Sektor ekonomii społecznej w województwie pomorskim prężnie się rozwija, w czym kluczową rolę odgrywają m. in. spółdzielnie socjalne, warsztaty terapii zajęciowej, centra i kluby integracji społecznej. Ich funkcjonowanie pozwala sprawnie łączyć cele biznesowe ze społecznymi.
Ekonomia społeczna jako szansa
Trudności z podjęciem zatrudnienia na otwartym rynku pracy, zagrożenie wykluczeniem społecznym czy kryzysem bezdomności mogą dotknąć każdego z nas.
Właśnie z myślą o osobach znajdujących się w takich lub innych wymagających wsparcia sytuacjach, rozwija się sektor ekonomii społecznej, czyli forma działalności łącząca cele gospodarcze z misją społeczną. Do podmiotów ekonomii społecznej należą: organizacje pożytku publicznego, spółdzielnie socjalne, spółdzielnie pracy czy produkcji rolnej, przedsiębiorstwa społeczne, ale też warsztaty terapii zajęciowych, centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej, zakłady aktywności zawodowej oraz koła gospodyń wiejskich. Ekonomia społeczna buduje spójność społeczną, wzmacnia lokalne więzi i tworzy miejsca pracy oraz aktywizuje tam, gdzie nie dociera rynek komercyjny.
Dynamiczny rozwój sektora
Ekonomia społeczna na Pomorzu znajduje się w dobrej kondycji, co widoczne jest w statystykach. Według danych zawartych w Monitoringu PES (czerwiec 2025) w całym regionie działają między innymi:
77 przedsiębiorstwa społeczne, w tym np. organizacje pozarządowe prowadzące działalność czy spółdzielnie socjalne. Celami ich funkcjonowania są reintegracja oraz regularna działalność gospodarcza.
2 Zakłady Aktywności Zawodowej (ZAZ), które prowadzą rehabilitację zawodową i społeczną osób z niepełnosprawnościami.
50 Warsztatów Terapii Zajęciowej (WTZ), czyli placówek wspierających rozwój kompetencji i aktywności życiowej, w tym zawodowej.
22 Centra Integracji Społecznej (CIS) oraz 14 Klubów Integracji Społecznej (KIS), któredziałają w oparciu o ustawę o zatrudnieniu socjalnym, aktywizują społecznie i zawodowo, podnosząc kwalifikacje, szkoląc i zapewniając wsparcie finansowe.
698 Kół Gospodyń Wiejskich (KGW) aktywizujących społeczności wiejskie, rozwijających lokalną kulturę i przedsiębiorczość.
– Ekonomia społeczna to obszar, który odgrywa coraz większą rolę w kształtowaniu lokalnych społeczności i rozwoju regionalnego Pomorza. Nasz monitoring jednostek ekonomii społecznej pokazuje, że na terenie województwa pomorskiego płynnie wzrasta liczba podmiotów ekonomii społecznej, które tworzą miejsca pracy i angażują się w działania na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Ważnym trendem jest wzrost liczby przedsiębiorstw społecznych, które łączą cel ekonomiczny z misją społeczną, co wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców Pomorza. Wśród przedsiębiorstw społecznych dominują głównie spółdzielnie socjalne oraz organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą.
Prowadzony przez ROPS monitoring pozwala nam na bieżąco analizować potrzeby i wyzwania, z którymi mierzą się podmioty ekonomii społecznej. Dzięki temu możemy skuteczniej planować wsparcie, między innymi inicjować programy szkoleniowe oraz promować dobre praktyki. Warto podkreślić, że ekonomia społeczna na Pomorzu to nie tylko miejsca pracy, ale przede wszystkim budowanie kapitału społecznego, włączanie społeczności lokalnych i rozwijanie solidarności – mówi Katarzyna Weremko, Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Katarzyna Weremko, Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego
Ambitne plany na przyszłość
Jednym z celów, jakie władze województwa stawiają przed sektorem jest tworzenie nowych miejsc pracy, co zaowocuje aktywizacją zawodową. Realnym celem do 2029 r. jest utworzenie w przedsiębiorstwach społecznych 580 nowych miejsc pracy dla osób wykluczonych. Realizacja tego zadania należy do podmiotów prowadzących projekty OWES, tj. Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej, które powołują grupy inicjatywne i sukcesywnie pracują w ramach konkretnych zadań prowadzących do zwiększania wskaźników ekonomii społecznej.
Obecnie w regionie działa pięć OWES-ów. Ważnym elementem systemu wsparcia Ekonomii Społecznej na Pomorzu jest Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, którego rolą jest koordynacja działań na rzecz sektora w regionie.
Jeden z filarów rozwoju regionu
Ekonomia społeczna jest istotnym elementem Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030. Dzięki niej stymuluje się rozwój i jednocześnie buduje zintegrowane, świadome, inkluzywne społeczeństwo. To narzędzie budowania kapitału społecznego, opartego na rosnącej odporności, zaangażowaniu i integracji lokalnych społeczności.
– Organizacje działające w ramach sektora ekonomii społecznej wnoszą swój unikalny wkład w doskonalenie społeczeństwa. W takim środowisku osoby wykluczone społecznie lub zawodowo znajdują swoją ważną rolę i czują się znów docenione i potrzebne. I to jest największy benefit naszych wspólnych działań – podsumowuje Katarzyna Weremko, Dyrektor ROPS.
Źródło: Pomorska Ekonomia Społeczna
