Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Dzień Wolontariusza. Jest ich mniej, ale pracują więcej
Marta Gumkowska, Stowarzyszenie Klon/Jawor
5 grudnia od 1986 roku obchodzony jest jako Międzynarodowy Dzień Wolontariusza. Z najnowszych badań wynika, że wolontariuszy w Polsce ubywa, ale ci, którzy decydują się na bezinteresowną pomoc – poświęcają na to więcej czasu. Wszystkim wolontariuszom składamy najlepsze życzenia!
W ostatnim roku tylko ok. 4,27 mln dorosłych Polaków (czyli 14,2%)
poświęciło swój czas na bezpłatną pracę dla innych (w 2006 roku
było to prawie 22%).
Czy oznacza to, że Polacy są coraz mniej aktywni? Czy nasze społeczeństwo obywatelskie, zamiast się rozwijać, jest coraz słabsze? Odpowiadając na te pytania należy zachować ostrożność. Jest prawdą, że najnowsze wyniki badań wolontariatu wpisują się w niepokojące tendencje odnotowywane w badaniach organizacji pozarządowych - problem braku osób gotowych bezinteresownie angażować się w działania odczuwa co druga organizacja.
Warto też pamiętać, że wolontariat nie jest jedynie pochodną prospołecznych postaw, ale także obiektywnych uwarunkowań gospodarczo-strukturalnych wyznaczających zachowania i strategie życiowe ludzi. Do takich uwarunkowań, potencjalnie związanych z ostatnimi trendami w rozwoju wolontariatu w Polsce, należą np. poprawiająca się sytuacja na rynku pracy czy intensywne procesy migracyjne. Może mieć to szczególne znaczenie w przypadku osób młodych (a to one najczęściej angażują się w wolontariat), którym łatwiej obecnie wejść na rynek pracy bez konieczności „zdobywania doświadczenia” w ramach wolontariatu.
Odnotowany w badaniach z 2007 roku spadek poziomu wolontariatu może też, paradoksalnie, świadczyć o pewnym ugruntowaniu wiedzy Polaków na temat wolontariatu. W poprzednich latach zdarzało się, że przekazanie pieniędzy SMS-em lub oddanie starych ubrań do PCK traktowane było przez badanych jak wolontariat. W 2007 roku tego typu odpowiedzi, świadczących o słabym rozumieniu istoty wolontariatu, było znacznie mniej.
Ilość przechodzi w jakość
Wyniki badania z 2007 roku świadczą jednak także o pewnych zmianach na lepsze. W roku 2007 wolontariusze poświęcali na pracę społeczną nieznacznie więcej czasu niż w roku poprzednim. Ponad 5 godzin rocznie pracowało społecznie 80% wolontariuszy (a więc ok. 8% Polaków, podczas gdy w 2006 więcej niż 5 godzin pracy na rzecz organizacji zadeklarowało tylko 6,4% badanych). Co drugi wolontariusz w tej grupie (40%) poświęcił na pomoc organizacjom więcej niż 15 godzin rocznie, zaś co czwarty (20%) ponad 50 godzin.
Komu pomagają?
Porównanie wyników badań z dwóch ostatnich lat pokazuje również, że w 2007 roku wolontariusze częściej niż w 2006 działali na rzecz więcej niż jednej organizacji. Zadeklarowało to 40% wolontariuszy (niemal 6% Polaków), podczas gry w 2006 roku dwie lub więcej organizacji wsparło tylko 13% wolontariuszy (ok. 3% Polaków).
Wolontariusze najczęściej wspierają swoją pracą:
Dlaczego to robią?
Najczęstszym powodem pracy społecznej są dla wolontariuszy ich moralne, religijne i polityczne przekonania (mówi o nich 61% wolontariuszy). 35% angażuje się w wolontariat licząc na odwzajemnienie pomocy w przyszłości. 34% podjęło pracę społeczną ze względu na zainteresowania i przyjemność z jej wykonywania. Na czwarte miejsce (z siódmego) przesunął się powód pracy społecznej, który świadczy o umacnianiu się wewnętrznych motywacji wolontariuszy – 23% wolontariuszy pomaga, bo daje im to możliwość bycia z ludźmi, nawiązania kontaktów, pozwala pożytecznie wykorzystać czas.
