Publicystyka - ngo.pl

W środę, 1 grudnia br. minister finansów Jacek Rostowski był z wizytą w Brukseli w Komisji Europejskiej, gdzie starał się przekonać komisarza ds. gospodarczych i walutowych, Oli Rehna, do całkowitego i trwałego odliczenia kosztów transferu środków do OFE od długu publicznego kraju. Sytuacja jest poważna, gdyż zbliżamy się wielkością długu do progu stanowiącego 55% PKB. Przekroczenie tego progu przez dług publiczny oznaczałoby konieczność zamrożenia wielu wydatków budżetowych oraz wstrzymania pożyczek i gwarancji z budżetu. 2 grudnia minister Rostowski wypowiadał się sejmie, prognozując wzrost długu publicznego do końca 2010 r. do wysokości 53-53,5%. Gdyby transfery do OFE nie były zaliczane do długu publicznego, to wg wyliczeń ministra finansów, dług w 2011 r. wyniósłby 36%, a nie, jak wskazują obecne wyliczenia, 54%.

Jak podaje dziennik „Rzeczpospolita” Komisja Europejska proponuje, aby koszt reformy był odliczany od długu publicznego, jednak nie na stałe i nie w pełnej kwocie. Odliczanie miałoby trwać pięć lat. W pierwszym roku odliczeniu podlegałoby 100% kwoty transferów, a potem co roku 20% mniej. Na stałe miałaby zostać wprowadzona jedynie ulga w odliczeniu części kosztów od deficytu finansów publicznych.

Według TVN CNBC ZUS przekazuje do OFE każdego roku 7,3% naszych pensji, co stanowi ok. 23 mld zł i powiększa dług publiczny o 3 punkty procentowe rocznie.

Równolegle z negocjacjami ministra finansów w sprawie niezaliczania transferów do OFE do polskiego długu publicznego, w Komisji Finansów Publicznych ciągle prowadzone są prace nad propozycjami nowelizacji ustawy o finansach publicznych. Powstał tam nowy pomysł obniżenia tzw. progów ostrożnościowych, które liczone są jako stosunek długu publicznego do produktu krajowego brutto. Obecnie obowiązują 3 progi o wysokości 50%, 55% i 60%, a w komisji, według jej przewodniczącego Pawła Arndta, przeważa opcja zmiany tych wartości do 40%, 50% i 60%.

Jeśli KE zgodziłaby się na niezaliczanie transferów z ZUS do OFE do długu publicznego to, jak twierdzi minister finansów Jacek Rostowski, konieczne byłaby zmiana tych progów, by uniknąć dalszego nadmiernego zadłużania się. Na razie jednak posłowie i rząd starają się, dosyć nerwowo, cerować dziurę budżetową, a agencje ratingowe ostrzegają, jak podaje TVN CNBC, że może się to skończyć utratą wiarygodności Polski na międzynarodowym rynku finansowym. Ich zdaniem jest to  próba wpływania na statystykę tylko od strony przychodów rządu, z pominięciem kwestii rozchodów, w których istnieje trzon sztywnych wydatków, których obniżenie w ogromnym stopniu wpłynęłoby na stan polskiego długu publicznego.

To nie koniec pomysłów na zmniejszenie długu publicznego. Kolejnym, niezależnym od agitacji o wyłączenie transferów do OFE z zaliczania do długu, jest restrukturyzacja składek do OFE. Projekty zmiany struktury składki zakładają, że część tej składki mogłaby być wpłacana do OFE gotówką, a część w postaci obligacji emerytalnych. Część gotówkowa mogłaby by dalej zapewnić możliwości inwestowania na rynku akcji, lecz zgodnie z obecnymi zasadami, zwiększałaby dalej dług publiczny. Część niegotówkowa składki, wpłacana według kilku projektów z ZUS do OFE w formie tzw. obligacji emerytalnych, nie byłaby zaliczana do długu publicznego.

Premier Donald Tusk podsumował dyskusje nad wyborem wiodącego projektu w wypowiedzi dla dziennikarzy – Chyba optymalne byłoby zbudowanie takiego modelu, gdzie możliwe jest wciąż inwestowanie w akcje, gdzie w dużej mierze papiery dłużne będą zastąpione obligacjami emerytalnymi, a manewr jeśli chodzi o wysokość składki –do uzgodnienia.

Kwestie OFE i zmniejszenia długu publicznego powodują jednak coraz większy chaos informacyjny, ze względu na brak spójnego przekazu informacji przez przedstawicieli rządu do mediów. W wywiadzie dla Radia RMF 2 grudnia 2010 r. minister Jacek Rostowski sceptycznie wypowiadał się o planach podniesienia składki rentowej, mówiąc, iż ma poważne wątpliwości wobec zmian, które podnoszą koszty pracy nie podnosząc wynagrodzeń. Niemalże w tym samym momencie o tym, że rząd powinien podnieść składkę rentową mówił zaś Minister Michał Boni. Wcześniej Minister finansów oraz minister pracy krytykowani byli przez Komisję Nadzoru Finansowego i część rządu za chęć zawieszenia przekazywania części składki do OFE na najbliższe dwa lata. O obietnicy premiera Tuska, że do tego nie dojdzie, i alternatywach omawianych przez ministra Boniego pisaliśmy na łamach portalu www.bezrobocie.org.pl w artykule „Co dalej z transferami do OFE? Minister Michał Boni o propozycjach zmian”.

W swoim wywiadzie dla Radia TOK FM z 30 listopada 2010 r. minister Rostowski nie mówił już wprost o zawieszeniu składek do OFE, a na pytanie redaktor Dominiki Wielowieyskiej, czy zmiany idą w kierunku zmniejszenia składki do OFE, minister finansów odpowiedział: – I zmniejszenie składki, o którym mówi Michał Boni, i obligacje emerytalne, które bardzo ustabilizowałyby system i finanse publiczne. Rada gospodarcza pod przewodnictwem premiera Bieleckiego przedstawiła siedem wariantów i teraz różne zespoły pracują na tym jaką optymalną kombinację tych wariantów wdrożyć. Rostowski zapewnił także – Na pewno nie będzie rewolucyjnie. Muszą to być zmiany, które zapewniają bezpieczeństwo emerytów, a z drugiej strony także stabilność finansów publicznych – podkreślał.

Z kolei serwis internetowy wyborcza.biz przytoczył wypowiedź ministra Michała Boniego uzupełniającą obraz dyskusji – Rząd niczego nie chce ukraść. Nawet wtedy, gdy była mowa o zawieszeniu składki, jasne było, że te pieniądze muszą być rewaloryzowane jak w I filarze czy jak wyniki OFE.  Z punktu widzenia obywateli nie powinno być żadnej straty – podkreślał minister Boni.

Debata wywołuje nadal wiele emocji – Wszyscy komentują, nikt nie wie, o co chodzi. Niech rząd się tym zajmie – także na antenie Radia TOK FM mówi Konrad Sadurski, szef działu gospodarczego „Gazety Wyborczej”, i dodaje:  – Po roku wiemy tyle samo: że jest kilka projektów. Czułbym  się komfortowo, gdybym wiedział jakich i co rząd chce poddać konsultacjom społecznym.