Edukacja finansowa - nowa metoda pracy z rodzinami wykluczonymi ekonomicznie
Bieda ma różne oblicza. Jedni siedzą w domu z kawą i papierosem czekając na zasiłek, inni wstydzą się prosić o pomoc i radzą sobie rezygnując czasem z elementarnych potrzeb. Czy jest jakaś recepta na biedę? Czy dziedziczenie biedy można powstrzymać?
Mieszkam w Radomiu, mam 22 lata i zarabiam 500 zł na opiece nad dziećmi. Wynajmuję pokój za 300 zł, a 200 zł zostaje mi na jedzenie. Nie narzekam, jakoś daje radę, chociaż ciuchów nie kupowałam już kilka lat, no i mięsa tez raczej nie jadam, bo mnie nie stać. Piszę, żeby zapytać jak wyjść z tej biedy? Pracy u nas nie ma, a nawet jak idę na rozmowę to nie bardzo mam w czym, bo tylko stare jakieś swetry mam (smutnyadziewczyna, kafeteria.pl).
Bieda ma różne oblicza. Jedni siedzą w domu z kawą i papierosem czekając na zasiłek, inni wstydzą się prosić o pomoc i radzą sobie rezygnując czasem z elementarnych potrzeb. Czy jest jakaś recepta na biedę? Czy dziedziczenie biedy można powstrzymać?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Ale można próbować i podejmować działania, które nie są „rybą” tylko wędką. –„Najtrudniej pracuje się z klientami, którzy doskonale znają swoje prawa i są roszczeniowi, nie chcąc dać od siebie nic w zamian. Tutaj pomogłaby tylko zmiana postawy i zapomoga warunkowa, czyli czasowa ze wskazaniem podjęcia pracy rodziny nad wyjściem z trudnej sytuacji życiowej – tłumaczy Anna R., pracownik socjalny Ośrodka Pomocy Społecznej w jednej z dzielnic Warszawy. Takich opinii wśród pracowników służb socjalnych jest wiele, na szczęście poznaliśmy też historie, w których całe rodziny angażowały się w pracę nad zmianą swojej sytuacji finansowej. – Wyszliśmy z założenia, że zaczniemy od edukacji finansowej wśród rodzin i osób, które są klientami opieki społecznej. Wierzyliśmy w to, że uświadomienie ludziom przyczyny ich biedy, nauczenie zarządzania budżetem i oszczędzania musi przynieś dobre rezultaty - mówi Krzysztof Jaszczuk, Prezes Fundacji Innowacja i Wiedza. – Najpierw jednak musieliśmy znaleźć sposób jak do nich dotrzeć. Pojawił się pomysł przeszkolenia pracowników socjalnych, asystentów rodziny i przedstawicieli organizacji pozarządowych z edukacji finansowej.
Tak powstał projekt „Zyskaj więcej! Edukacja finansowa dla osób wykluczonych ekonomicznie”, który otrzymał finansowanie z programu Obywatele dla Demokracji w ramach funduszy EOG. Przeszkolono 90 pracowników instytucji pomocowych na Mazowszu, którzy zobowiązali się jako edukatorzy finansowi do pracy ze swoimi podopiecznymi nad wyjściem z długów i umiejętnością gospodarowania swoim skromnym budżetem. To zadanie nie było proste, przede wszystkim sami edukatorzy musieli zrobić przegląd własnych finansów i przekonać się do zmiany nawyków, a także obalić mity o oszczędzaniu. Dzięki 6 dniom szkolenia, pracownicy zdeklarowali, że będą planować budżet na okres nie krótszy niż 6 miesięcy, a 93% uczestników przekonała się do oszczędzania na nieplanowane wydatki tzw. poduszka bezpieczeństwa (raport z badania uczestników szkoleń www.zw.fiiw.pl).
Rezultaty pracy środowiskowej były niespodziewane! Aż 140 rodzin podjęło współpracę z edukatorami, z tego ponad 100 zmieniło w sposób trwały swoją sytuację życiową i wprowadziła plan naprawczy własnych finansów. – Prowadziłam konsultacje i rozmowy ze wszystkimi edukatorami finansowymi, szczegółowo pytałam o efekty ich pracy. Oczywiście nie wszystkim udało się zrealizować zakładane plany, czasami sytuacja i nastawienie rodziny weryfikowało zbyt ambitne założenia – opowiada Joanna Surwiłło, trenerka edukacji finansowej w projekcie – Kiedy jednak podliczyłam twarde dane, okazało się że w rodzinach, które ledwo wiążą koniec z końcem udało się zaoszczędzić łącznie 125 000 zł przez okres ok. 8 miesięcy! To był dla mnie szok i jednocześnie ogromna satysfakcja, że ta metoda pracy z rodzinami działa!
Dzięki poświęceniu i zaangażowaniu edukatorów powstało wiele historii sukcesów, a efekty tej pracy nie tylko dotyczyły samych finansów. Rodziny widząc szanse na poprawę własnej sytuacji aktywnie poszukiwały ciągłych rozwiązań, ale też dzieliły się swoimi umiejętnościami z innymi będącymi w potrzebie (http://www.ipla.tv/2015-06-28-oddal-co-dostal/vod-6289284).
- To szczęście móc realizować takie projekty jak ten, gdzie rezultaty są widoczne „gołym okiem. Poznajesz ludzi, którzy wyszli z zadłużeń, nabrali wiary i nadziei na to, że mogą zacząć żyć inaczej, lepiej. Bez ciągłego lęku przed komornikiem albo pożyczania od sąsiadów, bo nie starcza im do końca miesiąca – dzieli się Magdalena Hojnor z Fundacji Innowacja i Wiedza – To niesamowicie budujące! Na pewno będziemy starali się realizować kolejne projekty i upowszechniać tę metodę pracy wśród instytucji pomocowych. Zresztą już mamy pierwsze zaproszenia do współpracy z placówkami, a to mówi, że jest taka potrzeba.
Fundacja Innowacja i Wiedza od ponad 2 lat zajmuje się tematem edukacji finansowej. Celem naszych projektów jest propagowanie właściwych zachowań konsumenckich, upowszechnianie idei oszczędzania oraz wspieranie działań zapobiegających wykluczeniu ekonomicznemu potencjalnie narażonych grup. Projekt „Zyskaj więcej! Edukacja finansowa dla osób wykluczonych ekonomicznie” realizowany był pilotażowo na terenie Mazowsza w okresie 09.2014-09.2015. Więcej informacji o naszych projektach: www.fiiw.pl.
Źródło: Fundacja Innowacja i Wiedza