Publicystyka - ngo.pl

Dlaczego w Fundacji Rozwoju "Dobre Życie" zajęliśmy się animacją społeczno-kulturalną? Nie jest to dziedzina trudna, ktoś by rzekł. Jednak nie rodzimy się z umiejętnościami prowadzenia spotkań, uzgadniania z ludźmi zasad komunikacji i współpracy. W szkole nie uczą nas wielu gier i ćwiczeń, które służyłyby integracji grup i rozwijaniu umiejętności społecznych czy rozumieniu pewnych zagadnień - np. tego, że jesteśmy, jako ludzie żyjący w małych społecznościach, naczyniami połączonymi. Jedna osoba, która nie chce lub nie potrafi się zaangażować, oddziałuje na kolejne. Wtedy mamy do czynienia ze społecznością, która śpi. Może jednostki w tej społeczności jeszcze marzą, może jednostki działają, ale na jak długo starczy im sił? Kiedy one również zapadną w zimowy sen? Czy chcemy żyć wśród ludzi, którzy są obojętni, w świecie, gdzie nie potrafimy tworzyć dobra wspólnego i o nie dbać?

Animacja lokalna to dla nas, zespołu Fundacji Rozwoju “Dobre Życie, nic innego jak pozytywne oddziaływanie na społeczność lokalną, a konkretniej na potencjał tkwiący w ludziach i więziach, jakie ich łączą. To wpływanie na aktywność mieszkańców, poziom ich integracji, a przez to na ich kompetencje (m.in. komunikacyjne) i możliwości (wyrażania siebie ale i generowania przychodów).

Dobrze ujmuje to prof. dr hab. Józef Kargul1, pedagog, andragog, autor wielu publikacji dotyczących animacji społeczno-kulturalnej. Zaznacza, że animacja społeczno-kulturalna służy harmonijnemu rozwojowi społeczeństwa w różnych dziedzinach życia i polega na uruchamianiu sił już obecnych w środowisku. Za pomocą tych sił (m.in. zasobów, jakie tkwią w ludziach, organizacjach i instytucjach), można dokonywać przemian nie tylko o charakterze społecznym i kulturalnym, ale także ekonomicznym.

Jesteśmy świadomi, że wedle niektórych nurtów, animator nie powinien być edukatorem. Jednak czy nie jest tak, że kiedy brak wiedzy czy narzędzi blokuje możliwość aktywnego udziału we wspólnych działaniach, to naszym zadaniem jest przekazać tę wiedzę lub umiejętności? Kiedy członkowie społeczności pytają: “Jak Pani to robi, że u Pani na spotkaniach się nie kłócimy” to dlaczego nie podzielić się z nimi narzędziami komunikacyjnymi i facylitacyjnymi, jakie stosujemy w swojej codziennej pracy?

Są też źródła, które podają, że animator nie powinien być liderem. Ale czy o to chodzi, by iść jedną konkretną ścieżką, czy może by przeplatać różnorodne sposoby oddziaływania w zależności od potrzeb? Na przykład, jeśli społeczność nie realizowała nigdy określonego działania i jest społecznością, która śpi, może bardziej skuteczne będzie wybudzanie jej nie osoba po osobie, przez ostrożne poszukiwanie lidera, a właśnie wejście w tę liderską rolę - na chwilę lub na dłużej, w zależności od potrzeb. Cokolwiek robimy, warto cały czas zadawać sobie pytania, które pomagają obierać właściwy kierunek: po co robię to, co robię, kim są ludzie, z którymi działam, czy szanuję ich system wartości, upodobania (np. kulturalne), czy pozostawiam im pole do bycia sobą, bez oceniania ich i narzucania mojego systemu myślenia i działania?

A jakie pytania Tobie pomagają wytrwać w lokalnej aktywności i podążać w kierunku pozytywnej zmiany społecznej?

1 Kargul J. (1997). Od upowszechniania kultury do animacji kulturalnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 104-105.

Akademię Animacji Lokalnej stworzyliśmy w pewnym sensie dla samych siebie - by więcej osób, wspólnie z nami i samodzielnie, chciało i potrafiło działać oraz zapalać do działania innych. I byśmy dzięki temu wszyscy mogli żyć w coraz bardziej świadomym i aktywnym świecie.

