Publicystyka - ngo.pl

Dr Gabriela Jarzębowska zajmuje się krytycznymi studiami nad zwierzętami i humanistyką środowiskową. W swojej rozprawie doktorskiej badała kulturowe i ideologiczne uwarunkowania programów kontroli populacji szczurów. Obecnie analizuje przemiany w praktykach wobec zwierząt gospodarskich w PRL pod kątem ich umocowania w dyskursie postępu i modernizacji, a także zmieniających się zwyczajach konsumpcyjnych społeczeństwa.

Gabriela została wyróżniona stypendium Fulbrighta na Uniwersytecie Wesleyan, pod opieką profesor Kari Weil oraz Nagrodą Ministra dla Wybitnych Młodych Naukowców. Była również dwukrotną beneficjentką grantu Narodowego Centrum Nauki (NCN) oraz uczestniczką sieci Seedbox na Uniwersytecie Linköping pod kierunkiem profesor Cecilii Åsberg. Pełniła także funkcję badaczki wizytującej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Cruz, asystując profesor Annie Tsing w jej kursie The Antropocene.

Swoje badania prezentowała na licznych wykładach gościnnych w prestiżowych instytucjach, takich jak Uniwersytet Stanforda, Uniwersytet Wesleyan i Rachel Carson Center, a także na wielu konferencjach międzynarodowych. Jej książka "Czystka Gatunkowa. Tępienie szczurów jako praktyka kulturowa w Polsce powojennej" została opublikowana w serii Nowa Humanistyka przez Wydawnictwo IBL PAN w 2021 roku, a po angielsku (jako "Species Cleansing. The Cultural Practice of Rat Control") przez Vandenhoeck & Ruprecht Verlag, imprint BRILL Deutschland, w 2024 roku.

Wystąpienie, które zaprezentuje dr Jarzębowska analizuje kulturowe i polityczne sposoby konstruowania szczura jako „szkodnika” w polskiej przestrzeni miejskiej oraz możliwości przesunięcia tego paradygmatu ku rozumieniu szczura jako współ-obecnego mieszkańca miasta. W oparciu o analizę dyskursów sanitarnych, praktyk deratyzacyjnych i wyobrażeń społecznych pokazuję, że negatywny obraz szczura opiera się na utrwalonej triadzie emocjonalnej — wstrętu, lęku i wstydu — która organizuje zarówno percepcję zwierzęcia, jak i sposoby działania wobec niego. Szczur funkcjonuje tu jako „żywy odpad”, symbol chaosu i braku kontroli, a logika czystki gatunkowej naturalizuje jego eksterminację jako usługę techniczną, pozbawioną wymiaru moralnego. Argumentuję, że takie ujęcie uniemożliwia skuteczne i etyczne zarządzanie populacjami szczurów, wzmacnia konflikty międzygatunkowe i podtrzymuje tabu ich publicznej widzialności. Proponuję alternatywne podejście oparte na zarządzaniu współzamieszkiwaniem: uznaniu szczura za element ekosystemu miejskiego, ograniczeniu działań eksterminacyjnych na rzecz prewencji infrastrukturalnej oraz rozwijaniu narracji empatii i edukacji środowiskowej. Celem wystąpienia jest otwarcie przestrzeni dla polityki koegzystencji, zamiast kontynuowania logiki wymazywania.

• Konferencja organizowana jest przez Fundację W IMIĘ ZWIERZĄT oraz Fundację MUSHIKA.
• Wydarzenie odbędzie się w Centrum Kultury Dworek Białoprądnicki znajdującym się w Krakowie przy ul. Papiernicza 2.
• W pobliżu (kilkaset metrów) znajdują się przystanki autobusowe (Mackiewicza) oraz tramwajowe (Białoprądnicka).
• Wydarzenie odbędzie się w godzinach 12:00-16:00. Udział jest bezpłatny, jednak obowiązują ZAPISY.
• WYDARZENIE NA FACEBOOKU