Joanna Zubrycka jest aktorką, wokalistką, producentką muzyczną (pseudonim artystyczny: Miss God), założycielką Stowarzyszenia Inicjatyw Artystycznych „Supernova”. Czternaście lat temu wróciła po studiach do rodzinnego Białegostoku. Szybko zauważyła potrzebę poprawienia współpracy między miastem a lokalnymi artystami. Sposobu na to szukała w ramach działań w akcji Masz Głos Fundacji Batorego.
Aby zbliżyć do siebie miejscowych artystów i władze lokalne, Joanna Zubrycka zorganizowała trzy spotkania w formie kawiarenek obywatelskich, na które zaprosiła obydwa środowiska; włączyli się też dziennikarze.
– Chciałam pokazać potencjał, jaki drzemie w Białymstoku i ludziach, którzy stąd pochodzą. Spotkania z władzami miasta i pracownikami Departamentu Kultury w Białymstoku w ramach Kawiarenki Artystycznej pozwoliły na lepsze poznanie siebie nawzajem i przekonanie się, że łączą nas wspólne wartości. Żyjemy razem w jednym mieście i to od nas zależy, jak będzie ono wyglądało – to my współtworzymy tą przestrzeń. Białystok zasługuje na docenienie – mówi Joanna.
Kawiarenki nie tylko dla artystów
Pierwsze spotkanie odbyło się wiosną 2022 roku i dotyczyło angażowania artystów w kształtowanie polityki kulturalnej i promocyjnej miasta. Oprócz środowiska artystycznego uczestniczyli w nim Rafał Rudnicki – wiceprezydent Białegostoku – i Edyta Mozyrska – dyrektorka Departamentu Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta. Społeczna koalicja „Na ratunek starym domom” przedstawiła pomysł wykorzystania zaniedbanego dziś dworku Herbstów na potrzeby pracowni dla artystów. Miasto może wspierać ich w ten sposób.
Druga kawiarenka została zorganizowana miesiąc później i dotyczyła form wsparcia miasta dla twórców, m.in. stypendiów, Funduszu Współpracy, Centrum Aktywności Społecznej, konkursów. Wśród uczestników byli artyści z Ukrainy i Białorusi, którzy szukają schronienia w Białymstoku i nie chcą tracić kontaktu z tym, co dotychczas określało ich drogę zawodową.
Trzecia kawiarenka artystyczna była poświęcona ustalaniu zakresu współpracy między miastem i artystami, nad którym pracowali przedstawiciele obydwu stron.
– Kawiarenki i rozmowy to nie wszystko. Wraz z Joanną spotkaliśmy się też indywidualnie z m.in. wiceprezydentem Rafałem Rudnickim i z Łukaszem Prokorymem, przewodniczącym Rady Miejskiej. Byliśmy na posiedzeniu Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego i zebraniu Komisji Kultury, gdzie przedstawione zostały sytuacja białostockiego środowiska artystycznego oraz postulaty wypracowane na kawiarenkach, a więc zwiększenie udziału lokalnych twórców w wydarzeniach finansowanych ze środków samorządowych, wprowadzenie do nich edukacji artystycznej oraz umożliwienie finansowania działań kulturalnych z tzw. kapslowego funduszu – mówi Piotr Znaniecki, koordynator akcji Masz Głos.
Kierunki zmian
Efektem spotkań była praca nad stworzeniem katalogu twórców białostockich, który trafi do lokalnych instytucji kultury, aby mieszkańcy i organizatorzy różnych wydarzeń wiedzieli, jak szerokie jest grono artystów, których mogą zapraszać do współpracy. Powstała też lista postulatów wypracowana konsensualnie przez uczestników spotkań, na której znalazły się m.in.: zwiększenie udziału lokalnych twórców w imprezach dotowanych z budżetu miasta typu Dni Miasta Białegostoku, Sylwester Miejski, wprowadzenie na agendę wydarzeń działań o charakterze edukacyjnym (np. warsztatów artystycznych, żeby zaktywizować twórczo samych mieszkańców), umożliwienie finansowania działań artystycznych połączonych z profilaktyką przeciwalkoholową w ramach „Miejskiego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na lata 2022–2025”.
Białostoccy twórcy zwrócili również uwagę na to, że ich obecność na dużych imprezach plenerowych wzmocni tożsamość lokalną, a przy tym będzie mniej kosztowna niż ściąganie gwiazd z zewnątrz. Wyraźnie pokazał to koncert „Muzyczny Białystok” zorganizowany w ramach Budżetu Obywatelskiego 2022. W parku Planty wystąpiło wówczas aż siedem zespołów lokalnych (w tym gwiazda Lukasyno), które grały przez trzy godziny i przyciągnęły około 1 tys. widzów. Koszty realizacji przedsięwzięcia to 25 tys. zł.
– Wierzymy w potencjał naszego miasta i regionu, widzimy w nim wiele cennych inicjatyw artystycznych, więc chcemy działać wspólnie. Wszystko to może wzmocnić pozytywny wizerunek Białegostoku na ogólnopolskiej scenie, nie tylko artystycznej – mówi Joanna Zubrycka.
Nagroda Super Głos
Jury nagrody Super Głos, przyznawanej przez Fundację Batorego, doceniło podjęcie działań w obszarze kultury, która jest istotną częścią lokalnego życia społecznego, a w czasach kryzysu często bywa zaniedbywana przez samorządy lokalne.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
W „Atlasie dobrych praktyk. Historie lokalne 2022” jest 25 historii o zaangażowaniu ludzi w lokalne zmiany. Wydarzyły się one w różnych miejscach w całej Polsce, przy wsparciu akcji Masz Głos Fundacji Batorego i jej lokalnych koordynatorów. Historie dotyczą tworzenia miejsc wspólnych dla mieszkańców, dialogu w społeczności lokalnej, załatwiania potrzeb różnych grup wiekowych, ochrony środowiska i zostały zrealizowane dzięki sprawnej współpracy władz z mieszkańcami.
Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl, NaszeMiasto.pl.
Stowarzyszenie Inicjatyw Artystycznych „Supernova” od dekady podejmuje w Białymstoku inicjatywy kulturalne, artystyczne i edukacyjne: koncerty plenerowe, spektakle, warsztaty teatralne. Skala działań Stowarzyszenia jest szeroka: od mieszkańców jednej kamienicy po udział w międzynarodowych festiwalach. Organizację tworzą aktorki, plastycy, graficy, muzycy i producenci muzyczni, architekci, dziennikarze, pisarze, fotografki, animatorki kultury, których łączy chęć zmiany myślenia o lokalnych artystach oraz większego wykorzystywania ich potencjału przy okazji wydarzeń miejskich i regionalnych. Dążą też do zintegrowania rozproszonego środowiska twórczego Białegostoku. – Nasza strategia to radykalny gest stanięcia po swojej stronie, swojego potencjału, twórczych pomysłów. Własnego głosu – piszą na swoim profilu w mediach społecznościowych.
Źródło: akcja Masz Głos