Kim są wolontariusze?
Najwięcej wolontariuszy jest wśród osób z wyższym wykształceniem (generalnie można zaobserwować zależność – im wyższe wykształcenie, tym większa aktywność). Tak jak w poprzednich latach, w 2007 roku najczęściej w wolontariat angażowały się osoby młode, zwłaszcza te poniżej 18 roku życia (studenci i uczniowie).
Polska w tyle za Europą
Inne badania aktywności obywatelskiej potwierdzają, że w działalność społeczną angażuje się nie więcej niż 15% Polaków.
Według Diagnozy Społecznej 2007 w ostatnim roku 14,1% dorosłych Polaków włączało się w działania na rzecz społeczności lokalnej, zgodnie zaś z wynikami międzynarodowego badania European Social Survey z 2007 w działalność organizacji społecznych włączało się 13,6% dorosłych obywateli.
Badanie European Social Survey pozwala porównać Polskę z 17 innymi krajami Europy. Pod względem poziomu wolontariatu zajmujemy przedostatnie miejsce, za krajami naszego regionu takimi jak Słowacja (18% wolontariuszy) i Estonia (24% wolontariuszy), a wyprzedzając tylko Bułgarię. Procent wolontariuszy jest w naszym kraju trzy razy mniejszy niż w Hiszpanii i pięć razy mniejszy niż w Norwegii - przodującej pod tym względem w Europie.
Tak więc, niezależnie od tego, czy odnotowany w ostatnim roku spadek aktywności społecznej Polaków potraktujemy jak „poważny kryzys” czy „chwilowe wahnięcie”, to różnica w stosunku do innych krajów europejskich będzie tylko taka, czy jesteśmy na drugim czy trzecim miejscu od końca. Tak czy inaczej, mamy jeszcze sporo do nadgonienia.
Czy oznacza to, że Polacy są coraz mniej aktywni? Czy nasze społeczeństwo obywatelskie, zamiast się rozwijać, jest coraz słabsze? Odpowiadając na te pytania należy zachować ostrożność. Jest prawdą, że najnowsze wyniki badań wolontariatu wpisują się w niepokojące tendencje odnotowywane w badaniach organizacji pozarządowych - problem braku osób gotowych bezinteresownie angażować się w działania odczuwa co druga organizacja.
Warto też pamiętać, że wolontariat nie jest jedynie pochodną prospołecznych postaw, ale także obiektywnych uwarunkowań gospodarczo-strukturalnych wyznaczających zachowania i strategie życiowe ludzi. Do takich uwarunkowań, potencjalnie związanych z ostatnimi trendami w rozwoju wolontariatu w Polsce, należą np. poprawiająca się sytuacja na rynku pracy czy intensywne procesy migracyjne. Może mieć to szczególne znaczenie w przypadku osób młodych (a to one najczęściej angażują się w wolontariat), którym łatwiej obecnie wejść na rynek pracy bez konieczności „zdobywania doświadczenia” w ramach wolontariatu.
Odnotowany w badaniach z 2007 roku spadek poziomu wolontariatu może też, paradoksalnie, świadczyć o pewnym ugruntowaniu wiedzy Polaków na temat wolontariatu. W poprzednich latach zdarzało się, że przekazanie pieniędzy SMS-em lub oddanie starych ubrań do PCK traktowane było przez badanych jak wolontariat. W 2007 roku tego typu odpowiedzi, świadczących o słabym rozumieniu istoty wolontariatu, było znacznie mniej.
