Celem każdego Europejskiego Roku, którego inicjatorami są Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej, jest podnoszenie świadomości obywateli Unii na temat poszczególnych problemów, z jakimi zmaga się dziś świat. Dziesięć lat temu przywódcy państw Unii Europejskiej zobowiązali się podjąć do 2010 r. zdecydowane działania na rzecz zmniejszenia rozmiarów biedy w Unii. Jak sytuacja wygląda dziś, w 2010 r., który został mianowany Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym?
(fot. Jan Mencwel)
Wielu obywateli Unii żyje dziś w ubóstwie i ma ograniczony dostęp do tak podstawowych usług, jak np. opieka zdrowotna. A wydawać by się mogło, że zjawisko to nie dotyczy Unii Europejskiej – jednego z najbogatszych i najbardziej rozwiniętych rejonów świata. Ale przecież państwa członkowskie są na różnym poziomie rozwoju, a problemy, z jakimi się borykają, są bardzo zróżnicowane. Na tę sytuację nałożył się ostatnio ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, którego negatywnych skutków doświadczą w ciągu najbliższych kilku lat wszystkie społeczeństwa UE. Poziom bezrobocia wzrasta, tym samym rośnie liczba osób zagrożonym ubóstwem.
Organizowane w ramach obchodów Roku kampanie, projekty i wydarzenia pod hasłem „NIE dla ubóstwa” mają na celu zwrócenie uwagi na problem ubóstwa, który dotyka co szóstego obywatela UE. Decyzja o ogłoszeniu 2010 r. Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym zapadła przed nadejściem załamania gospodarczego, ale w jego kontekście Rok nabiera szczególnego znaczenia jako istotny element podnoszenia świadomości społecznej na temat zjawiska biedy i związanego z nią wykluczenia społecznego.
Ile biedy w bogatej Unii
Oczekiwania społeczne
Średnio 89% respondentów uważa, że rząd ich kraju powinien podjąć pilne działania w celu walki z ubóstwem. Jeśli chodzi o samą Unię Europejską, to prawie trzy czwarte badanych uważa, że ma ona do odegrania znaczącą rolę w walce z ubóstwem.
Cele Europejskiego Roku 2010
Podejmowane działania koncentrują się wokół czterech ogólnych celów i założeń:
- uznanie prawa osób żyjących w ubóstwie do pełnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
- wspólna odpowiedzialność oraz zaangażowanie i udział całego społeczeństwa w walce z ubóstwem;
- promowanie spójności i podkreślanie korzyści dla wszystkich członków społeczeństwa, jakie płyną z eliminacji biedy oraz z integracji społecznej;
- polityczne zaangażowanie i konkretne kroki przyczyniające się do eliminacji ubóstwa i wykluczenia społecznego, podejmowane na wszystkich szczeblach władzy.
Co i gdzie będzie się działo
Działania będą w dużej mierze zdecentralizowane: większość imprez odbędzie się na poziomie lokalnym i regionalnym w 29 krajach, które zaangażowały się w obchody Roku (27 państw UE oraz Norwegia i Islandia) i opracowały na podstawie wytycznych Komisji własne programy. W każdym z tych krajów odbędą się również tygodnie europejskie i krajowe poświęcone walce z ubóstwem oraz imprezy kulturalne i sportowe. Na poziomie UE zorganizowane zostaną konferencje oraz przeprowadzone kampanie informacyjne, jak również impreza artystyczna i konkurs dla dziennikarzy.
Budżet Roku i finansowanie
Na obchody Roku Komisja przeznaczyła 17 mln euro. Pieniądze te zostaną wydane na kampanie podnoszące świadomość społeczną na szczeblu unijnym i krajowym oraz na setki projektów w całej Unii związanych z zagadnieniami priorytetowymi w kwestii biedy w poszczególnych krajach.
Granty na prowadzenie projektów zostały rozdysponowane w 2009 r. na poziomie krajowym przez krajowych koordynatorów Roku. Projekty, które uzyskały dofinansowanie, będą realizowane do końca 2010 r.
Współpraca z trzecim sektorem
Europejski Rok organizowany jest we współpracy z szeroką gamą partnerów, począwszy od szczebla lokalnego po europejski. Oprócz instytucji unijnych oraz organizacji międzynarodowych, w działania angażują są oczywiście organizacje obywatelskie, a także media.
