Co o organizacjach myślą Polacy? [cz. 2]
Dwie trzecie Polaków uważa, że organizacje pozarządowe są w Polsce potrzebne. Skąd taka opinia? Czy Polacy widzą efekty działań trzeciego sektora? Czy doceniają fakt, że działają one na rzecz dobra wspólnego? Jak wiedza o działaniach sektora i świadomość roli odgrywanej przez organizacje zmieniła się w ciągu ostatnich trzech lat? Przypominamy wyniki badań Stowarzyszenia Klon/Jawor dotyczące wyobrażeń i opinii na temat organizacji pozarządowych w naszym kraju.
Tu przeczytasz część pierwszą artykułu: Co o organizacjach myślą Polacy? [cz. 1]
Ciągle niewielu Polaków ma kontakt z organizacjami. Podobnie jak w 2014 roku, na początku 2017 roku 13% NGO deklaruje, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy osobiście uczestniczyło w działaniach organizacji, np. brało udział w organizowanych przez nie imprezach, wydarzeniach, zbiórkach, korzystało z ich usług. 17% słyszało o organizacjach od sąsiadów.
Najczęściej Polacy stykają się z organizacjami za pośrednictwem mediów – 40% kojarzy je z telewizji, radia, gazet, Internetu (o 4 punkty procentowe więcej niż w 2014 roku). 41% dorosłych mieszkańców Polski w ostatnim roku nie miało styczności z organizacjami, a przynajmniej nie jest tego świadome.
Opinia czwarta: Organizacje są niezależne od partii politycznych i instytucji publicznych, choć od firm prywatnych już nie
W 2014 roku pytaliśmy Polaków, czy generalnie uważają organizacje pozarządowe raczej za zależne czy niezależne od innych instytucji (partii politycznych, firm, państwa). Opinie na ten temat były niejednoznaczne – 27% uważało, że są z reguły zależne, zaś 31% było przekonanych, że zazwyczaj są całkowicie niezależne.
W 2017 roku spytaliśmy oddzielnie o zależność lub niezależność od partii politycznych, instytucji publicznych i firm prywatnych. Okazuje się, że ok 41% Polaków uważa, że organizacje są niezależne od partii politycznych, zaś dwa razy mniej – 20% – taką zależność widzi.
Także w kwestii relacji z instytucjami publicznymi dominują opinie, że organizacje są od nich niezależne (uważa tak 35%, a odwrotnego zdania jest 23%).
Najmniej jednoznaczne są dla Polaków związki organizacji z sektorem prywatnym – tyle samo badanych myśli, że podmioty trzeciego sektora są zależne od firm (30%), co jest przeciwnego zdania (29%).
Z danych o sposobie finansowania organizacji w Polsce, a także częstości ich kontaktów z różnymi typami instytucji wiadomo, że to raczej administracja i instytucje publiczne są podmiotami, od których organizacje mogą być zależne. Wydaje się jednak, że dla Polaków sektor pozarządowy jest jednoznacznie „prywatny”, a także z definicji „POZA rządowy” – dlatego zakładają, iż finansowany jest z prywatnych środków i od prywatnych partnerów potencjalnie zależny.
Opinia piąta: Organizacje zmieniają na lepsze moje sąsiedztwo, ale nie przyczyniają się do rozwiązywania problemów w skali kraju
43% Polaków, wyraźnie więcej niż trzy lata temu (wzrost o 8 punktów procentowych), uważa że organizacje pozarządowe rozwiązują ważne problemy w moim sąsiedztwie. Niewiele mniejszy procent mieszkańców naszego kraju (41%, co także oznacza ośmiopunktowy wzrost w ciągu trzech lat) deklaruje, że dostrzega na co dzień efekty działań organizacji pozarządowych.
Tych, którzy efektów działań organizacji nie widzą i sądzą, że nie rozwiązują one problemów w skali lokalnej jest wyraźnie mniej – odpowiednio 29% i 25%. Spora jest też grupa badanych, którzy nie mają zdania na temat wpływu organizacji na lokalne problemy (29% i 33%). Można więc stwierdzić, że pomimo niewielkiego kontaktu z organizacjami Polacy zaczynają dostrzegać i doceniać ich rolę w swoim najbliższym otoczeniu.
Jednocześnie 43% (niemal tyle samo, co trzy lata wcześniej) badanych zgadza się ze stwierdzeniem „organizacje pozarządowe mają ogólnie niewielki wpływ na rozwiązywanie ważnych problemów społecznych w skali kraju” (odwrotnego zdania jest 25%).
A więc mimo że Polacy dostrzegają i doceniają efekty działań organizacji w wymiarze lokalnym, jednak dużo rzadziej są przekonani, że organizacje są w stanie zmienić coś w skali całego kraju.
Opinia szósta: Organizacje działają na rzecz dobra wspólnego i dlatego są w Polsce potrzebne
44% Polaków uważa, że organizacja pozarządowe działają na rzecz innych i dobra wspólnego, zaś 19% procent skłania się raczej ku opinii, że ich aktywność służy realizacji własnych interesów.
Procent osób przypisujących NGO motywacje altruistyczne jest większy wśród tych, którzy mieli kontakt z organizacjami pozarządowymi (52% vs. 44%). Można więc powiedzieć, że bezpośredni lub pośredni kontakt z organizacjami utwierdza w przekonaniu o tym, że służą one innym i dobru wspólnemu.
A jakie konsekwencje ma wyobrażenie na temat altruistycznych lub egoistycznych motywacji aktywności organizacji? Okazuje się, że widać związek między przekonaniami o pobudkach działania organizacjami i innymi opiniami na ich temat, a także stopniem zaangażowania w ich działania. Przekonanie, że organizacje pozarządowe działają na rzecz innych i dobra wspólnego zdecydowanie sprzyja stanowisku, że są one w Polsce potrzebne, a także zachęca do zaangażowania się w działania organizacji – wśród osób, które sądzą, że organizacje działają na rzecz innych jest dwa razy więcej wolontariuszy niż wśród tych, którzy myślą, że kieruje nimi własny interes.