GUTSZE: Zmiany w FIO nieco wyhamowują. To dobra wiadomość, choć trzeba się przyglądać szczegółom. I być gotowym na drastyczne zmiany w roku 2019.
Karol Gutsze
To dobre wieści. Scenariusz, który był omawiany na posiedzeniu Komitetu Sterująco-Monitorującego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, które odbyło się 7 grudnia 2017 roku, jest znacznie bliższy oczekiwaniom organizacji niż ten zapowiadany wcześniej, a więc przewidujący ogłoszenie konkursu na 2018 rok najwcześniej w czerwcu. Prezentowany teraz harmonogram zakłada uruchomienie programu już w pod koniec pierwszego kwartału 2018 roku, a rozstrzygnięcie konkursu w maju.
To oczywiście haromonogram wstępny, ale też dość realistyczny i pozwalający na wykorzystanie w pełni środków przeznaczonych na przyszły rok, a także na zachowanie ciągłości programu – poprzez wprowadzanie stopniowych zmian.
Drastyczne zmiany planowane są w roku 2019.
Rewolucja na raty
W związku z brakiem czasu na dokonanie zmian wymagających ingerencji w treści programu (przyjmowanego Uchwałą Rady Ministrów), w roku 2018 wprowadzone byłyby jedynie zmiany w Regulaminie. A ten i tak podlegał poprawkom w każdej edycji FIO. Pozostaną więc cele i priorytety, a zmiany zajdą na poziomie procedur, kryteriów oceny i sprawozdawczości.
Wszelkie zmiany zmierzające do uproszczenia procedur zostały generalnie uznane przez Komitet za pozytywne, choć dyskusja o niektórych szczegółach już teraz pokazała, że ewentualne korzyści bądź zagrożenia pojawią się właśnie na poziomie technicznych rozwiązań. Nie oznacza to oczywiście odwołania zapowiadanej rewolucji, a jedynie przesunięcie jej na rok 2019.
Granting i regranting!
Zachowanie programu oznacza, że w 2018 roku będą zachowane wszystkie priorytety FIO, a więc także regranting. To bardzo dobra wiadomość dla wszystkich niewielkich organizacji i grup nieformalnych, które z tej formy wsparcia będą mogły skorzystać.
Szczegóły będą znane dopiero wtedy, gdy powstanie projekt regulaminu, będzie też możliwość odniesienia się do tego projektu – planowane jest zarówno zaangażowanie Komitetu Sterująco-Monitorującego, Rady Działalności Pożytku Publicznego, grup eksperckich, jak i organizacji uczestniczących w konsultacjach społecznych projektu.
Zgodnie z celami NIW?
Najważniejszym kryterium oceny projektów ma być zgodność z celami programu. 30 zaplanowanych punktów za to jedno kryterium spowodowało burzliwą dyskusję, z której wynikał prosty wniosek, że kryterium to będzie musiało być bardzo precyzyjnie opisane w regulaminie – w taki sposób, by piszący wniosek wiedzieli, na jaką liczbę punktów mogą liczyć, a eksperci oceniający mogli bez nadmiernych wątpliwości przyznać właściwą liczbę punktów. W 2018 roku nie będzie szczegółowego podręcznika ułatwiającego wypełnienie wniosku, bo brakuje na to czasu.
Dyskusję wzbudziły też kryteria strategiczne (znane już z poprzednich edycji FIO). Oprócz preferencji dla organizacji o niewielkim budżecie, z siedzibą poza wielkimi miastami, zaproponowane zostały też kryteria zgodności z zadaniami NIW – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Dwadzieścia punktów, przyznawanych na zero-jedynkowej zasadzie: „spełnia/nie spełnia”, oznaczają w praktyce, że projekty niespełniające tego kryterium strategicznego mają bardzo niewielkie (prawie żadne) szanse na dofinansowanie. Głosy w tej kwestii były podzielone. Jedni przypominali o horyzontalnym celu FIO, którym jest pobudzenie oddolnych inicjatyw i umożliwienie niemożliwych do sfinansowania z innych źródeł działań (oczywiście ze sfery pożytku publicznego). Drudzy zwracali uwagę na fakt, iż każdy rządowy program (jakim FIO jest i było od samego początku) jest jednym z narzędzi realizacji polityki państwa. Jest to na pewno także temat do poruszenia w konsultacjach społecznych.
Nowi eksperci, nowy Komitet
Jednym z elementów obecnej zmiany będzie skompletowanie nowego zespołu ekspertów oceniających wnioski. Kilka głosów sugerowało, by zmiana ta nastąpiła dopiero w roku 2019 lub żeby zrezygnować z niej całkiem – ogłaszając jedynie nabór uzupełniający. Nie wydaje się jednak prawdopodobne, by uwagi te zostały uwzględnione. Spodziewać się raczej możemy nowego naboru, w którym dotychczasowi eksperci także będą mogli wziąć udział. Na nowo powołany będzie także Komitet Sterująco-Monitorujący – do tego czasu działać będzie obecny (który spotkał się w tej kadencji dotąd dwa razy).
Posiedzenie przebiegło w spokojnej, konstruktywnej atmosferze, na co wpłynęły przede wszystkim chwilowa rezygnacja (na razie tylko prawdopodobna) z drastycznych zmian w najbliższej edycji FIO oraz konstruktywne, realistyczne propozycje najbliższych posunięć. Zaproponowany wstępnie harmonogram, przewidujący początek realizacji projektów w FIO 2018 na maj, daje szansę na prawidłowe wykorzystanie środków na przyszły rok i na zapobieżenie całorocznej „dziurze” w programie.
Oczywiście, diabeł tkwi w szczegółach, dlatego też dopiero po poznaniu wstępnego projektu regulaminu, w którym doprecyzowane zostaną kryteria oceny (co na dziś wydaje się być największym wyzwaniem), można będzie ocenić, na ile gwarantuje on bezstronną i obiektywną ocenę oraz ułatwia prawidłowe napisanie wniosku. „Poznacie ich po ich owocach” – z oceną rzeczywistych zmian warto się jeszcze wstrzymać.
MASZ ZDANIE? CZEKAMY NA WASZE GŁOSY (MAKS. 4500 ZNAKÓW) PLUS ZDJĘCIE NA ADRES: REDAKCJA@PORTAL.NGO.PL
Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwis opinie.ngo.pl.
Nie odwołano zapowiadanej rewolucji, a jedynie przesunięto ją na rok 2019.