Oficjalnie partneruje obchodom Roku 31 europejskich organizacji i sieci pozarządowych, w tym między innymi Europejska Sieć Przeciwdziałania Ubóstwu (European Anti-Poverty Network, EAPN) i Europejska Federacja Krajowych Organizacji Pracujących z Bezdomnymi (European Federation of National Organisations Working with the Homeless, FEANTSA).
Głosy NGO-sów
Równolegle do kampanii prowadzonej przez Komisję, rozpędu nabiera inicjatywa ponad 40 sieci organizacji pozarządowych działających na szczeblu europejskim pod hasłem „End Poverty. 2010 Building a Europe for all” (Skończyć z ubóstwem. 2010 Budowanie Europy dla wszystkich). Kampania skierowana jest zarówno do unijnych i krajowych urzędów administracji publicznej oraz partnerów społecznych, jak i do ogółu społeczeństwa.
Koalicja koordynowana przez wspomnianą wcześniej Europejską Sieć Przeciwdziałania Ubóstwu stworzona została po to, by zapewnić organizacjom socjalnym możliwość aktywnego uczestniczenia w wydarzeniach Europejskiego Roku, ale przede wszystkim, by orędować na rzecz podjęcia zdecydowanych działań politycznych dążących do wyeliminowania zjawiska biedy i wykluczenia społecznego w Europie.
Organizacje, które przyłączyły się do koalicji zorganizowały także własne całoroczne akcje, np. Caritas Europa prowadzi kampanię „Zero Poverty” („Zero ubóstwa”), której kluczowym aspektem jest Petycja Przeciwko Ubóstwu (Petition Against Poverty) wzywająca rządy europejskie do podjęcia czterech możliwych do zrealizowania kroków w celu zwalczenia biedy. Natomiast Europejska Federacja Diakonii Eurodiaconia zaplanowała specjalną edycję swojej dorocznej nagrody i przygotowała pakiet informacyjny dla zainteresowanych tematyką Roku organizacji zawierający pomysły na konkretne działania („How to engage? A 2010 toolkit”).
Przyłącz się
Wiele jest możliwości przyłączenia się do inicjatyw organizowanych w ramach Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym i promowania jego priorytetów. Komisja Europejska, która czuwa nad przebiegiem Roku, przekonuje, że wydarzenia podejmowane w jego ramach to dla organizacji i innych partnerów społecznych okazja do opracowania własnych kampanii i projektów.
Każdy z krajów organizuje swój tydzień tematyczny. W Polsce odbędzie się on w dniach 17 – 23 maja. Bieżące informacje dotyczące polskich i europejskich działań związanych z Europejskim Rokiem można znaleźć na stronie Polskiego Komitetu Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu EAPN: www.eapn.org.pl.
Więcej informacji o koalicji sieci NGO-sów znajduje się na stronie: www.endpoverty.eu. Treść postulatów w języku polskim można przeczytać na stronie ruchu ATD Czwarty Świat Polska: www.atd.org.pl. Petycję Caritas Europa można podpisać na stronie: www.zeropoverty.org. Działania Eurodiaconii związane z Europejskim Rokiem opisane zostały na stronie: www.eurodiaconia.org.
Chcesz (sam/sama lub jako organizacja) wziąć aktywny udział w walce z ubóstwem i wykluczeniem społecznym i zaangażować się w kampanię?
- Wesprzyj założenia Europejskiego Roku 2010 na swojej stronie internetowej, umieszczając na niej bannery, odnośniki i publikując artykuły;
- Podpisz deklarację Roku dotyczącą walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (wkrótce będzie dostępna na stronie Roku);
- Poprzyj i promuj postulaty koalicji sieci NGO-sów oraz kampanie jej członków;
- Przyłącz się do akcji organizowanych przez unijne organizacje społeczne;
- Weź udział w projektach i imprezach organizowanych w ramach Roku przez polskie organizacje.
- Zorganizuj własne akcje promujące założenia i cele Roku.
Na zdjęciu: W Polsce jednym z priorytetów Europejskiego Roku jest przeciwdziałanie ubóstwu dzieci i międzypokoleniowemu przekazywaniu biedy (fot. Jan Mencwel - inne zdjęcia możesz obejrzeć na mediateka.ngo.pl).
Źródło: inf. własna
