Publicystyka - ngo.pl

Lasy prywatne w gminie Zawoja (małopolskie) są bardzo
rozdrobnione. „Mały niewiele może” – pomyśleli ich właściciele
i…założyli w 2003 roku własne stowarzyszenie - Zawojskie
Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Prywatnych (ZSWLP). Urząd Gminy
udostępnił nawet pokoik na siedzibę.



Środowisko naturalne i bieda

Większość gminy Zawoja to lasy. W przeszłości gospodarka leśna
nastawiona była na produkcję drewna, a co za tym idzie - na
plantacje monokulturowe świerka. Mimo to w rejonie zachowały się
fragmenty pierwotnej puszczy Karpackiej, zróżnicowane i bogate
gatunkowo.

• Monokultury należy przebudowywać, bo są słabe i bardziej narażone
  np. na szkodniki. Utrzymywać trzeba lasy różnorodne i mądrze nimi
  gospodarować – przekonują członkowie ZSWLP.
  
  Do tego potrzebna jest wiedza i sadzonki. Wiedzę ma nadleśnictwo.
  Sadzonki w zasadzie też ma nadleśnictwo, ale z kilkunastu szkółek
  leśnych, jakie prowadziło została… jedna, na cały powiat suski. Bo
  do szkółek się dopłaca. Nasiona muszą pochodzić z konkretnych
  hodowli. Szkółkowanie, czyli wyjęcie sadzonek z inspektów i
  przesadzanie do gruntu to czyjaś praca. Do tego dochodzi pielenie.
  Dolesianie to według normy 4,5 tys. sadzonek na hektar (przy
  zalesianiu jeszcze więcej). To wszystko kosztuje. A ludzi nie stać,
  żeby jeździć, załatwiać, kupować.
  
  
  
  – To może założycie własną szkółkę? – dr Tadeusz Zając z Instytutu
  Ochrony Przyrody PAN podsunął pomysł na rozwiązanie problemu.
  Pomysł chwycił, a wprowadzić go w życie pomogły GEF/SGP i Fundacja
  Wspomagania Wsi. Działkę pod uprawę dostali w dzierżawę od
  Nadleśnictwa. Po nauki jeździli aż do Szwecji. Działają pod
  nadzorem Lasów Państwowych. Współpracują z Babiogórskim Parkiem
  Narodowym.
  
  
  
  – To robota dla oszołomów – mówi Jan Smyrak, prezes ZSWLP,
  tłumacząc jak wiele pracy trzeba włożyć w utrzymanie szkółki. -
  Pomagają nam studenci z Akademii Rolniczej z Krakowa. Urząd Pracy
  też „podsyła” ludzi. A jak tylko finanse na to pozwalają, sami
  zatrudniamy miejscowych na umowę o dzieło. Dzieło to ciągłe
  plewienie.
  
  
  
  Przy szkółce założyli „skwerek edukacyjny”. Rosną tam różne gatunki
  drzew, jest wiata, miejsce na ognisko. Z gościny często korzystają
  zielone szkoły. Zajęcia prowadzą przedstawiciele Babiogórskiego
  Parku Narodowego i Nadleśnictwa Sucha Beskidzka.
  
  Zgodna współpraca prywatnych właścicieli lasów, parku narodowego i
  nadleśnictwa – to efekt projektu, który najbardziej cieszy jego
  twórców.
  
  
  
  „Czas na las”
  
  Odnawianiu lasów prywatnych służy także współpraca ZSWLP z
  krakowską fundacją Aeris Futuro. Fundacja finansuje kupno sadzonek
  i pielęgnację drzew. Stowarzyszenia zapewnia rośliny i opiekę
  merytoryczną. Część właścicieli sama zwraca się o pomoc do
  Stowarzyszenia, innych mobilizuje nadleśnictwo, które pełni nadzór
  także nad lasami prywatnymi. Pierwszy krok to wizyta leśnika na
  miejscu. Gdy już wiadomo, co trzeba posadzić i ile - Stowarzyszenie
  kontaktuje się z Fundacją, która dzięki projektowi „Czas na las”
  pokrywa początkowe koszty dolesiania. ZSWLP kontroluje każdą taką
  inwestycję dwa razy w roku. Nadleśnictwo także. Z właścicielem lasu
  podpisywania jest umowa na 5 lat. Przez ten czas Aeris Futuro
  pomaga w utrzymaniu młodego lasu. W zamian za to właściciel nie
  może wyciąć ufundowanych drzew przez 100 lat.
  
  
  
  Gdy właściciele lasów zakładali swe stowarzyszenie, nie wiedzieli,
  że są ekologami. Po prostu chcieli mieć znowu bogate i zdrowe lasy
  w Zawoi. Teraz piszą projekty i starają się o kolejne dotacje, by
  utrzymać szkółkę.
  
  – Nie chwaląc się, co napiszemy, to się udaje – mówi prezes Smyrak.
  Jak się uda kolejny raz, to zadbają bardziej o skwerek edukacyjny i
  poprowadzą ścieżkę edukacyjną w pobliżu szkółki.