Publicystyka - ngo.pl

Rachunki są wystawianie w przypadku sprzedaży produktu bądź usługi przez stowarzyszenie. A ta zgodnie z przepisami jest możliwa w ramach działalności gospodarczej albo odpłatnej działalności pożytku publicznego.

W skrócie ujmując, warunkiem sprzedawania produktów czy usług w ramach działalności gospodarczej jest umieszczenie zapisu o rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej w statucie oraz zarejestrowanie jej w KRS w Rejestrze Przedsiębiorców. W pytaniu czytelnik ngo.pl zaznaczył jednak, że stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej. Rozważmy zatem, czy w tym przypadku możliwa będzie sprzedaż w ramach działalności odpłatnej pożytku publicznego.

Zgodnie z przepisami działalnością pożytku publicznego jest „działalność społecznie użyteczna prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie”. Sfera zadań publicznych została określona w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Obejmuje prawie 40 dziedzin, które pokrywają się z większością działań prowadzonych przez organizacje pozarządowe. W związku z tym pierwszym warunkiem jest sprawdzenie, czy działalność prowadzona przez organizację na pewno mieści w sferze zadań publicznych – inaczej mówiąc, czy mieści się w katalogu zadań, wymienionych w ustawie. Warto tu przypomnieć, że organizacja może prowadzić tylko taką działalność, jaka wynika z jej statutu, a dokładniej z części, gdzie opisane są cele i sposoby realizacji.

Organizacja musi określić zakres prowadzonej przez siebie działalności odpłatnej pożytku publicznego. Może to zrobić w statucie albo w innym akcie wewnętrznym. Co to za akt? To zależy od zapisów w statucie – podjęcie stosownej uchwały może być kompetencją walnego zebrania członków stowarzyszenia, rady fundacji albo zarządu. Ważne jest, by uchwała zawierała informację, jaki jest zakres podejmowanej przez organizację działalności odpłatnej (która oczywiście musi mieścić się w działalności wynikającej ze statutu organizacji). 

Wyjątkiem jest organizacja mająca status OPP - wtedy w statucie powinien być wyodrębniony podział na działalność nieodpłatną i odpłatną pożytku publicznego.

Trzeba też pamiętać, że przepisy zabraniają tego, aby działalność odpłatna była prowadzona w tym samym zakresie, co działalność gospodarcza.

W praktyce oznacza to, że jeśli np. organizacja prowadzi płatne szkolenia w ramach działalności gospodarczej (komercyjnej), to nie może ich również sprzedawać w ramach działalność odpłatnej pożytku publicznego.

Działalność pożytku publicznego może być prowadzona jako nieodpłatna działalność pożytku publicznego oraz odpłatna działalność pożytku publicznego.

Nieodpłatna działalność to taka, za którą korzystający (klienci, beneficjenci) z naszych towarów, usług nie muszą płacić. Zaś odpłatna działalność pożytku publicznego to taka, za którą korzystający muszą zapłacić.

Warto także pamiętać, że przychód z działalności odpłatnej może służyć wyłącznie prowadzeniu działalności pożytku publicznego.

Organizacja może, prowadząc działalność odpłatną pożytku publicznego, zatrudniać pracowników i współpracowników. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie takiej osoby liczone „za okres ostatnich 3 miesięcy nie może przekroczyć 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni”.

Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 2022 roku wyniosło 6653,67 zł. Limit 3-krotności wynagrodzenia wynosi więc w 2023 roku: 19 961,01 zł.

Dobrze jest, jeśli po sprawdzeniu czy spełnione są wszystkie wymogi, organizacja podejmie w sposób formalny decyzję o rozpoczęciu prowadzenia działalności odpłatnej. Stosowną uchwałę zawierającą informację o konkretnym zakresie oraz terminie rozpoczęcia odpłatnej działalności pożytku publicznego podejmuje (zgodnie z uprawnieniami zapisanymi w statucie) właściwy organ. Najczęściej jest to zarząd organizacji. Uchwała taka jest potrzebna także ze względu na fakt, że działalność odpłatna pożytku publicznego musi być wyodrębniona w księgach rachunkowych tak, by w planie kont widoczne były przychody, koszty oraz wynik tej działalności. Księgowy organizacji powinien mieć zatem oficjalny dokument, na podstawie którego wyodrębni księgowo tę działalność.

Odpowiadając na pytanie czytelnika: organizacja może wystawiać rachunki za sprzedaż prowadzonych przez siebie pokazów i działań edukacyjnych, jeśli są one prowadzone w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego. Rachunki można wystawić wszystkim kupującym bez względu na to, czy są to osoby indywidualne czy instytucje.

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - art. 3,4,6-10.