Publicystyka - ngo.pl

Stanowisko REV wsparte przez ok. 100 organizacji,  zostało przesłane do Zespołu ds. Deregulacji Rafała Brzoski. 21 marca 2025 r. w posiedzeniu Komisji Gospodarki i Rozwoju udział wzięła przedstawicielka Green REV Institute (FILM).

Anna Spurek, COO REV: “ Mamy do czynienia z systemowym ograniczaniem prawa do żywności roślinnej w placówkach wyżywienia zbiorowego, bo rozporządzenie “sklepikowe” z 2016 r. narzuca konieczność podawania nabiału zwierzęcego i mięsa ryb. Jednocześnie branża roślinna ma zupełnie inną sytuację niż sektor hodowlany! Wspólna Polityka Rolna nie wspiera promocji zamienników mięsa i nabiału, Program dla Szkół nie uwzględnia w ogóle zamienników mleka krowiego! Dodatkowo mamy cenzurę nazewnictwa żywności roślinnej, mimo, że konsumenci nie mają problemu z odróżnieniem produktów roślinnych od zwierzęcych. Ograniczanie rynku to działanie na niekorzyść zdrowia publicznego i transformacji do bezpieczniejszych systemów roślinnych”

Obowiązujące w Polsce regulacje prawne nie nadążają za rzeczywistością społeczną i gospodarczą. W szczególności zwracamy uwagę na trzy kluczowe kwestie wymagające natychmiastowej deregulacji:

1. Zmiana tzw. "rozporządzenia sklepikowego" (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016 r., poz. 1154)

W ramach Programu Roślinna Szkoła REV konsekwentnie działa na rzecz dostępu do roślinnych posiłków. W najnowszym Magazynie Bezpieczna Żywność  pokazujemy dane z prawie 1500 polskich szkół- prawie 80 % posiłków zawiera mięsa, rodzice dzieci, które nie chcą jeść mięsa i nabiału bardzo często muszą przedstawiać zaświadczenia lekarskie. Po drugiej stronie mamy alarmujące dane dot. zdrowia dzieci i młodzieży- co trzecie dziecko cierpi na otyłość lub nadwagę, coraz więcej młodych ludzi cierpi na raka jelita grubego: liczba osób powyżej 30. roku życia, które usłyszały taką diagnozę wzrosła 10-krotnie w porównaniu z danymi sprzed 30 lat. Problem cukrzycy dotyka aż 4 milionów Polaków, z czego 1 milion to przypadki niezdiagnozowane.

Obecne przepisy nakazują podawanie w szkołach co najmniej dwóch porcji mleka lub jego przetworów oraz jednej porcji mięsa, jaj, orzechów lub roślin strączkowych dziennie. Takie regulacje ograniczają swobodę dietetyczną uczniów i rodziców, eliminując możliwość wyboru pełnowartościowych posiłków roślinnych. Green REV Institute postuluje zniesienie obowiązkowego serwowania produktów zwierzęcych oraz dostosowanie jadłospisów do współczesnej wiedzy na temat zdrowego odżywiania.

2. Sprzeciw wobec cenzury nazw produktów roślinnych - równe prawa na rynku produktów spożywczych

Od kilku lat prowadzone są prace na poziomie UE i państw członkowskich nad nowelizacją legislacji, która może zabronić producentom roślinnych zamienników mięsa i nabiału stosowania nazw takich jak "burger roślinny", "szynka roślinna". Istnieje już cenzura roślinnego nabiału i zamiast "mleka roślinnego"pijemy kawę z napojami roślinnymi. Jest to nieuzasadniona ingerencja w wolność gospodarczą, która może utrudnić konsumentom i konsumentkom identyfikację produktów i hamuje rozwój branży roślinnej w Polsce i w UE. 

Roślinne zamienniki nie są uwzględnione w polityce promocji produktów rolno- spożywczych Wspólnej Polityki Rolnej. Systemowe ograniczanie rozwoju branży roślinnej ma negatywny wpływ na transformację i budowanie zdrowia publicznego.

3. Otwarcie programu "Program dla Szkół " na alternatywy roślinne  (EU School Scheme)

Obecnie Program dla Szkół finansowany ze środków UE przeznacza miliardy euro na dofinansowanie mleka krowiego, wykluczając tym samym jego roślinne odpowiedniki. Corocznie ok. 100 milionów euro wspiera promocję nabiału zwierzęcego w szkołach. Taka praktyka nie tylko dyskryminuje dzieci z nietolerancją laktozy i alergiami, ale także ogranicza konkurencyjność przedsiębiorców oferujących zdrowe i zbilansowane alternatywy. Postulujemy umożliwienie wyboru napojów roślinnych wzbogaconych w wapń i witaminy jako równorzędnej opcji dla uczniów i uczennic.

Branża roślinna dynamicznie się rozwija, jednak obecne regulacje hamują jej potencjał. Dodatkowo prawo ogranicza szkoły w dostarczaniu zdrowych, zbilansowanych roślinnych posiłków. Polska, zamiast wspierać innowacje i ekologiczną transformację rolnictwa, wciąż wspiera przestarzałe modele żywienia i produkcji żywności. Bezpieczna, roślinna transformacja jest koniecznością, nie tylko z perspektywy zdrowia publicznego, ale również w kontekście zobowiązań klimatycznych UE.