jest przedstawienie czytelnej dla obywatela struktury wydatków publicznych. Ludzie często nie zdają sobie sprawy, na co państwo wydaje najwięcej, a największą kategorią wydatków publicznych były, jak co roku, emerytury i renty – komentuje Sławomir Dudek, główny ekonomista FOR.
Dlatego Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR) po raz jedenasty przygotowało „Rachunek od państwa”, który w prosty sposób pokazuje wydatki polskiego państwa w podziale na blisko 30 kategorii (m.in. ochrona zdrowia, edukacja i nauka, pomoc społeczna, infrastruktura czy wojsko) i w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
– Brak znajomości struktury wydatków przez Polaków pozwala populistom żerować na ich niewiedzy i składać katastrofalne w skutkach obietnice wyborcze, np. obniżenie wieku emerytalnego albo finansowanie wielkich programów socjalnych cięciami w administracji – mówi Marcin Zieliński, ekonomista FOR.
Największą kategorią wydatków publicznych były, jak co roku, emerytury i renty. Przeciętny mieszkaniec Polski wydał na nie, wliczając „trzynastki” i „czternastki”, 8938 zł. To o wiele więcej niż na liczone łącznie dwie kolejne kategorie wydatków – ochronę zdrowia (3851 zł) oraz edukację i naukę (3731 zł).
W 2021 roku „Rachunek od państwa” wyniósł 30 736 zł na mieszkańca Polski i był o 982 zł wyższy niż rok wcześniej. Łączne wydatki publiczne na mieszkańca były w 2021 roku o 1300 zł wyższe od dochodów. W rezultacie dług publiczny na mieszkańca wzrósł do 37 405 zł (z czego 6946 zł poza konstytucyjną definicją długu i poza kontrolą parlamentu) i był o 2138 zł wyższy niż w 2020 roku. Z powodu nakręcanej przez polityków spirali populizmu wiele wydatków w tym i przyszłym roku wzrośnie. Dodatkowo wzrosną też odsetki od długu publicznego: według „Wieloletniego planu finansowego państwa na lata 2022–2025” odsetki na mieszkańca w tym roku wyniosą 1258 zł, a w roku przyszłym aż 1705 zł.
Dodatkowo w latach 2015–2021 wydatki socjalne w ujęciu realnym wzrosły w Polsce o prawie 43% – był to piąty najwyższy wynik w UE (przy średniej na poziomie 22,3%). Wydatki socjalne rosły szybciej niż gospodarka – w stosunku do PKB zwiększyły się o 1,7 p.p.
Zachęcamy do zapoznania się z Rachunkiem oraz najnowszą publikacją FOR „Rachunek od państwa za 2021 rok” autorstwa ekonomistów FOR: dra Sławomira Dudka i Marcina Zielińskiego.
Pełna treść publikacji jest dostępna na stronie FOR.
