Publicystyka - ngo.pl

Katarzyna Herman-Janiec: Tutki wymyślałam ja, a pomógł mi mój mąż. Cztery lata temu zostałam zaproszona do udziału w festiwalu Etnodizajn. Wcześniej projektowałam meble i na festiwalu dostałam zadanie, by zrobić coś związanego z tematem „przechowywanie”, inspirowanego folklorem z okolić Krakowa. Ponieważ zawsze interesowałam się recyklingiem, szukałam odpowiednich materiałów. I tak natknęłam się na wyplatanie z papieru. Wcześniej nic o tym nie słyszałam, spodobało mi się to i zaczęłam szukać, kto w Polsce się tym zajmuje.

Wtedy nie był to jeszcze tak popularny nurt jak obecnie. Znalazłam w końcu Magdę Godawę, która wyplatała wtedy tylko małe przedmioty. Spytałam ją, czy zrobiłaby dla mnie dużą skrzynię. Ona przyjęła nowe wyzwanie i tak zaczęła się nasza współpraca.

Wyplatanie to dość prosta czynność, można jej nauczyć prawie każdego. Stąd narodził nam się pomysł prezentów korporacyjnych wyplatanych z gazet, robionych przez osoby wykluczone społecznie. Nie zrealizowałyśmy tej idei, ale ziarno zostało rzucone. Tymczasem wymyśliłam produkty kreatywne, które dokańcza użytkownik. Na przykład lampę, którą maluje klient. Chcemy dać klientom radość z kreacji. Tutki są właśnie pierwszą realizacją takiego pomysłu. Prostą i możliwą do wdrożenia na dużą skalę.

Osoby niepełnosprawne i długotrwale bezrobotne. Współpracujemy ze Stowarzyszeniem Otwarte Drzwi, które nie tylko pomogło znaleźć nam osoby do skręcania tutek, ale również logistycznie pomaga przy zamówienia. Drugim naszym partnerem jest stowarzyszenie EKON, które nam dostarczało gazety. Pracownicy EKONU tak się wyspecjalizowali, że na dotyk rozpoznawali te gazety, które można skręcać, bo nie każda się nadaje. Widać w tym frajdę, którą ci ludzie z tego mają. Mnie też to ładuje.

Zawsze podobał mi się dizajn zaangażowany. Zawsze chciałam wziąć w czymś takim udział. Dobijałam się do kilku organizacji, chcąc zaprojektować coś, co się komuś w potrzebie przyda, ale w Polsce ta koncepcja dopiero raczkuje. Było dla mnie ważne, żeby robić coś, co ma sens. Chciałam też poznawać ludzi, ważna jest dla mnie interakcja. Fajne jest widzieć, że to nie jest tylko produkt, ale widzieć również rzeszę ludzi, która ma z tego pieniądze.

Mało tego – ja sama część z tych ludzi zatrudniałam. Na razie na umowy o dzieło, ale liczymy, że biznes się rozwinie. Przy rekrutacji pomagała mi Fundacja Aktywizacja, która zajmuje się pośrednictwem pracy osób niepełnosprawnych.

Wszystko zależy od profilu działalności. Osoby niepełnosprawne mogą być pełnowymiarowymi pracownikami. Często nawet lepszymi. Na przykład osoby ze spektrum autyzmu pracujące przy obsłudze i analizie danych. Osoby z niepełnosprawnościami mają ograniczenia, ale mają też zalety. Ważne, żeby odkryć te zalety, poznać korzyści. Dzięki temu widzę przy pracy ludzi zadowolonych z tego, co robią.

Zastanawiałam się nad tym, ale nie dlatego, że wstydzę się produktu i osób, które go wytwarzały. Teraz jest moda na CSR, wiele firm zasłania się odpowiedzialnością biznesu, nie robiąc de facto nic. Uznałam w końcu, że warto o tym mówić, pokazać, że z pracy rąk osób niepełnosprawnych może wyjść fajny, nieobciachowy produkt.

Dla mnie dizajnem społecznym jest to, że poprzez to zatrudnienie tworzymy możliwość rehabilitacji osób chorujących. Mamy zresztą plany na przyszłość – uczymy się wyplatać gotowe produkty i proponować firmom fajne, zrobione dobrze i w dobrych warunkach prezenty.

Około 60 osób – zarówno wyplatających, jak i dostarczających gazety.

Tak! Tutki przetłumaczone są już na francuski, tłumaczą się na norweski. Skandynawia to chyba dobry kierunek: Skandynawowie lubią rękodzieło, szanują środowisko, ważne są dla nich sprawy społeczne. Dokładnie tak, jak dla nas!

To się dopiero okaże. To pierwsze zamówienie jest też testem rynku. W Polsce jest mocny ruch wyplataczek i wyplataczy.Oni nie potrzebują kupować rurek – sami je robią. Ja chcę trafić do osób w wieku 30-60, które chcą trochę czasu spędzić na rękodziele, ale nie mają czasu na wyplatanie rurek.

Patronem Tutek jest Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. 21 marca 2014 w prowadzonym przez FISE Warsztacie na pl. Konstytucji 4 w Warszawie odbędą się warsztaty wyplatania.