Dziesięć edycji, 25 lat zmian. Badania kondycji organizacji pozarządowych
W 2002 roku Stowarzyszenie Klon/Jawor po raz pierwszy zapytało organizacje pozarządowe o ich kondycję. Od tego czasu minęły ponad dwie dekady i aż dziesięć edycji badania „Kondycja organizacji pozarządowych” – projektu, który stał się najważniejszym źródłem wiedzy o sektorze społecznym w Polsce.
Beata Charycka, Badania Klon/Jawor
Pionierskie początki
Pierwszą edycję badania „Kondycja organizacji pozarządowych” przeprowadziliśmy w 2002 roku we współpracy z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN. To było pierwsze w Polsce badanie organizacji o tak dużej skali i szczegółowości.
Ankieterzy z Zakładu Badań Naukowych Polskiego Towarzystwa Socjologicznego odwiedzili wtedy 910 wylosowanych fundacji i stowarzyszeń. Pytali nie tylko o liczby, ale też o codzienne doświadczenia i opinie. Zebraliśmy m.in. głosy organizacji na temat projektu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, nad którą w tamtym czasie trwały prace w Sejmie.
Od spisu do diagnozy
Zanim rozpoczęliśmy cykl badań „Kondycja”, od lat gromadziliśmy dane o aktywnych organizacjach. Już na początku lat 90. prowadziliśmy swego rodzaju „spisy powszechne” organizacji: do niemal wszystkich zarejestrowanych wysyłaliśmy formularze, które później uzupełniali ankieterzy.
W ten sposób powstały pierwsze ogólnopolskie bazy danych o organizacjach: informator KLON (dla organizacji pomocy społecznej) i JAWOR (dla wszystkich organizacji). Te doświadczenia stały się punktem wyjścia dla systematycznego badania „Kondycji organizacji pozarządowych”.
Badanie, które dojrzewa razem z organizacjami
Przez lata zmienialiśmy sposób prowadzenia badań, żeby nadążać za technologią i realiami pracy organizacji. Zrezygnowaliśmy z papierowych ankiet na rzecz kwestionariuszy online, które organizacje wypełniają samodzielnie.
Nie zmienił się natomiast cel:
chcemy dostarczać rzetelnych danych, które pomagają rozwijać polski sektor społeczny.
Badanie prowadzimy co 2–3 lata, na losowo dobranej próbie organizacji z całej Polski. W ostatnich latach nasze raporty wzbogaciłyśmy o komentarze ekspertów i ekspertek ze środowiska pozarządowego i akademickiego. Te głosy pomagają lepiej zrozumieć dane i umieścić je w szerszym kontekście.
Dziesiąta edycja: „Kondycja organizacji pozarządowych 2024”
W 2024 roku przeprowadziłyśmy jubileuszową, dziesiątą edycję badania. Objęła ona 1012 stowarzyszeń i fundacji z całej Polski – małych i dużych, miejskich i wiejskich. Jak w każdej edycji, przyglądamy się kluczowym obszarom funkcjonowania organizacji: od ludzi, przez finanse, po współpracę z partnerami oraz codzienne wyzwania organizacji.
W każdej edycji staramy się też uchwycić to, czym w danym momencie żyje sektor. Tym razem skupiłyśmy się na długofalowych skutkach pandemii COVID-19 i wojny w Ukrainie – wydarzeniach, które trwale zmieniły sposób działania wielu organizacji społecznych.
Dlaczego warto czytać „Kondycję”?
Raporty „Kondycja organizacji pozarządowych” tworzymy z myślą o wszystkich, którzy chcą lepiej rozumieć sektor społeczny w Polsce. To nie tylko narzędzie dla decydentów i urzędników – to również źródło wiedzy dla samych organizacji, które chcą zobaczyć siebie na tle innych, poszukać inspiracji i lepiej planować swoją przyszłość. To także sygnał dla społeczeństwa: sektor pozarządowy w Polsce ma swoją historię, potencjał i realny wpływ na rzeczywistość.
Po 25 latach badań i rozmów z tysiącami organizacji możemy powiedzieć, że „Kondycja” to nie tylko cykliczna diagnoza. To wspólna opowieść o zmianie – o tym, jak rozwija się sektor, jak reaguje na kryzysy i jak buduje swoją przyszłość.
Źródło: informacja własna ngo.pl
