W cyklu "Ludzie Pełni Pasji", z Marzeną Łykowską, przewodnicząca koła Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Dąbrowie Górniczej rozmawia Aleksandra Nadolna z dąbrowskiego Inkubatora Społecznej Przedsiębiorczości.
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich jest ogólnopolską organizacją powstałą w 1917 r. Początki SBP wywodzą się z założonej w 1915 r. w Warszawie Komisji Historii Książnic i Wiedzy Bibliotecznej.
Aleksandra Nadolna: – Czym zajmuje się przewodnicząca koła SBP?
Marzena Łykowska: – Zadaniem przewodniczącej jest inspirowanie stowarzyszenie do promocji bibliotek i czytelnictwa, poprzez realizację różnych akcji. Jedną z nich, jednocześnie najbardziej sztandarową jest „Tydzień Bibliotek”, który przypada na dni 8-15 maja każdego roku. Można powiedzieć, że maj to taki „bibliotekarski” miesiąc, ponieważ 8 maja obchodzimy Dzień Bibliotekarza.
Jestem przewodniczącą koła SBP przy MBP w Dąbrowie Górniczej i jednocześnie przewodniczącą Oddziału w Katowicach. Odpowiadam za jego działalność merytoryczną i sprawy finansowe. Przewodniczącej oddziału podlega 15 kół, które tworzą Oddział w Katowicach. Koło stanowi najmniejsze ogniwo w rozbudowanej strukturze SBP; nie jest samodzielnym bytem, ale funkcjonuje zwykle przy jakiejś bibliotece, nie posiada osobowości prawnej, więc kiedy chce wystąpić z wnioskiem o dotację, czyni to jako oddział bądź okręg.
Jak wygląda struktura stowarzyszenia i jaka jest rola koła SBP?
M.Ł.: – W 1917 r. członkowie Komisji Historii Książnic i Wiedzy Bibliotecznej powołali Związek Bibliotekarzy Polskich, pierwszą organizację skupiającą bibliotekarzy w kraju odzyskującym niepodległość po 123 latach zaborów. Dlatego rok 1917 uznaje się za początek funkcjonowania naszego stowarzyszenia. W latach 1946-53 stowarzyszenie działało pod nazwą Związek Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Od 1927 SBP jest członkiem IFLA (Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich, powstałej w 1927 w Edynburgu).
Dziś SBP to ogólnopolska organizacja pozarządowa o charakterze naukowym i zawodowym środowiska bibliotekarskiego. Zrzesza bibliotekarzy, pracowników informacji naukowej, pracowników naukowych zajmujących się bibliotekoznawstwem i informacją naukową.
Celem działania organizacji są: czynny współudział w tworzeniu zasad polityki bibliotecznej, informacyjnej i wydawniczej; dążenie do zachowania piśmiennictwa dla kultury narodowej i rozwoju czytelnictwa; inspirowanie, rozbudzanie i popieranie inicjatyw zawodowych i społecznych bibliotekarzy oraz pracowników informacji naukowej; integracja środowiska zawodowego, podnoszenie społecznego prestiżu i ochrona zawodu oraz warunków jego wykonywania, kształtowanie właściwych postaw etycznych i społecznych bibliotekarzy.
Struktura stowarzyszenia przedstawia się następująco: Zarząd Główny, Okręgi (16), Oddziały (56) i Koła (289). Kadencja tych organów trwa cztery lata. W zeszłym roku odbył się Krajowy Zjazd Delegatów SBP, na którym m.in. oprócz wyłonienia nowego Zarządu Głównego SBP, którego kadencja skończy się w 100-lecie organizacji, przyjęto także nową strategię działania, której celami są m.in. zwiększenie roli SBP w tworzeniu uregulowań prawnych mających wpływ na rozwój bibliotek i pozycji zawodu bibliotekarza, inicjowanie opracowywania i upowszechniania istniejących standardów w dziedzinie bibliotekarstwa, współpraca z uczelniami i szkołami w zakresie kształcenia bibliotekarzy, rozwój platformy cyfrowej SBP.
Dziś nasza organizacja zrzesza ponad 7 tys. członków. Zarząd Główny SBP prowadzi także działalność wydawniczą i szkoleniową.
Czym zajmuje się koło SBP w Dąbrowie Górniczej?
M.Ł.: – Koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Dąbrowie Górniczej wspiera bibliotekę w jej działaniach, m.in. poprzez bycie partnerem w projektach, które razem realizujemy. Czynimy to np. występując z wnioskami o dotacje. Tym sposobem udało nam się przeprowadzić kilka projektów: „Inwazja literacka”, „Senior na Topie”, „Tydzień Bibliotek”. W tym roku będziemy wspólnie z biblioteką realizować kolejną edycję „Tygodnia Bibliotek” (podczas którego zapraszamy 10 maja na rajd rowerowy Odjazdowy Bibliotekarz) oraz nowy projekt „Akademia Pokoleń”. Dla swoich członków koło organizuje np. wycieczki do innych bibliotek – w zeszłym roku byliśmy w bibliotekach w Jaworznie i Oświęcimiu, w tym wybieramy się do bibliotek krakowskich.
Twoja działalność pozarządowa?
M.Ł.: – Oprócz działalności w stowarzyszeniu, jestem również członkiem Prezydium Dąbrowskiego Forum Organizacji Pozarządowych oraz Rady Działalności Pożytku Publicznego Miasta Dąbrowa Górnicza. To cenne doświadczenie, które pozwoliło mi przede wszystkim dowiedzieć się, jakie organizacje pozarządowe działają w mieście, jakie projekty realizują oraz poznać wiele innych zagadnieniach związanych z III sektorem; także o tym, co dzieje się między samorządem a NGO. Jest to dla mnie tym bardziej interesujące, że wcześniej nie miałam żadnych doświadczeń w tym zakresie. Przebywanie tylko w kręgu mojego stowarzyszenia, to krążenie w pewnym zamkniętym obszarze tematów i problemów, gdyż jesteśmy stowarzyszeniem zawodowym. Interesowało mnie jak robią to inni. W przypadku Dąbrowy, jest to o tyle ciekawe, że działa tu bardzo wiele różnych organizacji pozarządowych, od których można się dużo nauczyć. Podziwiam osoby działające w tych organizacjach za pasję i zaangażowanie.
Skąd pomysł na taką działalność?
M.Ł.: – Działalność w SBP była dla mnie dość naturalna, na pewno identyfikuję się z zawodem, który wykonuję, a stowarzyszenie pozwoliło mi na kontynuowanie również poza obowiązkami służbowymi pewnych idei związanych z bibliotekarstwem. Kiedy zaczynałam przygodę z III sektorem nigdy nie przypuszczałam, że tak się to wszystko ułoży, prawdę mówiąc sama nie wiem, jak to się stało. Jest natomiast pewne, że wiele mnie to nauczyło i miałam przyjemność poznać tu wielu fascynujących ludzi.
