Co zrobić, jeśli wolontariusz, wolontariuszka, z którymi organizacja dobrze współpracuje, wyraźnie od pewnego czasu wykonuje swoje zadania z mniejszym entuzjazmem. I gdy pojawia się obawa, że czy on, ona nie chcą zrezygnować ze współpracy. Może coś się stało? Chaotycznie starasz się wymyślić coś, aby czuli się bardziej docenieni…
Fot.: http://www.sxc.hu/profile/KittyBitty
Po której stronie leży odpowiedzialność za motywację wolontariuszy? Czy to jest zadanie organizacji, a może to zależy od samego ochotnika, ochotniczki? Czy powinniśmy ich motywować, a jeśli tak, to w jakim stopniu?
Można spotkać się z przekonaniem, że skoro wolontariusz, wolontariuszka z własnej woli chcą pomóc organizacji, to nie trzeba ich dodatkowo zachęcać. Skoro przyszli – to znaczy, że są już zmotywowani do działania. Być może na początku tak jest, ale nie musi być to prawdą przez cały czas trwania projektu.
Wolontariusze pracują za darmo. Działa więc przede wszystkim dzięki tzw. motywacji wewnętrznej, która stanowi o sile jego zaangażowania. Jednak nie jest zazwyczaj tak silna przez cały czas. Wolontariusze mają pewne powody, dla których podejmują się darmowej pracy i wybierają konkretną organizację. Czasami motywacją jest jakaś nagroda zewnętrzna. Wiele osób pomaga dla czystej satysfakcji z tego, że niesie komuś wsparcie. Powodem może być także chęć odwdzięczenia się za to, że ktoś komuś kiedyś pomógł lub potrzeba poczucia, że „robię coś pożytecznego i jestem potrzebny, by komuś żyło się łatwiej”.
Trudno więc tutaj mówić o czysto bezinteresownym podejściu wolontariuszy i chęci niesienia pomocy, gdyż tak jak inni ludzie, także oni mają jakieś konkretne powody, dla których podejmują się określonych działań.
Koordynator wolontariuszy musi jednak zdać sobie sprawę, iż każda z początku silna wewnętrzna motywacja wcześniej czy później słabnie pod wpływem różnych, niepożądanych zjawisk. Mogą być to przyczyny organizacyjne, takie jak nieumiejętne zarządzanie wolontariuszami, zła atmosfera pracy w zespole, arogancja członków zespołu, niedocenianie roli wolontariusza czy ignorowanie efektów jego pracy. Dlatego właśnie tak ważne jest nagradzanie i motywowanie wolontariuszy.
Nie jest to zadanie łatwe, gdyż wymaga dobrego poznania każdej osoby i jej potrzeb, oczekiwań bądź marzeń, które przecież są różne w przypadku różnych osób. Natomiast najczęstsze powody, jakie podają wolontariusze, którzy zdecydowali się pomagać, to: „chcę po prostu wykonywać ten rodzaj pracy”; „pomaganie innym sprawia mi przyjemność”; „kieruję się przekonaniami moralnymi/religijnymi, które opierają się na założeniu, że trzeba pomagać innym” oraz „chcę zdobyć doświadczenie lub nowe kompetencje”. Już samo to wyraźnie wskazuje, jak bardzo sposoby motywowania wolontariuszy różnią się od tych, jakie stosuje się wobec pracowników etatowych w organizacji.
Rolą koordynatora wolontariuszy jest odkrycie powodów, dla których ochotnik, ochotniczka zdecydowali się pomóc organizacji. Z tej wiedzy można skorzystać, wymyślając nagrodę, która wzmocni ich motywację. Należy przy tym pamiętać o kilku ważnych rzeczach: celem nagradzania nie jest tylko zachęcenie wolontariuszy do lepszej i bardziej wydajnej pracy, ale przede wszystkim nagrodzenie ich za ogromny wkład, jaki wnoszą do organizacji. Warto to szczególnie podkreślić. Ponadto trzeba mieć na uwadze to, że nagroda stanie się dla wolontariusza, wolontariuszki dodatkową motywacją, pod warunkiem, że będzie „trafiona”, czyli otrzymają oni to, czego oczekują, nawet jeśli jest to publiczna pochwała i miły uśmiech. Koniecznie pamiętać należy także o tym, że metody nagradzania i tym samym motywowania wolontariuszy muszą być adekwatne do wykonywanej przez nich pracy i włożonego wysiłku. Nie jest dobrze, jeżeli inni widzą, jak nagradza się kogoś bardziej, a innego znowu mniej, mimo że wykonywali tę samą pracę i zadania. Taka sytuacja automatycznie spowoduje u ochotnika spadek zaufania do organizacji oraz znacznie zmniejsza chęć dalszego pomagania jej.
Najbardziej popularnymi formami nagradzania i motywowania wolontariuszy w wielu organizacjach jest np. okazywanie zainteresowania pracą wolontariusza, wolontariuszki, słowo „dziękuję”, pochwały i wyróżnienia, przyznawanie okolicznościowych upominków i nagród, wręczanie gadżetów z logo organizacji. Te działania mogą być jednak czasami niewystarczające. Warto jeszcze włączać wolontariuszy w procesy decyzyjne projektu, do których są zaangażowani, gdyż to podnosi ich pewność siebie oraz pomaga utożsamiać się z organizacją. Ważne jest, aby zespół znalazł kilka chwil na krótką rozmowę z ochotnikiem, ochotniczką, tak aby poczuli się oni częścią zespołu. Można zaoferować im udział w szkoleniach, w których biorą udział wszyscy pracownicy oraz w imprezach i ważniejszych wydarzeniach organizacji. Pomysłów można mieć dużo więcej… Trzeba mieć tylko dobrą wolę i być otwartym w kontaktach z osobami, które chcą nam pomagać.
Źródło: Stocznia