W Akademii nasz zespół trenersko-tutorski dzieli się narzędziami wykorzystywanymi w edukacji społecznej i obywatelskiej, w tym również w tej historycznej. W kolejnych odsłonach, na wyjazdowych warsztatach, przedstawiamy dramę, opowiadanie historii, facylitowanie debat. Zdradzamy tajniki tworzenia scenariuszy zajęć, których celem jest zmienianie otoczenia na lepsze. Gry, ćwiczenia, pomoce dydaktyczne, sposoby omawiania i podsumowywania wspólnych działań, wiedza, umiejętności i postawa, która przyciąga ludzi i ich angażuje - wiedzę i umiejętności dotyczące tych obszarów zyskują uczestnicy Akademii, dzień po dniu stając się coraz bardziej skutecznymi działaczami lokalnymi. Podkarpacie i inne regiony potrzebują takich ludzi!

W grudniu zakończyliśmy pierwszą edycję Akademii i rozpoczęliśmy kolejną. Do marca 2019 przeszkolimy łącznie 32 osoby, co umożliwiło nam dofinansowanie z Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich oraz ze środków gminy Krasne, gminy miejskiej Lubaczów, gminy Strzyżów i gminy Wiśniowa. Uczestnicy przekazują nam bardzo pochlebne opinie o tym, jakie znaczenie miał dla nich udział w procesie edukacyjno-społecznym, jaki zaplanowaliśmy. Napisali1 m.in.:

• Jest to świetny sposób na zsieciowanie osób działających na Podkarpaciu. Poza tym można poznać nowe narzędzia pracy, przełamać swoje osobiste bariery związane m.in. z praca z ciałem/kontaktem fizycznym z osobami dopiero co poznanymi oraz zainspirować się do działania i zdobywania nowej wiedzy i umiejętności.
• [Akademia daje…] wzmocnienie swojego potencjału, poznanie nowych interesujących ludzi i technik do budowania zespołu, kreacji wydarzeń, pozytywnego wykorzystania i kontroli procesów twórczych.
• Największa wartość to ludzie, którzy mają podobne zainteresowania i entuzjazm do pracy na rzecz swojej społeczności. Ciekawe warsztaty historyczne wykorzystujące stare fotografie przedstawione w oryginalny sposób. Zajęcia dramowe, integracyjne, praca w grupach. Właściwie wszystko było tak wielka inspiracją, że nie sposób powiedzieć co podobało się najbardziej.

Czy tylko te 32 osoby mogą skorzystać z wiedzy i doświadczeń kadry Akademii Animacji? Lokalnej? Już nie!

1 Więcej wypowiedzi uczestniczek i uczestników oraz wyniki ewaluacji pierwszej, już zakończonej edycji Akademii Animacji Lokalnej są dostępne u liderki merytorycznej projektu, Aleksandry Chodasz: achodasz@dobrezycie.org

Na maj 2019 r. zaplanowaliśmy otwartą debatę w formule Open Space Technology. Będzie można się na nią zarejestrować i przyjechać nawet z najdalszych zakątków Polski, by dyskutować o tym, co Wam w duszy gra. Temat przewodni i sposób dyskusji, który naprawdę daje pole każdemu, opiszemy już wkrótce. A tymczasem zapraszamy na naszą stronę http://www.dobrezycie.org/publikacje po artykuły i podcasty (m.in. o dramie, opowiadaniu historii i motywowaniu) dostępne bezpłatnie i dla każdego.

Podziel się z nami swoją opinią o tym, jak rozumiemy animację lokalną, o narzędziach, które opisujemy i innych podejmowanych przez nas lub przez Ciebie działaniach. Napisz na adres liderki merytorycznej Akademii Animacji Lokalnej Aleksandry Chodasz: achodasz@dobrezycie.org

Działaniem, które z pewnością ułatwiłoby realizację kolejnych edycji Akademii Animacji Lokalnej, byłoby również wsparcie naszego zespołu w pozyskiwaniu funduszy i partnerów lokalnych. Prosimy, daj  nam znać o ludziach, organizacjach i samorządach lokalnych, które chcą, podobnie jak nasi dotychczasowi partnerzy, gmina Krasne, gmina Strzyżów, gmina Wiśniowa i miasto Lubaczów, zaoferować wsparcie, w tym środki na realizację Akademii na swoim terenie.

Artykuł powstał w ramach projektu „Aktywni lokalnie”, który jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich oraz ze środków Gminy Krasne, Gminy Miejskiej Lubaczów, Gminy Strzyżów i Gminy Wiśniowa. Jest realizowany przez Fundację Rozwoju „Dobre Życie”.