Ilość przechodzi w jakość
Wyniki badania z 2007 roku świadczą jednak także o pewnych zmianach na lepsze. W roku 2007 wolontariusze poświęcali na pracę społeczną nieznacznie więcej czasu niż w roku poprzednim. Ponad 5 godzin rocznie pracowało społecznie 80% wolontariuszy (a więc ok. 8% Polaków, podczas gdy w 2006 więcej niż 5 godzin pracy na rzecz organizacji zadeklarowało tylko 6,4% badanych). Co drugi wolontariusz w tej grupie (40%) poświęcił na pomoc organizacjom więcej niż 15 godzin rocznie, zaś co czwarty (20%) ponad 50 godzin.
Komu pomagają?
Porównanie wyników badań z dwóch ostatnich lat pokazuje również, że w 2007 roku wolontariusze częściej niż w 2006 działali na rzecz więcej niż jednej organizacji. Zadeklarowało to 40% wolontariuszy (niemal 6% Polaków), podczas gry w 2006 roku dwie lub więcej organizacji wsparło tylko 13% wolontariuszy (ok. 3% Polaków).
Wolontariusze najczęściej wspierają swoją pracą:
- organizacje i grupy działające w sferze edukacji i wychowania,
- organizacje i grupy pomagające najuboższym (choć odsetek wolontariuszy deklarujący wsparcie tego typu organizacjom jest mniejszy, niż w 2006 roku),
- organizacje i ruchy religijne, parafialne.
Dlaczego to robią?
Najczęstszym powodem pracy społecznej są dla wolontariuszy ich moralne, religijne i polityczne przekonania (mówi o nich 61% wolontariuszy). 35% angażuje się w wolontariat licząc na odwzajemnienie pomocy w przyszłości. 34% podjęło pracę społeczną ze względu na zainteresowania i przyjemność z jej wykonywania. Na czwarte miejsce (z siódmego) przesunął się powód pracy społecznej, który świadczy o umacnianiu się wewnętrznych motywacji wolontariuszy – 23% wolontariuszy pomaga, bo daje im to możliwość bycia z ludźmi, nawiązania kontaktów, pozwala pożytecznie wykorzystać czas.
Kim są wolontariusze?
Najwięcej wolontariuszy jest wśród osób z wyższym wykształceniem (generalnie można zaobserwować zależność – im wyższe wykształcenie, tym większa aktywność). Tak jak w poprzednich latach, w 2007 roku najczęściej w wolontariat angażowały się osoby młode, zwłaszcza te poniżej 18 roku życia (studenci i uczniowie).
Polska w tyle za Europą
Inne badania aktywności obywatelskiej potwierdzają, że w działalność społeczną angażuje się nie więcej niż 15% Polaków.
Według Diagnozy Społecznej 2007 w ostatnim roku 14,1% dorosłych Polaków włączało się w działania na rzecz społeczności lokalnej, zgodnie zaś z wynikami międzynarodowego badania European Social Survey z 2007 w działalność organizacji społecznych włączało się 13,6% dorosłych obywateli.
Badanie European Social Survey pozwala porównać Polskę z 17 innymi krajami Europy. Pod względem poziomu wolontariatu zajmujemy przedostatnie miejsce, za krajami naszego regionu takimi jak Słowacja (18% wolontariuszy) i Estonia (24% wolontariuszy), a wyprzedzając tylko Bułgarię. Procent wolontariuszy jest w naszym kraju trzy razy mniejszy niż w Hiszpanii i pięć razy mniejszy niż w Norwegii - przodującej pod tym względem w Europie.
Tak więc, niezależnie od tego, czy odnotowany w ostatnim roku spadek aktywności społecznej Polaków potraktujemy jak „poważny kryzys” czy „chwilowe wahnięcie”, to różnica w stosunku do innych krajów europejskich będzie tylko taka, czy jesteśmy na drugim czy trzecim miejscu od końca. Tak czy inaczej, mamy jeszcze sporo do nadgonienia.
Źródło: Stowarzyszenie Klon/Jawor
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
