Co o organizacjach myślą Polacy? [cz. 1]
Organizacje pomagają potrzebującym i zbierają pieniądze na ważne społecznie cele. A co z kulturą? Sportem? Reprezentowaniem mniejszości? Patrzeniem władzy na ręce? Czy tym też – zdaniem Polaków – zajmują się organizacje? Skąd mają pieniądze? Czy są uczciwe? Przypominany wyniki badań Stowarzyszenia Klon/Jawor dotyczące wyobrażeń i opinii na temat organizacji pozarządowych, z jakimi można się spotkać w naszym kraju.
Tu przeczytasz część drugą artykułu: Co o organizacjach myślą Polacy? [cz. 2]
Z badań przypomnianych w artykule „Im bardziej nas znają, tym bardziej nam ufają” wynika, że większość Polaków ufa organizacjom pozarządowym. Ten pozytywny stosunek do organizacji nie zawsze przekłada się na wiedzę o sposobie działania stowarzyszeń i fundacji lub pozytywne opinie nt poszczególnych aspektów ich funkcjonowania. Ma to zapewne związek z ograniczonymi kontaktami naszych rodaków z reprezentantami polskiego sektora pozarządowego.
Polacy nie mają styczności z organizacjami…
Na początku 2017 roku 13% mieszkańców Polski zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy osobiście uczestniczyło w działaniach organizacji, np. brało udział w organizowanych przez nie imprezach, wydarzeniach, zbiórkach, korzystało z ich usług. 17% słyszało o organizacjach od rodziny, znajomych i sąsiadów.
Najczęściej Polacy stykają się z organizacjami za pośrednictwem mediów – 40% kojarzy je z telewizji, radia, gazet, internetu.
41% dorosłych mieszkańców Polski deklaruje, że w ostatnim roku nie miało styczności z organizacjami.
Wykres 1. Kontakt z organizacjami pozarządowymi i ich działaniami w ciągu ostatniego roku
Jaki obraz sektora pozarządowego powstaje w świadomości Polaków na podstawie informacji z mediów i – rzadziej – własnych doświadczeń z kontaktów z stowarzyszeniami i fundacjami? Przedstawiamy wyobrażenia i opinie na temat organizacji pozarządowych, z jakimi można się spotkać w naszym kraju.
Opinia pierwsza: Najczęściej organizacje pomagają potrzebującym i zbierają pieniądze na ważne społecznie cele
Wśród aktywności, które Polacy najczęściej przypisują organizacjom ciągle dominują „zbieranie pieniędzy na ważne społecznie cele” i „pomoc osobom potrzebującym” – 3/4 naszych rodaków uważa, że podmioty trzeciego sektora właśnie tym się zajmują. Na trzecim miejscu, pod względem częstości wskazań znalazła się „opieka nad zwierzętami i ochrona środowiska” – 66% badanych sądzi, że organizacje działają na rzecz ekologii i zwierząt.
Z badań sektora pozarządowego wiadomo, że organizacje zajmują się bardzo różnymi dziedzinami aktywności, a działania charytatywne czy ochrona środowiska wcale nie należą do najbardziej rozpowszechnionych. W oczach Polaków wymienione wyżej obszary działań dominują w obrazie trzeciego sektora, choć przyznają oni, że stowarzyszenia i fundacje zajmują się też innymi kwestiami – takimi jak organizowanie wydarzeń kulturalnych (63%), edukacja i wychowanie (58%), promocja ważnych idei i poglądów (57%), reprezentowanie interesów mniejszości (56%) czy wspólne rozwijanie zainteresowań (54%) lub uprawianie sportu (53%). Połowa badanych (51%) uznaje, że organizacje patrzą władzy na ręce.
Wykres 2. Czym, zdaniem Polaków, zajmują się organizacje pozarządowe?
Opinia druga:
Organizacje utrzymują się z pieniędzy zebranych od ludzi
Wyobrażenia ludzi na temat tego, skąd organizacje pozarządowe mają pieniądze są dalekie od rzeczywistości. Jak wiadomo z badań sektora pozarządowego, około połowy jego środków pochodzi z pieniędzy publicznych, zaś wpłaty od osób indywidualnych nie przekraczają 15% budżetu organizacji.
Polacy widzą to inaczej – niemal połowa (48%) uważa, że organizacje utrzymują się ze zbiórek od zwykłych ludzi, a ponad 1/3 (36%) sądzi, że stowarzyszenia i fundacje mają pieniądze dzięki przychodom z 1% podatku. Inne typy środków są dużo rzadziej uznawane przez Polaków za źródła finansowania sektora pozarządowego.
Taki, błędny sposób postrzegania finansów organizacji umocnił się w ciągu ostatnich lat.
Wykres 3. Skąd, zdaniem Polaków, organizacje pozarządowe mają pieniądze?
Opinia trzecia:
Organizacje mają pieniądze i nie zawsze właściwie je wydają
Co prawda powyższa opinia nie dominuje w polskim społeczeństwie, jednak podpisałby się pod nią co drugi lub niemal co drugi Polak.
42% dorosłych mieszkańców Polski uważa, że w organizacjach można zarobić duże pieniądze. Odsetek badanych podzielających to przekonanie zwiększył się o 6 punktów procentowych od 2014 roku. Co ciekawe, opinia ta nie zależy od tego, czy pytany miał z organizacjami do czynienia czy też nie. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku opinii o marnotrawstwie lub nieuczciwości w organizacjach – ta w dużej mierze zależy od tego, czy jej autor miał wcześniej kontakt z organizacjami.
Wśród wszystkich Polaków 45% zdecydowanie lub raczej zgadza się ze stwierdzeniem, że organizacje marnują część pieniędzy, które dostają. Jednak rozpowszechnienie tej opinii zależy od intensywności kontaktów z organizacjami. O marnotrawstwie części środków należących do organizacji jest przekonane 30% osób, które w ciągu ostatniego roku uczestniczyły ich w działaniach, 36% tych, którzy o aktywności stowarzyszeń i fundacji słyszeli od bliskich lub znajomych, 42% wśród osób, które NGO znają z mediów oraz 52% spośród osób, które w ciągu ostatniego roku nie miało do czynienia z sektorem pozarządowym.
Podobna zależność zachodzi między znajomością organizacji a opinią, że dochodzi w nich do nadużyć i prywaty. Zgadza się z nią niemal co drugi Polak (49%), jednak w grupie, która uczestniczyła osobiście w działaniach organizacji odsetek spada do 33%, zaś wśród tych, którzy nie mieli z kontaktu ze stowarzyszeniami i fundacjami rośnie do 55%.
Wykres 4. Procent Polaków, którzy zgadzają się z opinią „Organizacje pozarządowe marnują część pieniędzy, które dostają”
