Dziecko w czasie Zagłady. Nowy spektakl w Teatrze Powszechnym
Inscenizacja ‘Sublokatorki’ na podstawie prozy Hanny Krall w reżyserii Mai Kleczewskiej odbywa się pod patronatem honorowym Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. Premiera miała miejsce w warszawskim Teatrze Powszechnym 25 października 2025 i była jednocześnie pierwszą premierą nowej dyrektorki teatru Mai Kleczewskiej.
Hanna Krall, ocalała jako dziecko z Zagłady, to jedna z najwybitniejszych reporterek i pisarek, której teksty należą do kanonu polskiej literatury współczesnej. Jej opowieści przywracają pamięć o zamordowanych Żydach, a także o przedwojennych żydowskich miasteczkach i świecie ‘sprzed Treblinki’. Opisuje również losy tych, którzy przeżyli. W 2022 roku przekazała prezydentowi Wołodymyrowi Zełenskiemu ukraińskie tłumaczenie ‘Zdążyć przed Panem Bogiem’ z osobistą dedykacją. To literacki zapis rozmowy z Markiem Edelmanem, ostatnim dowódcy powstania w getcie warszawskim.
‘W monumentalnym spektaklu Maja Kleczewska opowiada o doświadczeniu dziecka podczas Zagłady. Sięga po postać Sublokatorki z reportaży Krall i mierzy się z próbą zrozumienia, czym było dzieciństwo spędzone w ukryciu, w szafie. To głos uniwersalnego ostrzeżenia przed dehumanizacją i faszyzmem’ – mówi dr Anna Tatar ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, która na zaproszenie reżyserki gościła na premierze przedstawienia. Anna Tatar jest autorką dysertacji doktorskiej ‘Relacje polsko-żydowskie w tekstach Hanny Krall’ obronionej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Maja Kleczewska to reżyserka teatralna, która ma na swoim koncie kilkadziesiąt przedstawień, w tym realizację ‘Dziadów’ Mickiewicza, ‘Wesela’ Wyspiańskiego czy ‘Łaskawych’ Littella. Jest wykładowczynią Wydziału Reżyserii na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Od września 2025 roku jest dyrektorką warszawskiego Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera.
Autorem adaptacji i dramaturgiem ‘Sublokatorki’ jest prof. dr hab. Grzegorz Niziołek z Uniwersytetu Jagiellońskiego, scenografię przygotował francuski artysta wizualny Fabien Lédé, kostiumy – Konrad Parol, muzykę – Cezary Duchnowski, światła i projekcje – Kacper Fertacz, a choreografię – Kaya Kołodziejczyk.
W spektaklu występują aktorzy Teatru Powszechnego: Karolina Adamczyk, Aleksandra Bożek, Michał Czachor, Michał Jarmicki, Andrzej Kłak, Mateusz Łasowski, Karina Seweryn, Kazimierz Wysota. Gościnnie pojawiają się również: Agnieszka Przepiórska, Jerzy Walczak, Emilia Cholewicka i Agnieszka Rajda.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską. Jej założycielem był śp. Marcin Kornak (1968-2014) – działacz społeczny, redaktor naczelny magazynu ‘NIGDY WIĘCEJ’, a także poeta i autor tekstów utworów grup rockowych ze sceny niezależnej. Po wypadku w 15. roku życia był osobą niepełnosprawną ruchowo. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Bierze też udział w inicjatywach upamiętniających Holokaust i przeciwdziałających jego negowaniu. W 2024 roku zostało laureatem Nagrody im. Ronalda Eissensa i Suzette Bronkhorst za ‘wyjątkowe osiągnięcia w przeciwdziałaniu mowie nienawiści i propagowaniu praw człowieka’.
Więcej informacji:
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ
Źródło: Stowarzyszenie "Nigdy Więcej"